Τον κίνδυνο να καταρρεύσει η Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπουλη, λόγω των φθορών και του μεγάλου αριθμού επισκεπτών και επισκεπτριών επισημαίνει Τούρκος ιστορικός και ακαδημαϊκός.
Ειδικότερα, ο ιστορικός Ιλμπέρ Ορταϊλί μιλώντας στην τουρκική τηλεόραση ξεκαθάρισε:
«Φυσικά και δεν μπορεί να επιτραπεί η είσοδος. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει και να αποκατασταθεί. Αέναη αποκατάσταση. Αν είναι έξυπνοι, θα την κλείσουν. Αν δεν κλείσει θα καταρρεύσει».
Μάλιστα, όπως μεταδίδει η ΕΡΤ, ο ίδιος σε άρθρο του στην εφημερίδα Hurriyet, εξέφρασε την ανησυχία του για τις φθορές που έχουν προκληθεί από την μετατροπή του σε τέμενος, ενώ σημείωσε πως κρίνεται αναγκαίο το κλείσιμό της για εργασίες αποκατάστασης.
Με την ετήσια είσοδο προσκυνητών στην Αγιά Σοφιά να φτάνει τα τρία εκατομμύρια, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο αριθμός των τουριστών.
Υπόγεια κτίσματα, υγρασία, σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία πολυάριθμων επισκεπτών
«Η Αγία Σοφία δεν είναι ένας δρόμος από τον οποίο όλοι μπορούν να περάσουν ελαφρά τη καρδία, καθώς τα υπόγεια κτίσματα, και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της ροής των υδάτων, των αποβλήτων, η υγρασία αλλά και το σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία τόσο πολυάριθμων επισκεπτών και πρέπει να επισκευαστούν, να καθαριστούν και να αποκατασταθούν επειγόντως», εξηγεί.
Επισημαίνει, δε, πως ακόμα και 20-30 χιλιάδων επισκέπτες ετησίως θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός για την αντοχή του μνημείου.
Την ίδια ώρα, ο καθηγητής αφήνει «αιχμές» και για τις παρεμβάσεις που έγιναν κατά την μετατροπή του μνημείου ως τεμένους σημειώνοντας.
«Δεν μπορούν να εγκατασταθούν τουαλέτες και κρήνες που άπτονται των καθημερινών αναγκών ενός τεμένους, στην Αγία Σοφία. Χώροι που διανέμουν νερό όπως μεγάλα σιντριβάνια δεν μπορούν να υφίστανται. Το νερό που καταναλώνεται και διαρρέει από την κλασική οθωμανική κρήνη και τις σημερινές τουαλέτες δεν είναι το ίδιο. Η Αγία Σοφία υφίσταται εδώ και 1500 χρόνια. Δεν είναι λογικό να χρησιμοποιούνται οι τουαλέτες της Αγίας Σοφίας για αφόδευση. Εάν κάθε επισκέπτης χρησιμοποιεί τα σιντριβάνια και τις τουαλέτες, πώς θα αντέξει το αποχετευτικό σύστημα κάτω από αυτό το κτήριο;» τόνισε.
Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που δημοσίευσε ο υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ, σύμφωνα με τα οποία η Αγία Σοφία έχει δεχθεί 21 εκατομμύρια επισκέπτες από τότε που μετατράπηκε σε τέμενος, πριν από τρία χρόνια.
Με τις φθορές, να εγείρουν ανησυχία, τον Αύγουστο ο Τούρκος υπουργός προανήγγειλε έργα ενίσχυσης της στατικότητας της Αγίας Σοφίας, στο πλαίσιο της αποκατάστασης σημαντικών ιστορικών μνημείων της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα με το εγκεκριμένο από την αρμόδια επιτροπή σχέδιο αποκατάστασης, πρώτα θα πραγματοποιηθεί καθαρισμός του τσιμεντοκονιάματος, θα αφαιρεθούν οι γερασμένες μολύβδινες επιφάνειες στους θόλους και θα πραγματοποιηθούν εργασίες για την αποκατάσταση των ρωγμών και των σχισμών κάτω από τον θόλο.
Στη συνέχεια θα επισκευαστεί και θα τοποθετηθεί στη θέση του το μολύβδινο κάλυμμα. Επίσης θα αποσυναρμολογηθεί ο πρώτος μιναρές, ο επονομαζόμενος μιναρές του Βαγιαζίτ και, αφού ολοκληρωθούν οι επισκευές, θα τοποθετηθεί ξανά στη θέση του. Στους άλλους μιναρέδες, συνεχίζεται η μελέτη για τη στατική τους κατάσταση.