Το να απειλεί ένας πρόεδρος να κατεβάσει το στρατό στους δρόμους εναντίον του λαού που διαδηλώνει για το δικαίωμα στη ζωή δεν είναι δείγμα δύναμης αλλά αυταρχισμού και πολιτικής αποτυχίας. Ο Ντόναλντ Τραμπ υιοθέτησε πολλά περισσότερα από το παλιό σύνθημα «(Let’s) Make America Great Again» από τον Ρόναλντ Ρήγκαν, σε διαφορετικό ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο φυσικά, και αυτό που κατάφερε ήταν να κάνει την Αμερική «μικρότερη» τόσο με όρους εξωτερικής πολιτικής – όπως κατηγορείται εντός και εκτός τειχών – όσο και με όρους κοινωνικής πολιτικής, κάτι που καταγράφεται ως η σπουδαιότερη αποτυχία του.

Οι οργισμένες διαδηλώσεις για την δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόυντ από τον λευκό αστυνομικό Ντέρεκ Σοβίν δεν αποτελούν απλώς μια απάντηση στην βίαιη και αναίτια αφαίρεση της ζωής ενός πολίτη από ένα κρατικό όργανο. Η δολοφονία του Τζορτζ Φλόυντ που φώναζε την ώρα που το γόνατο του αστυνομικού του πίεζε το λαιμό «δεν μπορώ να αναπνεύσω» είναι ο καταλύτης. Ο Φλόυντ είναι το σύμβολο. Και η Αμερική είναι αυτή που δεν μπορεί να αναπνεύσει.

Η Αμερική του Τραμπ

Η διοίκηση του Τραμπ ήρθε εκ των πραγμάτων αντιμέτωπη με ιστορικές προκλήσεις και ζητήματα. Και σε κανένα από αυτά δεν έχει να επιδείξει επιτυχημένη διαχείριση. «Η προφανής αποτυχία του Τραμπ να αποδείξει ότι είναι ηγέτης στο ζήτημα της αστυνομικής βίας και των διαδηλώσεων που ακολούθησαν είναι μόνο το τελευταίο χτύπημα σε μια φήμη (σ.σ. των ΗΠΑ) που ήδη έχει κουρελιαστεί σε όλο τον κόσμο», αναφέρει χαρακτηριστικά το Foreign Policy.

Στον Τραμπ χρεώνεται η «παραπλανητική προσέγγιση με το σύνθημα “η Αμερική Πρώτα” στην κρίση του κοροναϊού», οι συνεχείς προσβολές των παραδοσιακών συμμάχων των ΗΠΑ, η επιστροφή στον απομονωτισμό με την χώρα να αποχωρεί από όλες τις σημαντικές συμφωνίες – όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, η Συμφωνία για τα Πυρηνικά – με αποκορύφωμα αυτήν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας εν μέσω πανδημίας.

Σε αυτά έρχεται να προστεθεί η άγρια καταστολή με την οποία αντιμετωπίζονται οι διαδηλωτές στις ΗΠΑ. Ο Τραμπ ζήτησε από το στρατό να είναι έτοιμος ανά πάση στιγμή να επέμβει, χαρακτήρισε τους διαδηλωτές – τρομοκράτες, βρέθηκε στο μυστικό του καταφύγιο όταν αυτοί πολιόρκησαν τον Λευκό Οίκο και ενθάρρυνε επισήμως τη βία λέγοντας στους κυβερνήτες των πολιτειών: «Πρέπει να κυριαρχήσετε. Αν δεν κυριαρχήσετε, σπαταλάτε το χρόνο σας. Θα περάσουν από πάνω σας. Θα φανείτε σαν ένα μάτσο ηλίθιους. Πρέπει να κυριαρχήσετε».

Αυτή η Αμερική δεν μπορεί να κουνήσει το δάχτυλο σε καμία άλλη χώρα για το σεβασμό στη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κι αυτό σύμφωνα με πολλούς αναλυτές αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο τη θέση της. «Οι ΗΠΑ εμφανίζονται στον κόσμο διχασμένες, αποδυναμωμένες και ασυγκέντρωτες», λέει ο Ρίτσαρντ Χάας πρόεδρος του think tank του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Η διάβρωση της παγκόσμιας ηγεσίας των ΗΠΑ ήταν ταχύτερη από το αναμενόμενο», σημειώνει ένας ευρωπαίος διπλωμάτης, τονίζοντας ότι αυτό θέτει τους παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ σε δύσκολη θέση. «Η Ευρώπη ελπίζει για μια στροφή, αν και όλοι συνειδητοποιούν ότι δεν υπάρχει απόλυτη επιστροφή στο 2016», υποστηρίζει.

«Δυο θανατηφόροι ιοί σκοτώνουν τους Αμερικανούς»

Κι ενώ αυτή είναι η κατάσταση που η πολιτική του Τραμπ έχει διαμορφώσει στο εξωτερικό, το εσωτερικό έχει πάρει «φωτιά». Η διαχείριση της κρίσης του κοροναϊού ήταν μία παταγώδης αποτυχία. Η νεοφιλελεύθερη/νεοσυντηρητική πολιτική του Τραμπ που ξεκίνησε με την απόσυρση του Obamacare αποτελείωσε το ήδη σαθρό υγειονομικό σύστημα της χώρας, από το οποίο πολλοί πολίτες είναι εξ ολοκλήρου αποκλεισμένοι.

Οι ΗΠΑ είναι η χώρα που υφίσταται μακράν το βαρύτερο πλήγμα σε απόλυτα μεγέθη παγκοσμίως. Υπάρχει όμως μία κοινωνική ομάδα που πλήττεται περισσότερο. Οι Αφροαμερικανοί. Οι λόγοι δεν είναι άλλοι από την φτώχεια και την έλλειψη πρόσβασης σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη. Χαρακτηριστικά να παραθέσουμε ότι οι ανεργία στους μαύρους και ισπανόφωνους είναι διπλάσια του αντίστοιχου ποσοστού των λευκών.

