Ξέρουν κάτι στην Τουρκία με βεβαιότητα, που στην Ελλάδα δεν ξέρουμε, αλλά είναι γεγονός πως οι περισσότεροι το βλέπουμε να έρχεται;
Το μεγαλύτερο και πλέον φιλοκυβερνητικό think tank της Τουρκίας, το SETΑ, αναφερόμενο στην εξέλιξη των σχέσεων ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία κάνει λόγο για…«αυξανόμενη συνεργασία τους στον ενεργειακό τομέα της Ανατολικής Μεσογείου» που μάλιστα «πρόκειται να επηρεάσει θετικά τις σχέσεις Τουρκίας-Ευρώπης».
Στην εισαγωγή του το SETA αναφέρει: «Το στρατηγικό περιβάλλον της Τουρκίας θα χαρακτηρίζεται από δυναμισμό και ποικιλομορφία, με αποκορύφωμα μια κάπως περιοριστική περιφερειακή ατμόσφαιρα που θέτει τελικά προκλήσεις στον νέο περιφερειακό και διεθνή προσανατολισμό της Τουρκίας. Υπάρχουν κρίσεις που περιβάλλουν την περιοχή της Τουρκίας γεωγραφικά, αλλά οι γεωπολιτικές επιπτώσεις και το νόημα του καθενός ποικίλει.
Σε αυτήν την τελευταία έκδοση του Ραντάρ Ασφαλείας SETA, εμβαθύνουμε στα σημαντικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τις τουρκικές εξωτερικές πολιτικές, πολιτικές ασφάλειας και άμυνας καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023. Η ανάλυσή μας επικεντρώνεται στις διαδραστικές πτυχές του εξελισσόμενου στρατηγικού περιβάλλοντος της Τουρκίας. Εξετάζοντας προσεκτικά τη βασική δυναμική του 2023, στοχεύουμε να προβλέψουμε την πορεία της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας το 2024».
Ειδικότερα ως προς τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη το τουρκικό think tank επισημαίνει:
«Όσον αφορά τις σχέσεις Τουρκίας-Ευρώπης, το 2024 αναμένεται να συνεχίσει στον τόνο που έχει οριστεί το 2023. Η διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να μην είναι μάρτυρας αναζωογόνησης, αλλά η μετεκλογική ατμόσφαιρα είναι πιθανό να επιμείνει. Εδώ και χρόνια οι σχέσεις πέφτουν θύματα πολιτικοποίησης, τιτλοποίησης και αναμέτρησης στις σχέσεις.
Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία ασκεί σημαντική επιρροή στις σχέσεις Τουρκίας-Ευρώπης, απαιτώντας μια στρατηγική προσέγγιση από την Τουρκία δεδομένων των αβεβαιοτήτων της τροχιάς της σύγκρουσης. Ενώ οι ανησυχίες για την ασφάλεια, ιδίως η μετανάστευση, ενισχύουν το σκεπτικό για συνεργασία, η οικονομική αλληλεξάρτηση υποδηλώνει σταθερές σχέσεις Τουρκίας-Ευρώπης το 2024».
Μέχρι εδώ λίγο πολύ αναμενόμενο…Ωστόσο όταν έρχεται η ώρα η «δεξαμενή σκέψης» της Τουρκίας να αναφερθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ξεκινά λέγοντας: «Η συμφιλίωση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και η αυξανόμενη συνεργασία τους στον ενεργειακό τομέα της Ανατολικής Μεσογείου πρόκειται να επηρεάσει θετικά τις σχέσεις Τουρκίας-Ευρώπης».
Συνεχίζει δε τονίζοντας: «Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η φύση των διμερών σχέσεων Τουρκίας-Ελλάδας έχει αλλάξει, χάρη στις συνεχιζόμενες προσπάθειες εξομάλυνσης. Είναι ασφαλές να υποστηρίξουμε ότι οι σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας αποτελούν πλέον ζήτημα εξωτερικής πολιτικής παρά γεωπολιτική. Το τελευταίο ήταν η καθοριστική δύναμη στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας τα τελευταία χρόνια, πριν από τους σεισμούς του Φεβρουαρίου στην Τουρκία».
«Όσον αφορά την Ανατολική Μεσόγειο» προσθέτει το SETA, «υπάρχουν πολλά υποσχόμενα σημάδια, ιδιαίτερα με τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.
