Η αμηχανία της κυβέρνησης και οι φήμες περί ανασχηματισμού και εκλογών
Tου Οδυσσέα Αρβανίτη
Στο σημείο βρασμού πλησιάζει η κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ καθώς είναι έντονη η ανησυχία από την αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την ακρίβεια, γεγονός που αποτυπώνεται στη συνεχή πτωτική πορεία.
Το σύστημα Μητσοτάκη “πέτυχε” να οδηγήσει την κοινωνία σε μία κατάσταση μεταξύ απελπισίας και κατάθλιψης, σε βαθμό που να ξεπερνά ακόμη και τα δύσκολα χρόνια των μνημονίων. Οι γαλάζιοι βουλευτές στις εκλογικές τους περιφέρειες έρχονται αντιμέτωποι με ξεσπάσματα οργής των ψηφοφόρων τους και προειδοποιήσεις ότι θα «θα το δείτε στην κάλπη». Έμπειροι βουλευτές σημειώνουν με ανησυχία ότι εκτός από τις διαρροές προς τα δεξιά ή τον επαναπατρισμό των κεντρώων στο ΠΑΣΟΚ, είναι αυξημένος ο κίνδυνος μαζικής αποχής ψηφοφόρων του σκληρού πυρήνα της ΝΔ. «Οι δεξιοί έχουν παραταξιακή συνείδηση, μπορεί να μην ψηφίσουν άλλο κόμμα, αλλά είναι πιθανό να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους με την αποχή όπως έκαναν το 2009», λέει γαλάζιος βουλευτής και προσθέτει: «η λαϊκή δεξιά που είναι ο πυρήνας του κόμματος δεν είναι οι κεντρώοι που ήλθαν από το ΠΑΣΟΚ, αλλά άνθρωποι από τα χαμηλά και μεσαία κοινωνικά στρώματα που τους έχει τσακίσει η ακρίβεια. Είναι αμφίβολο αν θα τους κρατήσει η απειλή ότι θα ξανακυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ».
Τα μεν ποιοτικά στοιχεία των μετρήσεων δείχνουν κατάρρευση του συστήματος Μητσοτάκη, ενώ πλέον είναι εμφανής και η μείωση στα ποσοτικά στοιχεία με το αντίστοιχο κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα και καθώς άνοιξαν τα σενάρια της επόμενης ημέρας των εκλογών -όποτε κι αν γίνουν-, όλο και περισσότεροι βουλευτές του κόμματος θεωρούν ότι το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα εντείνονται οι φήμες περί ανασχηματισμού, ενώ επανέρχεται ο πειρασμός των πρόωρων εκλογών τον Ιούνιο.
«Δεν πληρώνω το ρεύμα»
Εν αρχή ην η ακρίβεια. Στο Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζουν ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να βρεθούν αντιμέτωποι με ένα νέο κίνημα «Δεν πληρώνω», που θα αφορά τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ο κίνδυνος είναι αυξημένος λόγω της πραγματικής αδυναμίας ενός σημαντικού τμήματος των πολιτών να πληρώσουν τους φουσκωμένους λογαριασμούς του ρεύματος που συνεχίζουν να έρχονται στα νοικοκυριά. Ο κίνδυνος επιτείνεται από το γενικότερο πρόβλημα της ακρίβειας στα βασικά είδη διατροφής. Αν και ο επίσημος πληθωρισμός κινείται κοντά στο 9% η πραγματική αύξηση για τα βασικά είδη ενός νοικοκυριού έχει ξεπεράσει το 25% με αρνητική προοπτική να φθάσει στο 40% -όπως σύμφωνα με πληροφορίες έχουν προειδοποιήσει ιδιοκτήτες αλυσίδων σούπερ μάρκετ την κυβέρνηση. Ήδη το πρόβλημα είναι υπαρκτό και σύντομα θα γίνει εντονότερο: μία κατηγορία πολιτών να έχει να επιλέξει ποιους λογαριασμούς θα αφήσει απλήρωτους. Ακολούθως το δίλημμα για την κυβέρνηση είναι είτε να δώσει γραμμή στις εταιρείες για ανοχή των “κακοπληρωτών” είτε να αρχίσει να κόβεται το ρεύμα σε πολίτες με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται. Παράλληλα είναι έντονη η κινητικότητα που αναπτύσσουν οι πολίτες είτε μεμονωμένα είτε σε συντονισμό με δικηγορικά γραφεία ή εταιρείες καταναλωτών για να προσβάλλουν δικαστικά τους φουσκωμένους λογαριασμούς. Υπάρχουν έντονες εικασίες ότι με τη ρήτρα αναπροσαρμογής, μέσω της οποίας αυξάνονται οι λογαριασμοί, οι εταιρείες ηλεκτροδότησης αυθαιρετούν.
“Θα γίνουν παρεμβάσεις”
Προς το παρόν η κυβέρνηση δείχνει αμηχανία, αναγνωρίζει μεν το πρόβλημα αλλά δεν διαθέτει εργαλεία για να το αντιμετωπίσει. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε στη Βουλή ότι μέσα στο Μάιο θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός. Στελέχη του Μαξίμου προσθέτουν ότι «η κυβέρνηση θα κάνει επιπλέον παρεμβάσεις μέσα στον Μάιο», χωρίς όμως ακόμη να είναι σε θέση να περιγράψουν προς ποια κατεύθυνση. Ο πρωθυπουργός κινείται στη γραμμή ότι το πρόβλημα της ακρίβειας είναι αποτέλεσμα της αύξησης των τιμών ενέργειας και ότι «ο προϋπολογισμός του νοικοκυριού έχει επιβαρυνθεί για εξωγενείς λόγους». Ακολούθως, ότι χρειάζεται πανευρωπαϊκή απάντηση καθώς δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο των εθνικών προϋπολογισμών. Μόνο που συντονισμένη ευρωπαϊκή απάντηση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα και ακόμη και στην αισιόδοξη προοπτική θα πάρει χρόνο.
