Kι ενώ στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας η Δικαιοσύνη καταγγέλλεται, δέχεται παρεμβάσεις, σύρεται και διασύρεται από την κυβέρνηση της Ν.Δ. λόγω της διερεύνησης του αδιαμφισβήτητου πάρτι στην υγεία στην Ελλάδα, με εμβληματικό στοιχείο το σκάνδαλο Novartis που συνέβαλε στη χρεοκοπία της χώρας και έχει συγκεκριμένο πολιτικό ονοματεπώνυμο -Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ-, στις ΗΠΑ η Δικαιοσύνη, σε συνεργασία με τα υπουργεία Υγείας και Αμυνας, τους γενικούς επιθεωρητές τους και το FBI, απερίσπαστη οδήγησε τον ελβετικό κολοσσό του φαρμάκου με κατηγορητήρια-καταπέλτες σε τρεις εξωδικαστικούς συμβιβασμούς που αθροίζονται σε περίπου 1 δισ. δολάρια!
Η αμερικανική δικαιοσύνη που ξεκίνησε τη διερεύνηση της υπόθεσης Novartis ταυτόχρονα με την ελληνική -το 2017- κλείνει την υπόθεση του γίγαντα της φαρμακοβιομηχανίας όσο την αφορά, τη στιγμή που στη χώρα μας η δικαστική έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί και ταυτόχρονα εγκαλούνται ως «ένοχοι» εκείνοι που θέλησαν να διερευνηθεί γρήγορα, εκείνοι που συνέβαλαν στην αποκάλυψη του σκανδάλου αλλά ακόμα και οι εισαγγελείς που μελετούν την ογκώδη δικογραφία.
Ποιες είναι όμως οι τρεις υποθέσεις για τις οποίες η Novartis έσπευσε να συμβιβαστεί εξωδικαστικά παραδεχόμενη τα κατηγορητήρια; Η πρώτη την οποία αποκάλυψε η «Εφ.Συν.» («Παραδέχθηκε δωροδοκίες η Novartis», 26/6/2020) αφορά αθέμιτες πρακτικές σε Ελλάδα – Ν. Κορέα – Βιετνάμ, με τη μερίδα του λέοντος -310 εκατομμύρια ευρώ- να αναλογεί στις πρακτικές που ακολουθήθηκαν στη χώρα μας (το κατηγορητήριο αναφέρει ρητά ότι στην Ελλάδα την περίοδο 2012-2015 έλαβε χώρα δωροδοκία με σκοπό να επηρεαστεί η ελληνική κυβέρνηση, οργανισμοί και φορείς και οι αποφάσεις τους προκειμένου να ευνοηθεί η εμπορική δραστηριότητα της Νοvartis Hellas) και μόνο 35 εκατομμύρια ευρώ να αφορούν τη Ν. Κορέα και το Βιετνάμ!
Παράνομες πληρωμές
Οι πιο πρόσφατες -ο δεύτερος και ο τρίτος συμβιβασμός- αθροίζονται σε 642 εκατομμύρια δολάρια και αφορούν «ακατάλληλες πληρωμές σε ασθενείς και γιατρούς» στις ΗΠΑ.
Από αυτούς 51,25 εκατομμύρια δολάρια αφορούν την κατηγορία για παράνομη πληρωμή των συμμετοχών ασθενών που λάμβαναν τα φάρμακά της και 591,442 εκατομμύρια δολάρια την κατηγορία της δωροδοκίας γιατρών για τη συνταγογράφηση των φαρμάκων της Lotrel, Valturna, Starlix, Tekturna, Tekturna HCT, Tekamlo, Diovan, Diovan HCT, Exforge, and Exforge HCT. Για τις δύο τελευταίες υποθέσεις, σύμφωνα πάντα με την ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, η Novartis θα χάσει 38,4 εκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία, όπως ορίζει το Καταστατικό Κατάσχεσης Περιουσιακών Στοιχείων του αστικού κώδικα της χώρας (Civil Asset Forfeiture Statute), θα πληρώσει 48,151 εκατ. δολάρια προς το αμερικανικό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας Medicaid, ενώ τίθεται για μία πενταετία υπό τον αυστηρό περιορισμό του υπουργείου Υγείας και του γενικού επιθεωρητή Υπηρεσιών Υγείας των ΗΠΑ όσον αφορά τυχόν μελλοντικά συνέδρια αλλά και σχετικά με τα ποσά που μπορεί να δαπανήσει για τέτοιες δράσεις.
