Τα αποτελέσματα στη Γερμανία ήταν σίγουρα εντυπωσιακά.
Οι ψηφοφόροι αποφάσισαν να αποχαιρετήσουν πολιτικά την Άνγκελα Μέρκελ καταβαραθρώνοντας το κόμμα της που πήρε το χειρότερο ποσοστό της ιστορίας του.
Έδειξαν ξανά εμπιστοσύνη στους Σοσιαλδημοκράτες, ανακόπτοντας την πτωτική τους πορεία για αρκετά χρόνια.
Ενίσχυσαν τους Πρασίνους.
Και έκαναν σαφή την προτίμησή τους για κυβερνήσεις ευρείας συνεργασίας.
Πάνω από όλα έδειξαν ότι ήθελαν να υπάρξουν και αλλαγές σε σχέση με τα κρίσιμα ζητήματα που υπάρχουν στη Γερμανία: αυτά που αφορούν τη λειτουργία του κράτους, τους κατώτατους μισθούς, την επείγουσα αναμέτρηση με την κλιματική αλλαγή.
Δεν τους αρκούσε η υπόσχεση «σταθερότητας» που ήθελαν να δώσουν οι Χριστιανοδημοκράτες, ούτε φάνηκε να φτάνει το «εμάς ξέρετε τόσα χρόνια – εμάς εμπιστεύεστε».
Όπως δεν έδωσαν παραπάνω ψήφους στην Ακροδεξιά, που πήρε περίπου το ίδιο το ποσοστό.
Αλλά και έδωσαν χαμηλό ψήφο σε μια Αριστερά που δεν μπορούσε να εμπνεύσει και να πείσει ότι έχει λύσεις.
Σίγουρα το πολιτικό τοπίο είναι πιο κατακερματισμένο.
Αρκετοί ψηφοφόροι πια δεν διαλέγουν το κόμμα το οποίο θα πάρει μόνο του όλοι την εξουσία, αλλά το κόμμα που θα εκπροσωπήσει καλύτερα τα αιτήματα και την οπτική τους σε μια κυβέρνηση συνασπισμού.
Όμως, στις επιλογές τους αυτές δεν κινούνται ούτε με βάση απλώς ιστορικές αναφορές, ούτε απλώς για να εκφράσουν την «αντίδρασή» τους.
Κινούνται με βάση τα ζητήματα που θεωρούν σημαντικά σε μια εποχή που υπάρχει διάχυτο το αίτημα τη αλλαγής.
Αλλαγής ενεργειακού προτύπου, αλλαγής παραγωγικού υποδείγματος, αλλαγής τρόπου ζωής.
Και κινούνται με βάση συγκεκριμένα αιτήματα: για έγκαιρη λήψη μέτρων για την επικείμενη καταστροφή, για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη και για αποτελεσματικότερη λειτουργία του κράτους.
Δηλαδή τους ενδιαφέρουν περισσότερο τα συγκεκριμένα ζητήματα παρά οι γενικότεροι «συμβολισμοί».
Γιατί κάποια στιγμή τελειώνει η επικοινωνία και ξεκινάει η ουσία και η πραγματική πολιτική.
Αυτή που αφορά τις ζωές των ανθρώπων και το μέλλον.
Και αυτό είναι ένα μήνυμα που πρέπει να το μελετήσουν οι πολιτικές ηγεσίες σε όλη την Ευρώπη.