Η Τουρκία σπάει το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη

Νικόλας Ζηργάνος

Η Αγκυρα έχει προμηθεύσει την κυβέρνηση της Τρίπολης με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τεθωρακισμένα οχήματα, όπλα και πυρομαχικά, παραβλέποντας τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Οταν, πριν από μία εβδομάδα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και ο πρωθυπουργός της Λιβύης Φάγιεζ αλ Σαράτζ υπέγραφαν το μνημόνιο για τη θαλάσσια δικαιοδοσία, λίγη προσοχή δόθηκε στο δεύτερο μνημόνιο που επίσης υπέγραψαν, εκείνο της ασφάλειας και στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, το περιεχόμενο του οποίου δεν δόθηκε στη δημοσιότητα.

Τα δύο μνημόνια συνδέονται, αφού η κυβέρνηση της Τρίπολης, που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και ελέγχει την πρωτεύουσα, τις πόλεις Μισράτα και Σύρτη και περίπου το 10% του εδάφους της χώρας, εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την τουρκική στρατιωτική βοήθεια για την επιβίωσή της, καθώς οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, υπό τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, πολιορκούν την Τρίπολη και ελέγχουν περί το 70% των εδαφών της Λιβύης (Το υπόλοιπο ελέγχεται από πολιτοφυλακές των φυλών Τουαρέγκ και Τούμπου, στα σύνορα με το Τσαντ και την Αλγερία).

Το μνημόνιο για την ΑΟΖ αποτελεί εξόφληση γραμματίου της λιβυκής κυβέρνησης προς την Αγκυρα για την πολιτική, οικονομική και, κυρίως, στρατιωτική στήριξη που της παρέχει.

Ας σημειωθεί ότι στο πλευρό της αντιπολίτευσης βρίσκεται και το νόμιμα εκλεγμένο και επίσης αναγνωρισμένο διεθνώς, κοινοβούλιο της χώρας, που εδρεύει στο Τομπρούκ, σε περιοχή ελεγχόμενη από τον Χάφταρ, σφοδρό πολέμιο της Τουρκίας.

Τη νόμιμα αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Τρίπολης υποστηρίζουν κυρίως η Τουρκία, το Κατάρ και η Ιταλία (λόγω οικονομικών και ενεργειακών συμφερόντων και κυρίως λόγω του προσφυγικού), ενώ το επίσης αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ κοινοβούλιο του Τομπρούκ και τις δυνάμεις του Χάφταρ υποστηρίζουν η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία και η Γαλλία.

Την περασμένη Δευτέρα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ κάλεσε όλες τις χώρες – μέλη του διεθνούς οργανισμού να σέβονται το εμπάργκο όπλων το οποίο έχουν επιβάλει τα Ηνωμένα Εθνη στη Λιβύη, από το 2011.

Ηδη, έχει παραδοθεί στο Σ.Α. σχετική έκθεση επιθεωρητών του ΟΗΕ, στην οποία θα κατονομάζεται ρητά η Τουρκία (όπως και άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ιορδανία και τα ΗΑΕ) ως χώρα που παραβιάζει συστηματικά το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Πρόκειται για έκθεση 85 σελίδων, με 300 πρόσθετες σελίδες τεκμηρίωση των παραβιάσεων, χάρτες, φωτογραφίες και παραστατικά και το Σ.Α. θα συζητήσει στην επιτροπή κυρώσεων, την οποία και θα αποφασίσει εντός του Δεκεμβρίου αν θα συναινέσει στη δημοσιοποίησή της. Ωστόσο, υπάρχουν ήδη πολλά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η Τουρκία παραβιάζει, χωρίς να τηρεί ούτε τα προσχήματα, το εμπάργκο όπλων.

Σύμφωνα με στοιχεία που έφερε στη δημοσιότητα η αραβική ιστοσελίδα Al Masdar, η Αγκυρα έχει προμηθεύσει τον κυβερνητικό στρατό της Τρίπολης με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, (drones), τύπου Bayraktar TB-2 (τα κατασκευάζει η εταιρεία του γαμπρού του προέδρου της Τουρκίας, Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ,) τα οποία έχουν επιθετικές δυνατότητες και διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των δυνάμεων του Χάφταρ (LNA). Τα τουρκικά drones μεταφέρθηκαν στην Τρίπολη στο διεθνές αεροδρόμιο Mitiga από το τουρκικό αεροδρόμιο Εσένμπογκα με πολλαπλές πτήσεις (3, 4 και 5 Ιουλίου 2019) μεταγωγικού αεροσκάφους Ιλιούσιν (Il-76TD) της ιδιωτικής ουκρανικής εταιρείας Sky Aviantrans.

Για την υποστήριξη των Bayraktar, έχουν αποσταλεί και επιχειρούν από κέντρο διοίκησης πλησίον της Τρίπολης ομάδα Τούρκων στρατιωτικών και πρακτόρων της ΜΙΤ, τα στοιχεία των οποίων έγιναν γνωστά, όταν διέρρευσε ο κατάλογος με τα ονόματα και τα διαβατήριά τους κατά την άφιξή τους στην Τρίπολη, καθώς και τρεις αξιωματικοί από το Πακιστάν.

