Χώρα που δεν βασίζεται σε ισχυρό πρωτογενή τομέα είναι κατεστραμμένη
Του δρος Απόστολου Κρητικόπουλου*
Υπάρχει μια ψευδαίσθηση που πολλές φορές χρησιμοποιείται ευρέως από τους πολιτικούς αλλά και από ειδικούς των πωλήσεων για να παραπλανήσουν το κοινό σε ευρεία κλίμακα και να πετύχουν τους προσωπικούς στόχους τους: πως σε περίπλοκα προβλήματα υπάρχει μια ιδιαίτερα απλή και δραστική λύση, σαν την περίπτωση του γόρδιου δεσμού, όπου ο Μέγας Αλέξανδρος «έλυσε» έναν πολύπλοκα δεμένο κόμπο με το σπαθί του. Αποτελεί φενάκη αυτή η προσέγγιση. Ιδιαίτερα οι μηχανικοί και οι τεχνοκράτες των θετικών επιστημών γνωρίζουμε πολύ καλά πως περίπλοκα προβλήματα έχουν ιδιαίτερα στρυφνές και πολύπλοκες λύσεις. Ένα από αυτά τα θέματα που ταλανίζουν τη σημερινή μας κοινωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι το αγροτικό. Γέλασα ιδιαίτερα όταν διάβασα για «απλές» λύσεις που παρουσιάστηκαν από «έγκριτους οικονομολόγους» τον τελευταίο καιρό, που πρότειναν, υποκινούμενοι από το μένος που έχουν ενάντια στην αγροτιά μας και τους συμπατριώτες μας της επαρχίας (λόγω του επαναστατικού χρωματισμού που έχουν οι διαμαρτυρίες των αγροτών), ακόμα και οριστική παύση του πρωτογενούς τομέα μας, και να εισάγουμε όλα τα κτηνοτροφικά, αλιευτικά και αγροτικά προϊόντα από το εξωτερικό, αφού «θα μας έρχεται φθηνότερα».
Χώρα που δεν βασίζεται σε ισχυρό πρωτογενή τομέα είναι κατεστραμμένη. Μπορεί να πορευτεί με αυτόν τον τρόπο για λίγα χρόνια ή δεκαετίες, αλλά στην πρώτη σοβαρή κρίση που θα έρθει, θα καταδικάσει με λιμοκτονία όλους τους πολίτες της. Είναι πραγματικά ανούσιες οι συζητήσεις κατά πόσο μπορούμε μερικώς ή ολικώς να μειώσουμε τον πρωτογενή τομέα και να βασιστούμε σε εισαγωγές. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την ευαισθησία που έχει η αγροτική οικονομία, που σαν τύπο επιχειρηματικής δραστηριότητας τη συγκρίνω με την τεράστια σημασία που έχει η εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού μας τομέα. Οι αγρότες μας αποτελούν απαραίτητα γρανάζια του βαθέως κρατικού μηχανισμού. Άτυπα αποτελούν την κρίσιμη μάζα από τους πιο σημαντικούς δημόσιους λειτουργούς της κοινωνίας, παρόλο που οι ίδιοι είναι ιδιώτες και επιχειρηματίες (εκεί οφείλεται και η προηγούμενη σύγκρισή μου με το τραπεζικό σύστημα). Όπως, λοιπόν, οι ιδιωτικές τράπεζες έχουν σωθεί πάμπολλες φορές από την κυβέρνηση σε στιγμές κρίσης, έτσι και οι αγρότες δεν μπορούν να αφεθούν και να καταρρεύσουν.
Η αρχική ορθή προσέγγιση για εμένα είναι στήριξη μέσω επιθετικά καθολικών φοροαπαλλαγών και ενίσχυση του αισθήματος του ελεύθερου επιχειρείν στους αγρότες, με ταυτόχρονη συντονισμένη προσπάθεια ενίσχυσης του αισθήματος αυτοδυναμίας τους, ώστε να μην είναι απομυζητές επιδοτήσεων και συνεχούς κρατικής βοήθειας. Αλλά, όπως έγραψα, είναι δυσεπίλυτο πρόβλημα με λύση πολυεπίπεδη.
*∆ιδάκτωρ Πληροφορικής (twitter: @kritikopoulos)