Σε win win κατέληξε η Σύνοδος Κορυφής για τον Ζελένσκι και τον Όρμπαν αφού ο μεν είδε τις Βρυξέλλες να ξεκινούν την ενταξιακή διαδικασία για τη χώρα του και από την άλλη ο Ούγγρος πρωθυπουργός πέτυχε να φύγει από την ευρωπαϊκή πρωτεύουσα με έναν πακτωλό χρημάτων αλλά και ένα τέχνασμα χάρις στο οποίο δεν «χρεώνεται» έγκριση της εξέλιξης την στιγμή που ο ίδιος απειλούσε με βέτο.
Συγκεκριμένα όπως μεταδίδει ο Guardian, η ΕΕ αποφάσισε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ουκρανίας, σε μια απροσδόκητη κίνηση που θα δώσει σημαντική ώθηση στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και θα αποτελέσει πλήγμα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η ανακοίνωση, που έγινε την Πέμπτη μετά από οκτώ ώρες τεταμένων διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, έγινε παρά την αντίθεση της Ουγγαρίας, ο πρωθυπουργός της οποίας, Βίκτορ Όρμπαν, είχε δηλώσει επί εβδομάδες ότι θα έθετε βέτο σε οποιαδήποτε έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Στο τέλος, δήλωσαν διπλωμάτες, ο Όρμπαν αποχώρησε από την αίθουσα όταν η βασική απόφαση – η οποία έπρεπε να είναι ομόφωνη – ελήφθη από τους ηγέτες των άλλων 26 κρατών μελών. Ακόμα και για μια πόλη στην οποία η τέχνη της σύναψης συμφωνιών είναι καλά ακονισμένη, ήταν ένας εξαιρετικά ασυνήθιστος ελιγμός.
Politico: Ο Σολτς πρότεινε στον Όρμπαν να βγει εκτός αίθουσας
Την ίδια ώρα όπως μεταδίδει το Politico, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ήταν αυτός που βρήκε τη λύση στον γόρδιο δεσμό με τον Όρμπαν.
Ο Σολτς είπε στον Όρμπαν μπροστά στους άλλους ηγέτες ότι αν πραγματικά δεν ήταν διατεθειμένος να συμφωνήσει, θα μπορούσε να φύγει από την αίθουσα, ώστε οι ηγέτες της ΕΕ να λάβουν ομόφωνη απόφαση για τη διεύρυνση εν τη απουσία του, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι που είχαν ενημερωθεί για τις συνομιλίες.
Ωστόσο, η πρόταση αυτή δεν ήρθε αυθόρμητα, αλλά αντίθετα είχε συμφωνηθεί σε προηγούμενες συζητήσεις, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους. Ένας τρίτος αξιωματούχος δήλωσε ότι ο Όρμπαν “απουσίαζε στιγμιαία από την αίθουσα με προσυμφωνημένο και εποικοδομητικό τρόπο”.
Πηγές πάντως ανέφεραν ότι η απόφαση του Όρμπαν για την… κωλοτούμπα του να μην είναι στην αίθουσα είχε συμφωνηθεί εκ των προτέρων: “Ήξερε ότι 26 κράτη μέλη ήταν σθεναρά υπέρ. Φυσικά είναι νόμιμο” λένε σύμφωνα με τον Guardian.
Ανησυχία Ζελένσκι έως την τελευταία στιγμή
Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της απόφασης, ο Ζελένσκι δήλωσε: “Αυτή είναι μια νίκη για την Ουκρανία. Μια νίκη για όλη την Ευρώπη. Μια νίκη που παρακινεί, εμπνέει και δυναμώνει”. Στο “Χ”, ο Ουκρανός πρόεδρος πρόσθεσε: “Ιστορία γράφουν όσοι δεν κουράζονται να αγωνίζονται για την ελευθερία”.
This is a proud moment for Europe. For Ukraine. For Moldova.
For everyone fighting for our values. For everyone looking to Europe as a beacon of hope.
We kept our promises. We made history. Now we will write the future together. @ZelenskyyUa @sandumaiamd pic.twitter.com/HFVs8c1vb4
— Roberta Metsola (@EP_President) December 14, 2023
Ο Ζελένσκι ανησυχούσε τόσο πολύ ότι η χώρα του δεν θα έπαιρνε αυτό που χρειαζόταν από τη σύνοδο κορυφής που σκέφτηκε να πετάξει στις Βρυξέλλες σε μια έκκληση της τελευταίας στιγμής, αλλά τελικά δεν χρειάστηκε.