Με ιδιόχειρο σημείωμα του υπουργού Εσωτερικών της Λιβύης, Φάτχι Μπασάγκα, 24 Τούρκοι στρατιωτικοί πέρασαν το τελωνείο με συνοπτικές διαδικασίες, καθώς μετέφεραν και εξοπλισμό ηλεκτρονικής παρακολούθησης. Το κοινοβούλιο του Τομπρούκ έχει καταγγείλει τον εθνικό οργανισμό τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομείων της Λιβύης (LPTIC) ότι έχει επιτρέψει στην τουρκική αποστολή να παρακολουθεί μέσω του εθνικού δικτύου τις τηλεπικοινωνίες Λίβυων πολιτών.

Η συμμετοχή των drones

Επικεφαλής της ομάδας των Τούρκων χειριστών των Bayraktar και της ομάδας παρακολούθησης είναι ο στρατηγός Ιρφάν Τουρ Οζέρτ, πρώην διοικητής της Στρατιωτικής Ακαδημίας της Τουρκίας, πρώην διοικητής στην περιοχή του Γκάζιανπετ, η οποία ήταν και μία από τις διόδους μεταφοράς οπλισμού και πυρομαχικών προς τους ισλαμιστές αντάρτες της Συρίας και πέρασμα τζιχαντιστών, ενώ έχει διατελέσει και αξιωματούχος των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ).

Το σμήνος των τουρκικών drones μεταφέρει επίσης στις δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού εικόνα και πληροφορίες από το πεδίο των συγκρούσεων και βομβαρδίζει στόχους. Συμμετείχαν με βομβαρδισμούς στη μάχη της Γκεράν, την οποία κατέλαβαν κυβερνητικές δυνάμεις και ισλαμικές πολιτοφυλακές τον περασμένο Ιούνιο. Μετά την κατάληψη της πόλης, οι ισλαμικές πολιτοφυλακές βασάνισαν και εκτέλεσαν 40 στρατιωτικούς του LNA που νοσηλεύονταν στο τοπικό νοσοκομείο και υπάρχουν ιατροδικαστικές εκθέσεις, καθώς οι σοροί των εκτελεσθέντων τραυματιών παραδόθηκαν στην Ερυθρά Ημισέληνο.

Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης έχουν καταρρίψει περισσότερα από πέντε τουρκικά drones, η κυβέρνηση της Τρίπολης έκανε αίτημα στην Αγκυρα να της προμηθεύσει και νέα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και, σύμφωνα με διπλωματικές πληροφορίες, έχουν φτάσει στην Τρίπολη και επιχειρούν πλέον από τρεις διαφορετικές τοποθεσίες.

Η Αγκυρα προμηθεύει τον κυβερνητικό στρατό της Λιβύης και με όπλα και πυρομαχικά, ενώ η αντιπολίτευση καταγγέλλει ότι έχουν μεταφερθεί στη Λιβύη, με τουρκική μεσολάβηση, και τζιχαντιστές της τρομοκρατικής οργάνωσης Αλ Νούσρα, από τη Συρία, για να βοηθήσουν στην άμυνα της πολιορκημένης Τρίπολης.

Εχουν καταγραφεί αρκετές «ύποπτες» πτήσεις ουκρανικών μεταγωγικών Antonov από την Τουρκία στη Λιβύη. Το αναμφισβήτητο, όμως, είναι (υπάρχουν πολλά βίντεο και φωτογραφίες) η μεταφορά άνω των 40 τουρκικών τεθωρακισμένων οχημάτων BMC Kipri από το λιμάνι της Σαμψούντα στο λιμάνι της Τρίπολης, τον περασμένο Μάιο με το πλοίο Amazon, με σημαία Μολδαβίας. Σύμφωνα με το Nordic Monitor, τα BMC Kipri κατασκευάζονται από την τουρκική βιομηχανία BMC με μέτοχο (49,9%) το Κατάρ και διευθύνοντα σύμβουλο τον Ετχέμ Σαντζάκ, στέλεχος του AKP.

Και αντιαρματικά όπλα

Τα οχήματα παρέλαβε ο κυβερνητικός στρατός (GNA) και η ισλαμική πολιτοφυλακή Αλ Σομούντ, ο ηγέτης της οποίας, Σαλάχ Μπάντι, που ήταν παρών στην παραλαβή στο λιμάνι, βρίσκεται στη λίστα των κυρώσεων του ΟΗΕ. Ο Μπάντι ανέβασε και σχετικές φωτογραφίες στο facebook. Το φορτίο του Amazon, όπως φαίνεται και σε φωτογραφίες, περιελάμβανε και αντιαρματικά όπλα, αντιαεροπορικούς πυραύλους, όπλα ελεύθερων σκοπευτών και πυρομαχικά κάθε τύπου.

