Του Οδυσσέα Αρβανίτη
Εκλογή αρχηγού και Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση – Τέλος στο face control στην είσοδο μελών
Να διαμορφώσει ένα νέο κόμμα δίχως τους μηχανισμούς και τις ομαδοποιήσεις του παρελθόντος και που θα ενθαρρύνει την ένταξη νέων μελών και τη συμμετοχή τους στη λήψη των αποφάσεων, επιχειρεί ο Αλέξης Τσίπρας με την πρόταση που κατέθεσε για την αλλαγή του καταστατικού, που θα τεθεί προς έγκριση στο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος Μαρτίου.
Ο κ. Τσίπρας επιδιώκει να σπάσει τους μηχανισμούς που διατηρούν συγκροτημένες και ισχυρές όχι μόνο στο πολιτικό αλλά και στο οργανωτικό πεδίο τις τάσεις, να αποδυναμώσει τους «δημογέροντες» και να υλοποιήσει τη διακήρυξή του για ένα κόμμα δίχως face control στην είσοδο μελών.
Η Κουμουνδούρου χαρακτηρίζει «ριζοσπαστική» την πρόταση Τσίπρα αν και την εκλογή ηγεσίας από τη βάση υλοποίησε πρώτα το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου και στη συνέχεια την υιοθέτησε και η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά. «Ρηξικέλευθη» μπορεί να χαρακτηριστεί η εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος από τη βάση. Η πρόταση είχε συζητηθεί και στο παρελθόν αλλά προσέκρουε στην αντίδραση των στελεχών του παλιού μικρού ΣΥΡΙΖΑ που δεν ήθελαν άμεση νομιμοποίηση και παντοδυναμία του Αλέξη Τσίπρα από τη βάση του κόμματος. Με τη νέα διαδικασία πάντως παράλληλα με την ενδυνάμωση του προέδρου του κόμματος, αποκτά αυξημένη νομιμοποίηση και η Κεντρική Επιτροπή. Καθώς όμως η εκλογή των μελών της ΚΕ θα γίνεται με ενιαία λίστα από όλη τη χώρα, οι επιμέρους ομάδες και οι τάσεις δε θα μπορούν να ελέγχουν με ποσοστώσεις και διαδικασίες του παρασκηνίου τη σύνθεσή της. Όπως αναφέρει η Κουμουνδούρου «η διαδικασία αυτή περιφρουρεί τη δυνατότητα οι τάσεις να λειτουργούν ως ρεύματα ιδεών αλλά τις αποτρέπει από το να λειτουργούν ως μηχανισμοί αναπαραγωγής στελεχών με τα λεγόμενα «χαρτάκια» σε κάθε συνέδριο». Φυσικά τα προβεβλημένα στελέχη θα εκλέγονται, ενώ ελλοχεύει και ο κίνδυνος του “star system”, της εκλογής ανθρώπων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εξασφαλίζουν αναγνωρισιμότητα από τα ΜΜΕ. Πάντως παραμένει το φίλτρο του συνεδρίου αφού οι υποψηφιότητες και για την προεδρία αλλά και για την Κεντρική Επιτροπή θα εγκρίνονται από το συνέδριο που θα προηγείται.
Τέλος στο face control
Εξίσου σημαντικό είναι ότι τελειώνει το face control στην είσοδο νέων μελών με την απλοποίηση της διαδικασίας ένταξης. Μέχρι τώρα κυκλοφορούσε σαν ανέκδοτο ότι ήταν πιο εύκολο να γίνεις δεκτός στο Χάρβαρντ παρά στον ΣΥΡΙΖΑ, τώρα «με μια απλή αίτηση είτε στην κομματική οργάνωση, είτε κεντρικά στο κόμμα, είτε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα iSyriza.gr, ο κάθε πολίτης που το επιθυμεί γίνεται αυτοδίκαια μέλος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ». Η συνέχεια είναι πιο ενδιαφέρουσα καθώς τα μέλη παλιά και νέα αποκτούν το δικαίωμα να συμμετέχουν στις πολιτικές αποφάσεις καθώς και στις διαδικασίες για τους βουλευτές, την κυβέρνηση ή τις τοπικές εκλογές. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τις προηγούμενες εκλογές τα παλιά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ μπλόκαραν συνεργασίες σε τοπικό επίπεδο με στελέχη προερχόμενα από την ευρύτερη αριστερά με το γνωστό για τους δήμους αποτέλεσμα.
Εν ολίγοις ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να αναδιαμορφώσει συνολικά το κόμμα ανοίγοντας τις πόρτες σε πολίτες της ευρύτερης κεντροαριστεράς και δίνοντάς τους κίνητρα να συμμετέχουν στην παραγωγή πολιτικής και διευκολύνοντας με την υβριδική λειτουργία που περιλαμβάνει φυσικές και ψηφιακές διεργασίες. Στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ότι εφόσον λειτουργήσει θα θυμίζει το ΠΑΣΟΚ της πρώτης περιόδου. Σε κάθε περίπτωση τελειώνει η κυριαρχία του παλιού μικρού ΣΥΡΙΖΑ του 3% που κρατούσε τα κλειδιά του κόμματος περιορίζοντας την ευρύτερη μάζα σε ρόλο απλών ψηφοφόρων.
Άργησε;
Τυπικά την πρόταση που είναι του Αλέξη Τσίπρα κατέθεσε ο επικεφαλής της επιτροπής του καταστατικού που είναι ο Γιάννης Δραγασάκης. Ήδη στο παρασκήνιο τα παλιά στελέχη έχουν εκφράσει τις διαφωνίες τους επικαλούμενοι «τις παραδόσεις των αριστερών κομμάτων σε αντίθεση με την ενίσχυση του αρχηγικού χαρακτήρα που σηματοδοτεί η εκλογή από τη βάση».
Το νέο καταστατικό θα πρέπει να ψηφιστεί από το Συνέδριο του κόμματος που θα διεξαχθεί στο τέλος Μαρτίου. Κρίσιμο είναι εάν το Συνέδριο θα αποφασίσει να ξεκινήσει η διαδικασία της εκλογής προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής αμέσως μετά ή εάν θα παραπεμφθεί στο επόμενο Συνέδριο. Το επιχείρημα είναι ότι είναι δύσκολο μετά από μία εσωκομματική διεργασία να ξεκινήσει αμέσως η επόμενη ειδικά εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφασίσει πρόωρες εκλογές. Αυτό βέβαια είναι ένα επιπλέον επιχείρημα για τον πρωθυπουργό να τις αποφασίσει, να μη δώσει χρόνο στον βασικό του αντίπαλο να αποκτήσει δυναμική, όπως π. χ. έγινε και με το ΠΑΣΟΚ με την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη.
Σε κάθε περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε την κίνηση που θα έπρεπε να έχει κάνει ήδη από την επομένη των τελευταίων εκλογών για να αποφύγει δύο χρόνια εσωστρέφειας και καθήλωσης του κόμματός του. Το πόσο θα αποδώσει το εγχείρημα θα φανεί στις προσεχείς εκλογές.