Αυτή η βελτίωση στις σχέσεις είναι πιθανό να θεωρηθεί θετικά στην Ουάσιγκτον, η οποία προτιμά αποφυγή συγκρούσεων στην περιοχή. Αυτή η θετική εξέλιξη στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας αναμένεται να επηρεάσει ευνοϊκά την ευρύτερη διμερή δυναμική – συμπεριλαμβανομένου και εδώ όσον αφορά το Κογκρέσο των Η.Π.Α».
WSJ: Η επιχειρηματική αυτοκρατορία της Χαμάς στην Τουρκία…
H αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal σε ρεπορτάζ των Rory Jones, Benoit Faucon και Ian Talley, αναφέρεται στις δράσεις του Zaher Jabarin, ο οποίος επιβλέπει μια οικονομική αυτοκρατορία που οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι αξίζει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και χρηματοδοτεί τις επιχειρήσεις της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ.
To ρεπορτάζ αναφέρει ότι ο 55χρονος μαχητής διαχειρίζεται τις οικονομικές σχέσεις της Χαμάς με τον κύριο ευεργέτη της, το Ιράν, και χειρίζεται τον τρόπο με τον οποίο η Τεχεράνη μεταφέρει μετρητά στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με όσα ισχυρίζονται Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι.
Φροντίζει ένα χαρτοφυλάκιο εταιρειών που αποφέρουν έσοδα ετησίως για τη Χαμάς και διευθύνει ένα δίκτυο ιδιωτών χορηγών και επιχειρηματιών που επενδύουν στην ισλαμιστική ομάδα.Η επιρροή του Jabarin στα οικονομικά της Χαμάς είναι τόσο σημαντική, που νυν και πρώην αξιωματούχοι ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ πιστεύουν ότι έδωσε τη δυνατότητα στην ομάδα να πληρώσει για όπλα και μισθούς μαχητών για να πραγματοποιήσει τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
«Ο Jabarin έπαιξε τεράστιο ρόλο γιατί διαχειρίζεται όλα τα οικονομικά της Χαμάς εκτός Γάζας», είπε ο Uzi Shaya, πρώην αξιωματούχος της ισραηλινής υπηρεσίας ασφαλείας που έχει ερευνήσει την παράνομη χρηματοδότηση. «Ο Jabarin είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Χαμάς», είπε.
Ο Jabarin ήταν κοντά στον Saleh al-Arouri, τον αξιωματούχο της Χαμάς που σκοτώθηκε την Τρίτη σε έκρηξη που αποδόθηκε στο Ισραήλ. Οι δυο τους βοήθησαν στην ίδρυση της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Δυτική Όχθη και θεωρήθηκαν και οι δύο κοντά στο Ιράν.
Το Ισραήλ φοβάται ότι ακόμη και αν καταστρέψει τον στρατό της Χαμάς στη Γάζα, η οικονομική αυτοκρατορία της ομάδας θα παραμείνει.
Ο Jabarin για χρόνια αψήφησε διάφορα επίπεδα δυτικών κυρώσεων για να χρησιμοποιήσει χρηματοπιστωτικά συστήματα στη Σαουδική Αραβία, τον Λίβανο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Σουδάν και πρόσφατα την Τουρκία, για να ιδρύσει εταιρείες και να μεταφέρει χρήματα στη Γάζα, σύμφωνα με νυν και πρώην αξιωματούχους ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ, καθώς και νυν και πρώην Παλαιστίνιους οικονομικούς αξιωματούχους.
Οι διαρκείς χρηματοοικονομικές ροές δείχνουν τη δυσκολία που αντιμετώπισαν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ στη διακοπή της χρηματοδότησης προς τη Χαμάς. Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις σε αξιωματούχους της Χαμάς και συνδεδεμένες εταιρείες για περισσότερες από δύο δεκαετίες, αλλά αγωνίζονται να διακόψουν την ικανότητά της να συγκεντρώνει μετρητά.Υπό τον Jabarin, το οικονομικό γραφείο της Χαμάς εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, όπου κατέχει μερίδια σε εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων μετοχών σε εταιρεία ακινήτων εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Τουρκίας, σύμφωνα με τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά αξιωματούχων της Χαμάς και σχετικών εταιρειών.
Είναι «τιμή να αποκτάς πόρους για τη Χαμάς, είπε ο Jabarin σε συνέντευξή του. Αλλά αρνείται τη δική του συμμετοχή στη συγκέντρωση χρημάτων. Τώρα είναι μέρος της Χαμάς, του πολιτικού κόμματος, όχι των Ταξιαρχιών Izz ad-Din al-Qassam, της στρατιωτικής πτέρυγας της οργάνωσης, είπε. Η Χαμάς έχει σχέσεις με πολλές χώρες, όπως το Ιράν, η Ρωσία, η Αλγερία, η Τουρκία και άλλες, είπε.