Υποπτο ήταν και το φορτηγό πλοίο «Ανδρομέδα» σημαίας Τανζανίας, ελληνικής ιδιοκτησίας, με πλοιοκτήτρια εταιρεία την Andromeda shipping με έδρα τα νησιά Μάρσαλ, το οποίο εντόπισε τον Ιούνιο του 2018 το ελληνικό Λιμενικό ανοιχτά της Κρήτης, έμφορτο με 400 τόνους εκρηκτικά και πυροκροτητές. Είχε αποπλεύσει από τη Μερσίνη της Τουρκίας, με επίσημο προορισμό το Τζιμπουτί, αλλά οι χάρτες, η χαραγμένη πορεία στα όργανα του πλοίου και οι μαρτυρίες του πληρώματος «έδειχναν» ως πραγματικό προορισμό το λιμάνι της Μισράτα της Λιβύης. Επειτα από αίτημα της τουρκικής εταιρείας που κατασκεύασε τα εκρηκτικά, το φορτίο και το πλοίο αποδεσμεύτηκαν, ελλείψει επαρκών στοιχείων.

Η υπόθεση είναι παρόμοια με το πλοίο «Haddad 1», σημαίας Βολιβίας, που εντόπισε το Λιμενικό, τον Σεπτέμβριο του 2015, με φορτίο 500.000 σφαίρες και 5.000 όπλα τουρκικής κατασκευής. Και πάλι δεν αποδείχτηκε ο τελικός προορισμός που, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ήταν η Λιβύη.

Το Haddad 1 ήταν σε λίστα ύποπτων πλοίων που έχουν συντάξει παρατηρητές του ΟΗΕ και, σύμφωνα με έκθεσή τους, είχε εντοπιστεί εν πλω προς τη Μισράτα, τον Ιούλιο του 2015, με φορτίο τουρκικών όπλων. Το φορτίο κατασχέθηκε από τις προσκείμενες στην αντιπολίτευση αρχές. Αργότερα, αποκαλύφθηκε αλληλογραφία (email) του ιδιοκτήτη του πλοίου, Μουμίν Σαχλίν, προς την Αγκυρα, ο οποίος διεκδικούσε αποζημίωση για τη ζημιά που έπαθε από την κατάσχεση του φορτίου όπλων στη Λιβύη.

Η Ελλάδα, όπως και οι χώρες που σέβονται το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του ΟΗΕ, καθώς και τα συμφέροντα της χώρας όπως προκύπτουν και μετά το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, επιβάλλουν στην Αθήνα να δώσει προσοχή και στην τήρηση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη και οι λιμενικές αρχές να είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένες στο ζήτημα.

Είναι επίσης σαφές ότι η αναγνωρισμένη διεθνώς κυβέρνηση της Λιβύης έχει δράσει ενάντια στο διεθνές δίκαιο και στα ελληνικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο και το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσουμε να παρέχουμε την ψήφο μας στα όργανα της Ε.Ε. και, χωρίς κανέναν όρο, πολιτικές στήριξης της κυβέρνησης της Τρίπολης, όπως γινόταν μέχρι πρόσφατα.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ

«Αγεωγράφητα και ανιστόρητα όσα ισχυρίζεται η Αγκυρα»

Αυτά που ισχυρίζεται η Τουρκία (για το μνημόνιο με τη Λιβύη) είναι αγεωγράφητα και ανιστόρητα και την οδήγησαν σε μια πρωτοφανή διπλωματική απομόνωση, τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, χθες στη Βουλή, την οποία ενημέρωσε για την πρόσφατη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, στο Λονδίνο.

Το θέμα του τουρκο-λιβυκού μνημονίου θα θέσει ο πρωθυπουργός στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., ενώ χαρακτήρισε επιθετική τη στάση της Αγκυρας, η οποία επεκτείνει τη δράση της στην Ανατολική Μεσόγειο με «αιχμή ένα άκυρο κείμενο που βάφτισε συμφωνία με τη Λιβύη». Tην Πέμπτη θα επισκεφθεί την Αθήνα ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, Αγκίλα Σάλεχ Ισα Γκουαϊντέρ, προσκεκλημένος του προέδρου του ελληνικού Κοινοβουλίου Κώστα Τασούλα.

Χθες, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ανακοίνωσε την απέλαση του πρέσβη της Λιβύης στην Αθήνα με την επισήμανση ότι η χώρα μας δεν διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Σε ανακοίνωσή του το ΥΠΕΞ τονίζει: «Η δημοσιοποίηση των συντεταγμένων της απόπειρας οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης επιβεβαιώνει την ωμή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και άλλων κρατών.

Πέραν των ουσιαστικών της ελαττωμάτων, η απόπειρα αυτή είναι παράνομη και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Επιπλέον, είναι δηλωτική εσκεμμένης πρόκλησης έντασης σε διμερές επίπεδο, με τις χώρες της περιοχής, και σε περιφερειακό. Ως εκ τούτου καταδικάζεται απερίφραστα».

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.