Μεταξύ απελπισίας και κατάθλιψης η κοινωνία
Η ενεργειακή ακρίβεια και η ακρίβεια στα βασικά είδη διαβίωσης εντείνουν τα αρνητικά αισθήματα των πολιτών ενώ παράγουν και πολιτικά αποτελέσματα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερή πτώση της κυβέρνησης και αντίστοιχα κλείσιμο της ψαλίδας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι μάχες οπισθοφυλακών που δίνει η κυβέρνηση προβάλλοντας ότι “είναι εξωγενές πρόβλημα” και το συναφές ότι “για όλα φταίει ο Πούτιν” δεν φαίνεται να ανακόπτει την κοινωνική απογοήτευση, δυσαρέσκεια και οργή. Είναι ενδεικτική η δημοσκόπηση της Prorata για την Εφημερίδα των Συντακτών σύμφωνα με την οποία το76% χαρακτηρίζει τα μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της ακρίβειας ως σίγουρα και μάλλον ανεπαρκή ενώ το96% εκφράζει πολύ μεγάλη ανησυχία για τις ανατιμήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα, το 91% για τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα και το 88% για τις ανατιμήσεις σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο θέρμανσης. Όσο για τα συναισθήματα των πολιτών το 43% δηλώνει απογοήτευση, το 34% θυμό, το 27% απελπισία και το 20% φόβο.
Υπαρκτός ο πειρασμός των εκλογών
Μέσα σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο και καθώς δεν διαφαίνεται δυνατότητα ανακοπής και πολύ περισσότερο αναστροφής της πτωτικής πορείας, στα κυβερνητικά παρασκήνια επαναλαμβάνονται οι φήμες περί πρόωρων εκλογών τον Ιούνιο. Περισσότερο απηχούν τις εκτιμήσεις κύκλων γύρω από το Μέγαρο Μαξίμου που τις εισηγούνται όσο ακόμη η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έχουν προβάδισμα. Στο εσωτερικό της γαλάζιας κοινοβουλευτικής ομάδας θεωρούν ότι η κυβέρνηση έχει χάσει το 3 μπροστά από το ποσοστό της. Οι πλέον αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι σε συνθήκες εκλογών και πολιτικής πόλωσης θα περάσει το 30%, αλλά, προσθέτουν, όχι αν συνεχιστεί αυτή η πορεία. Σε κάθε περίπτωση σαν πιθανότερος χρόνος εκλογών προβάλλει πλέον ο Σεπτέμβριος, μετά την καλή όπως ακόμη αναμένεται τουριστική χρονιά.
Οι φήμες περί ανασχηματισμού
Παράλληλα κάνουν την εμφάνισή τους στα πολιτικά και δημοσιογραφικά παρασκήνια σενάρια ενός ακόμη ανασχηματισμού που θα δώσει πολιτική ανάσα στον πρωθυπουργό και θα διαμορφώσει το κυβερνητικό σχήμα με το οποίο θα πάει στις εκλογές. Ωστόσο περισσότερο κυκλοφορούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο πρωθυπουργός με την απομάκρυνση κορυφαίων υπουργών. Στο Μέγαρο Μαξίμου φέρονται να έχουν προγράψει τον Άδωνη Γεωργιάδη, για τον οποίο θεωρούν πλέον ότι με τις συχνές και αλλοπρόσαλλες δηλώσεις του προκαλεί. Ενώ όμως εκτιμούν ότι πλέον δεν προσθέτει, ούτε στο δεξιό κοινό, ακόμη φοβούνται τη ζημιά που μπορεί να κάνει εάν μείνει εκτός. Άλλωστε η “δυσαρέσκεια του Μαξίμου”, ήταν υπαρκτή και στον προηγούμενο ανασχηματισμό. Παρομοίως το Μέγαρο Μαξίμου δείχνει να δυσανασχετεί με την “αυτονομία” του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, παρότι τον αποψίλωσε από αρμοδιότητες, υπέρ του αναπληρωτή. Παρόμοιες φήμες υπάρχουν και για τον υπουργό Εξωτερικών. Είναι ένδειξη παθογένειας της κυβέρνησης ότι αυτά αφορούν περισσότερο ξεκαθάρισμα λογαριασμών του πρωθυπουργού προς κάποιους κορυφαίους υπουργούς του και λιγότερο προβληματισμό για βελτίωση του κυβερνητικού σχήματος. Στον γενικό προβληματισμό του ανασχηματισμού εντάσσονται οι δύο υπουργοί Επικρατείας που κάθε άλλο παρά επιτυχημένες παρεμβάσεις είχαν από τον Σεπτέμβριο και μετά και φυσικά ο νέος υπουργός Πολιτικής Προστασίας. Υπάρχουν δε και οι “εκκρεμότητες” του παρελθόντος στα υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας. Μέσα στο σκεπτικό του ανασχηματισμού είναι να διορισθούν περισσότερα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας, με αντίστοιχες αποχωρήσεις “τεχνοκρατών”, που άλλωστε δεν απέδωσαν, με ταυτόχρονη εκπροσώπηση εκλογικών περιφερειών.