Λίγο πριν οι ηγέτες καθίσουν σε ένα γεύμα με μενταγιόν Μπρετόν, ριζωμένα λαχανικά και panettone, ο Ουκρανός ηγέτης έκανε μια παθιασμένη έκκληση στους ηγέτες να μην “προδώσουν” τη χώρα του με το να αμφιταλαντεύονται για την ένταξη στην ΕΕ, κάτι που, όπως είπε, θα έφερνε ένα “ικανοποιημένο χαμόγελο” στο πρόσωπο του Πούτιν.
Προέτρεψε τους ηγέτες της ΕΕ να σκέφτονται όλους τους στρατιώτες που πολεμούν στα χαρακώματα, αντί για τους εαυτούς τους. “Αυτό δεν έχει να κάνει με το τι χρειάζονται οι πολιτικοί. Πρόκειται για το τι χρειάζονται οι άνθρωποι. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι στα χαρακώματα, που καταρρίπτουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους κάθε βράδυ”, είπε.
“Και όλοι εκείνοι που εργάζονται ώστε τα παιδιά να μπορούν να μάθουν ακόμα και κάτω από τη συνεχή ρωσική τρομοκρατία και οι γιατροί να μπορούν να σώζουν ζωές ακόμα και όταν η Ρωσία προσπαθεί να καταστρέψει τα ενεργειακά ή επικοινωνιακά μας συστήματα”.
Κάμφθηκε η σθεναρή αντίδραση του Βίκτορ Ορμπάν
Η εξέλιξη σημαίνει ότι η ΕΕ κατάφερε να κάμψει με κάποιο τρόπο τη σθεναρή στάση του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν, που ήταν αντίθετος στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και απειλούσε με μπλόκο.
Σε βίντεο που αναρτήθηκε στο Facebook τα τελευταία λεπτά, και παρά την ανακοίνωση της ιστορικής απόφασης για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ο Βίκτορ Όρμπαν επανέλαβε τη θέση του ότι η Ουκρανία δεν είναι έτοιμη να ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες με την ΕΕ.
«Η Ουγγαρία δεν αλλάζει τη θέση της», είπε, προσθέτοντας ότι τα άλλα 26 κράτη μέλη επέμειναν να κάνουν το βήμα για την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Κίεβο και ως εκ τούτου η Ουγγαρία έλαβε απόφαση ότι οι 26 μπορούν να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο, ενώ η Ουγγαρία μένει μακριά από την απόφαση, αιτιολογώντας γιατί την ώρα της ψηφοφορίας, ο ίδιος αποχώρησε από την αίθουσα.
Θεσμική «κωλοτούμπα» από Όρμπαν
Πάντως ο Βίκτορ Όρμπαν αποφάσισε να κάνει μία θεσμική «κωλοτούμπα» δεχόμενος την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, παρά τις διαφωνίες που εξέφραζε μέχρι πριν από λίγες μόλις ώρες. Προσπαθώντας να ξεπαγώσει περίπου 30 δισ. ευρώ που έχουν δεσμευτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χώρα του, λόγω της κατάστασης τους κράτους δικαίου, ο Βίκτορ Όρμπαν κατάλαβε ότι δεν μπορεί να συγκρουστεί με ολόκληρη την ΕΕ και έτσι επέλεξε αυτό που, θεσμικά, ονομάζεται «εποικοδομητική αποχή» κάτι το οποίο προβλέπεται ρητώς από το άρθρο 31 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ.
Με λίγια λόγια, όταν ένα κράτος – μέλος της ΕΕ δεν συμφωνεί με μια συλλογική δράση, επιλέγει να απέχει αντί να θέσει βέτο. Στη συνέχεια η δράση εγκρίνεται και το κράτος μέλος, ακολουθώντας ένα «πνεύμα αμοιβαίας αλληλεγγύης», δεσμεύεται να μην παρέμβει αρνητικά στην κοινή απόφαση της ΕΕ.
Το… ξεπάγωμα των κονδυλίων
Ήδη από χθες και παρά τις δημόσιες διακηρύξεις, πολλοί έσπευσαν να προβλέψουν την αλλαγή στάσης του Ορμπάν, μετά την απόφαση της Κομισιόν να ξεπαγώσει δεσμευμένα κονδύλια για τη συνοχή ύψους 10,2 δισ. ευρώ που προορίζονταν για την Ουγγαρία.
Τα κονδύλια είχαν μπλοκαριστεί λόγω των ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία. Ωστόσο χθες η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι «μετά από ενδελεχή αξιολόγηση και μεγάλη ανταλλαγή απόψεων με την ουγγρική κυβέρνηση της Ουγγαρίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η Ουγγαρία έλαβε τα μέτρα που δεσμεύτηκε να λάβει» με αποτέλεσμα την απελευθέρωση των κονδυλίων.