Το μεγάλο παιχνίδι με αιχμή τη θρησκεία, που έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις στην Τουρκία και στη Ρωσία, είναι ανήμπορη η Ελλάδα να το αντιμετωπίσει. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμιά, από τον Ερντογάν, στοχεύουν στη διακοπή κάθε ιστορικής σύνδεσης της Ελλάδας με το βυζαντινό παρελθόν και την τεράστια πολιτιστική μορφή της Ορθοδοξίας.
- της Ζέζας Ζήκου
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ιδιαίτερα ύστερα από την επικράτηση των Κεμαλιστών και των αδίστακτων Τούρκων εθνικιστών, μετά το 1908, βιώνει μια διαρκή υπαρξιακή απειλή. Και η επιβίωσή του εξαρτάται αποκλειστικά «από τον οίκτο της Ουάσιγκτον». Ωστόσο, οι Αμερικανοί μας εμπαίζουν καθώς το μοναδικό αίτημα του Πατριαρχείου και των ελληνικών κυβερνήσεων για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, δεν έχει -ούτε πρόκειται να- ικανοποιηθεί. Η Σχολή που έκλεισε το 1972, είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου.
Ταυτόχρονα, όμως, ο εκβιασμός του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης από τη μυωπική πολιτική των ΗΠΑ υπέρ της Ουκρανίας ήταν δώρο σπουδαίας ευκαιρίας για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η απόφαση του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου να αναγνωρίσει τη «σχισματική Εκκλησία» της Ουκρανίας οδήγησε σε πλήρη ρήξη του με το Πατριαρχείο της Μόσχας, και έκτοτε η πολιτική εργαλειοποίηση της θρησκείας από τον Πούτιν έγινε πλέον επικίνδυνη. Αλλά ο κ.κ. Βαρθολομαίος δεν βρίσκεται εν αδίκω. Αντίθετα με το Βατικανό, που έχει κρατική υπόσταση και ο Πάπας ενσαρκώνει στο πρόσωπό του εξουσία πνευματική και πολιτική, το Ορθόδοξο Οικουμενικό Πατριαρχείο υφίσταται διαχρονικώς διωγμό.
Όσα τραγελαφικά συνέβησαν και με την περίπτωση του Ελπιδοφόρου στη Νέα Υόρκη, αποτελούν μια ακόμη διαπίστωση ότι η Ελλάδα αδυνατεί να υπερασπιστεί σωστά τις τύχες του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Η Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αμερικής, είναι το πετράδι του στέμματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Πράγματι η παρουσία του στην εκδήλωση, για το λεγόμενο ‘σπίτι της Τουρκίας’ στη Νέα Υόρκη, ήταν λανθασμένη. Ομολογώ ότι και εγώ μαζί με τη Μαρίτα που είχαμε ιδΙαίτερη εκτίμηση στην αξιοσύνη του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου, διαπιστώσαμε πλέον ότι είναι ακατάλληλος να υπηρετήσει το τεράστιο αξίωμά του. Αλλά μέχρις εκεί.
Η ταπείνωση που υπέστη από τον κλαυσίγελο της κυβέρνησης, αποτελεί πισώπλατη μαχαιριά στην ύπαρξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που παλεύει μόνο του μέσα στους βαρβάρους. Και μετά ξανασκεφθείτε ότι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο ανήκουν οι Μητροπόλεις των Νέων Χωρών (Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη και νησιά του Β. Αιγαίου), το Άγιο Όρος, τα Δωδεκάνησα, η Κρήτη και η Κύπρος καθώς και όλη η ελληνορθόδοξη διασπορά -το λεγόμενο «Γένος», όπως χαρακτηρίζεται παραδοσιακά από το Πατριαρχείο και έχει θρησκευτική και πολιτιστική διάσταση (όχι όμως φυλετική), σε αντιδιαστολή με το νεωτερικό Έθνος, που έχει σαφέστατα πολιτική διάσταση.