Οι δύο τελευταίες υποθέσεις είναι ενδεικτικές της δουλειάς που έκαναν οι Αμερικανοί εισαγγελείς, γενικοί επιθεωρητές και το FBI ανενόχλητοι για να πάρουν πίσω τα λεφτά του αμερικανικού λαού, αλλά και του τρόπου που λειτουργούσε η Novartis. «Μέσω αυτών των διακανονισμών η κυβέρνηση έχει αποδείξει τη δέσμευσή της να διασφαλίσει ότι οι εταιρείες φαρμάκων δεν χρησιμοποιούν παράνομες πληρωμές για να επηρεάσουν τα φάρμακα που συνταγογραφούνται από γιατρούς ή αγοράζονται από ασθενείς» δήλωσε ο αντεισαγγελέας Jody Hunt, Department of Justice’s Civil Division, και πρόσθεσε: «Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα εθνικά προγράμματα ασφάλισης Medicare και Medicaid από τις παράνομες πληρωμές και τις ολέθριες επιπτώσεις τους, συμπεριλαμβανομένης της υπονόμευσης σημαντικών μηχανισμών ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης που έχει θεσπίσει το Κογκρέσο».
Ο αμερικανικός νόμος περί παράνομων πληρωμών (Anti-Kickback Statute) απαγορεύει σε οποιονδήποτε «να προσφέρει ή να πληρώνει, άμεσα ή έμμεσα, οποιαδήποτε αμοιβή -η οποία περιλαμβάνει χρήματα ή οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο αξίας- για να προκαλέσει ζήτηση σε προϊόντα ή υπηρεσίες που καλύπτονται από τα εθνικά προγράμματα ασφάλισης υγείας Medicare, Medicaid και άλλα ομοσπονδιακά χρηματοδοτούμενα προγράμματα». Αυτή η απαγόρευση επεκτείνεται όχι μόνο στις ακατάλληλες πληρωμές στους παρόχους, αλλά και στην ακατάλληλη πληρωμή των υποχρεώσεων των ασθενών.
Το φάρμακο Gilenya
Το πρώτο μέρος του διακανονισμού των 51,25 εκατομμυρίων δολαρίων αφορά την παράνομη πληρωμή από τη Novartis των συμμετοχών 300 ασθενών που λάμβαναν το φάρμακο Gilenya για τη σκλήρυνση κατά πλάκας. «Η Novartis συντονίστηκε με τρία ιδρύματα για να διοχετεύσει χρήματα μέσω των ιδρυμάτων σε ασθενείς που έπαιρναν φάρμακα της Novartis» δήλωσε ο εισαγγελέας της Μασαχουσέτης, Andrew E. Lelling, και πρόσθεσε: «Ως εκ τούτου, η συμπεριφορά της Novartis δεν ήταν «φιλανθρωπική», αλλά μια σκευωρία παράνομων πληρωμών που υπονόμευε τη δομή του προγράμματος Medicare και επιδοτούσε παράνομα τα φάρμακα υψηλού κόστους της Novartis σε βάρος των Αμερικανών φορολογουμένων».
Το δεύτερο μέρος του διακανονισμού των 591,442 εκατομμυρίων δολαρίων αφορά την κατηγορία της δωροδοκίας γιατρών για τη συνταγογράφηση των φαρμάκων της Lotrel, Valturna, Starlix, Tekturna, Tekturna HCT, Tekamlo, Diovan, Diovan HCT, Exforge, and Exforge HCT.
«Για περισσότερο από μια δεκαετία η Novartis ξόδεψε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για τα λεγόμενα συνέδρια που περιελάμβαναν αμοιβές για τις ομιλίες, πολυτελή γεύματα και ακριβά ποτά, τα οποία δεν ήταν τίποτα περισσότερο από δωροδοκίες, για να κάνει τους γιατρούς σε όλη τη χώρα να συνταγογραφούν φάρμακά της» δήλωσε η εισαγγελέας της Νότιας Νέας Υόρκης, Audrey Strauss, και προσθέτει: «Αυτή η ευρέως διαδεδομένη σκευωρία ήταν αποτέλεσμα αποφάσεων που είχαν ληφθεί από τις ανώτατες βαθμίδες διοίκησης της Novartis στα κεντρικά της στο Νιου Τζέρσι».