Η εξέγερση που αυτή τη στιγμή – εν μέσω της πανδημίας – έχει εξαπλωθεί σε περισσότερες από 100 μεγάλες αμερικανικές πόλεις ξεγυμνώνει το αντίστοιχο κοινωνικό ζήτημα. Σύμφωνα με στοιχεία της Washington Post σχετικά με τους πυροβολισμούς από αστυνομικούς εναντίον Αμερικανών, ανά φυλή, οι μαύροι παρότι αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 13% του συνολικού πληθυσμού, γίνονται θύματα πυροβολισμών, είτε σκοτώνονται σε ποσοστό πολύ υψηλότερο από ό,τι οι λευκοί. Τα στοιχεία αυτά συνηγόρησαν για να γραφτεί στο CNN Tonight ο τίτλος: «Δυο θανατηφόροι ιοί σκοτώνουν τους Αμερικανούς: ο Covid-19 και ο ρατσισμός». 

 

«Make America Hate Again»

Κι όσο οι δυο θανατηφόροι ιοί δρουν στην αμερικανική κοινωνία, o Αμερικανός πρόεδρος συνεχίζει τη ρητορική του μίσους και του διχασμού με ορισμένους να τον χαρακτηρίζουν αυτή τη φορά «νέο Νέρωνα» και άλλους να τον παρομοιάζουν με αυταρχικούς ηγέτες της Μέσης Ανατολής. Ο ίδιος αρέσκεται στο να συγκρίνει τον εαυτό του με τον Αβραάμ Λίνκολν.

Αναφερόμενος σε αυτή την παράδοξη σύγκριση, ο πολιτικός αναλυτής του Al Jazeera, Μάργουαν Μπισάρα, αναφέρει ότι πράγματι είχαν ένα κοινό, ήταν οι πιο πολωτικοί πρόεδροι των ΗΠΑ. Με την άκρως αντίστροφη στόχευση βεβαίως. «Ο Λίνκολν αποξένωσε τους λευκούς γαιοκτήμονες για να τερματίσει τη δουλεία και να ενώσει τη χώρα. Ο Τραμπ αποξενώνει τους μαύρους για να διχάσει τη χώρα και να επανεκλεγεί», γράφει ο Μπισάρα.

Αντιστρέφοντας τον Λίνκολν 

Όπως αναφέρει, με το πρόσχημα του «Make America Great Again», ο Τραμπ κατά τη θητεία του έχει ακολουθήσει καταστρεπτικές πολιτικές για την υγειονομική περίθαλψη, τη μετανάστευση, την κλιματική αλλαγή, την Ευρώπη, την Ιερουσαλήμ και την πανδημία. Όλα για να διατηρήσει την εκλογική του βάση και να ικανοποιήσει την προνομιακή εκλογική πελατεία του, αυτή των εκατομμυριούχων και δισεκατομμυριούχων. Κατά τη διαδικασία «η Αμερική μόνο σπουδαιότερη δεν έχει γίνει. Αντίθετα έγινε και πάλι πιο ρατσιστική. Είναι σαν ο Τραμπ να αντιστρέφει τον Λίνκολν».

Ο Τραμπ, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται πίσω από τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν στις δημοσκοπήσεις, θέλει πάση θυσία να αντιστρέψει αυτή την εικόνα και για να το κάνει παρουσιάζεται ως προστάτης της λευκής πλειοψηφίας για να διατηρήσει τους ψηφοφόρους της Alt – Right.

Το έκανε στα γεγονότα του Σάρλοτσβιλ, το κάνει και τώρα. Φτάνοντας έως το σημείο να κατηγορήσει το αντιφασιστικό κίνημα απειλώντας να το χαρακτηρίσει «τρομοκρατική οργάνωση», ενώ δεν υπάρχει σαν οργάνωση κι ούτε ο ίδιος έχει το συνταγματικό δικαίωμα να κάνει κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με τον Μπισάρα, ο στόχος του Τραμπ δεν είναι άλλος από το να διχάσει, «να κάνει τους λευκούς της μεσαίας τάξης να φοβηθούν τους θυμωμένους μαύρους». «Αναβιώνει και εκμεταλλεύεται τη σκοτεινή πλευρά του αμερικανικού συντηρητισμού, δηλαδή του ρατσισμού, του εξτρεμισμού, της συνωμοσίας, του εθνοκρατισμού, της μισογυνίας και της άγνοιας».

Make America Breathe Again

Ο αναλυτής σημειώνει ότι ο Τραμπ πιθανότατα θα χάσει στις εκλογές. Όμως αυτό που δημιούργησε δεν είναι καθόλου εύκολο να αντιστραφεί. Όπως σχολιάζει, αν ο Ομπάμα απέτυχε να αναμορφώσει το σύστημα, σίγουρα ο Μπάιντεν δεν είναι αυτός που θα το κάνει. Για να υπάρξει πολιτική αλλαγή στις ΗΠΑ, καταλήγει χρειάζεται μια μεγάλη λαϊκή κινητοποίηση. Ένα μαζικό κίνημα, μία νέα Πορεία προς την Ουάσινγκτον.

Τα αιτήματα δεν διαφέρουν και πολύ. Η Μεγάλη Πορεία έγινε για τα πολιτικά και εργασιακά δικαιώματα. Στην Ουάσινγκτον του 1963 υπήρχε το όνειρο του Λούθερ Κινγκ. Σήμερα υπάρχει το αίτημα των Αμερικανών να αναπνεύσουν πάλι.