Εκείνο που όντως αξίζει να διερωτηθεί κανείς είναι το γιατί στα ζητήματα, που καθορίζουν την ίδια την ύπαρξη της χώρας και του Ελληνισμού γενικότερα, η μία ήττα διαδέχεται την άλλη. Το Μακεδονικό, παρά τις σταθερές γραμμές που είχαν διαμορφωθεί το 2008 επί Κώστα Καραμανλή, αποτελεί καλό παράδειγμα για το τι μπορεί να πάει ολέθρια, όπως έγινε με την επαίσχυντη Συμφωνία των Πρεσπών. Και στα Ελληνοτουρκικά αναδύονται φαιδροί «νέοι φωστήρες» με μια επικίνδυνη οικονομίστικη αντίληψη της γεωπολιτικής αξίας της χώρας. Ωστόσο, η γεωπολιτική εξισορρόπηση με την Τουρκία έχει διολισθήσει σε ήττα και το σήμερα χρειάζεται ένα σοβαρό, έξυπνο και αξιόπιστο γεωστρατηγικό σχέδιο για να δημιουργηθεί ένα μοντέλο που θα αφήνει τις κλίκες του ΕΛΙΑΜΕΠ «έξω» και τους ελάχιστους σοβαρούς παίκτες «μέσα». Τα ψέματα έχουν προ πολλού τελειώσει.
Δυστυχώς, οι Τούρκοι είναι τόσο βάρβαροι, αλλά και οι Έλληνες δεν είναι τόσο πολιτισμένοι όσο θέλουν να πιστεύουν. Άνθρωποι αναλφάβητοι στα ουσιώδη του πολιτισμού, δεν υποψιάστηκαν ποτέ ποια μεταφυσική γέννησε τον Παρθενώνα, την Τραγωδία, τη Δημοκρατία, και ποια μεταφυσική γέννησε την Αγια-Σοφιά. Κι απ’ όλες τις εκδοχές του ο Ελληνικός Χριστιανισμός όπως έφτασε ως εμάς με τη Πολιτιστική μορφή της Ορθοδοξίας έχει τα τρία μεγάλα πλεονεκτήματα. Συμπυκνώνει την νεοπλατωνική σύνθεση (όπως και ο Καθολικισμός, βέβαια), αλλά και τη Θεατρικότητα της Αρχαίας τραγωδίας και την εκφραστική δύναμη της Ελληνικής γλώσσας, της αρχαιότερης σήμερα ομιλούμενης και επί τρείς χιλιετίες συνεχώς εξελισσόμενης γλώσσας.
Η επιρροή της Ελληνικής γλώσσας πάνω στον Χριστιανισμό υπήρξε καθοριστική για χίλια τουλάχιστον χρόνια. Στην ουσία ο Χριστιανισμός γεννήθηκε ως ελληνόγλωσση θρησκεία. Τα Ευαγγέλια γράφτηκαν στην Κοινή Ελληνική, οι Επιστολές των Αποστόλων γράφτηκαν στην Ελληνική, οι αποφάσεις των Ιερών Συνόδων γράφτηκαν στην Ελληνική, το Σύμβολο της Πίστεως (η δογματική συμπύκνωση) αποτελεί υπόδειγμα Κοινής Ελληνικής, τους πρώτους επτά αιώνες, το μεγαλύτερο μέρος της υμνογραφίας γράφτηκε στα Ελληνικά και κατά τον ελληνικό “τρόπο” – κι από την Ελληνική μεταφράστηκε σε όλες τις υπόλοιπες γλώσσες. Όλα αυτά πάνε να τα ξεριζώσουν οι σημερινοί, εν ονόματι της… «Προόδου» που ευαγγελίζεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι σύντροφοί του.
Αναρίθμητες φορές έχει ειπωθεί και συνεχίζει να λέγεται ότι η απήχηση και η σημασία του Ελληνισμού, ξεπερνά τα ιστορικά μας σύνορα και ακτινοβολεί παγκόσμια. Στη ιστορική αυτή διαδρομή, συμφυή με την ανθρώπινη ιστορία, η οικουμενικότητα του Ελληνισμού, ταυτίστηκε με την Ορθοδοξία και τον φάρο της, το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.
Μέσα από τεκτονικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις, αναδεικνύεται και επιβεβαιώνεται ο ρόλος της Κωνσταντινούπολης. Για εμάς, για τον Ελληνισμό, είναι μεγάλη τύχη ότι, χάρη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, εξακολουθούμε να μετέχουμε στην ανεκτίμητη κληρονομία της Βασιλεύουσας.