Η Τουρκία έχει δηλώσει ότι δεν θεωρεί τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση και κάνει διάκριση μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών πτερύγων. Η Άγκυρα έχει πει ότι οι νόμιμες τουρκικές επιχειρήσεις δεν χρηματοδοτούν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Χαμάς και ότι το χρηματοπιστωτικό της σύστημα δεν έχει κάνει κατάχρηση. Ωστόσο, η τουρκική κυβέρνηση δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Ο Jabarin έχει καλλιεργήσει σχέσεις με ανθρώπους κοντά στον Πρόεδρο Ερντογάν, που ισραηλινοί αξιωματούχοι ασφαλείας λένε ότι βοήθησαν τη Χαμάς να προμηθευτεί όπλα και χρηματοδότηση. Ο Jabarin βοήθησε στη διατήρηση της σχέσης της Χαμάς στον Λίβανο με την Χεζμπολάχ, συνεργαζόμενος με ανταλλακτήρια χρημάτων εκεί, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους που παρακολούθησαν τις χρηματοοικονομικές ροές.Μεταφορά της επιχειρηματικής αυτοκρατορίας της Χαμάς από την Τζέντα στην Κωνσταντινούπολη
Μέχρι την απελευθέρωση του Jabarin, η Χαμάς είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο εταιρειών που παρείχαν στον όμιλο εισόδημα και χρησιμοποιείτο για το ξέπλυμα χρημάτων, ώστε τα μετρητά να μην συνδέονται με τον όμιλο, σύμφωνα με τους πρώην αξιωματούχους των ΗΠΑ και του Ισραήλ.
Η βάση αυτής της επιχείρησης, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, ήταν αρχικά η Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, όπου η Χαμάς μετέφερε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από το Ιράν στη στρατιωτική της πτέρυγα και στις επιχειρήσεις της στη Γάζα.
Η Χαμάς διέθετε μια κατασκευαστική και κτηματομεσιτική επιχείρηση εκεί, καθώς και μια παρόμοια εταιρεία στο Σουδάν, που εκείνη την εποχή είχε μια ισλαμιστική δικτατορία, υπό την ηγεσία του Omar al-Bashir, η οποία συμπαθούσε τη Χαμάς. Στη συνέχεια, το Σουδάν άλλαξε και δημιούργησε διπλωματικούς δεσμούς με το Ισραήλ.
Υπό την πίεση των κυρώσεων από τις ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία ανάγκασε τους οικονομικούς αξιωματούχους της Χαμάς να φύγουν από την Τζέντα, σύμφωνα με τους νυν και πρώην αξιωματούχους των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.Ο Jabarin βρήκε μία νέα βάση για την επιχειρηματική αυτοκρατορία στην Τουρκία. Ο ηγέτης της Τουρκίας, Ερντογάν, είναι υποστηρικτής των ισλαμιστικών κινημάτων σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Ο οικονομικός επικεφαλής της Χαμάς έλαβε βοήθεια από έναν Τούρκο συνεργάτη για την αγορά και ενοικίαση εμπορικών και οικιστικών ακινήτων και την αγορά πολυτελών οχημάτων, σύμφωνα με έρευνα του 2018 από τις εγχώριες υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ, που αφορούσαν τη σύλληψη ενός Τούρκου ακαδημαϊκού που κατηγορείται ότι συνεργάζεται με τη Χαμάς.
Ο Jabarin χρησιμοποίησε τη θέση του, για να χρηματοδοτήσει επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών. Το 2018, η ισραηλινή υπηρεσία συνέλαβε έναν Άραβα πολίτη του Ισραήλ που είχε πάρει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε μετρητά για τους πράκτορες της al-Qassam στη Δυτική Όχθη, χρήματα που είχαν παρασχεθεί από τον Jabarin στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με την υπηρεσία ασφαλείας του Ισραήλ.
Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις απευθείας στον Jabarin το 2019, λέγοντας αργότερα ότι είχε γίνει ο εγκέφαλος πίσω από «ένα χρηματοπιστωτικό δίκτυο που επέτρεψε στη Χαμάς να συγκεντρώνει, να επενδύει και να ξεπλένει τεράστια ποσά» από την Τουρκία.
Ο Jabarin, σε στενή συνεργασία με άλλους αξιωματούχους της Χαμάς, ανέπτυξε ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων στη χώρα, το οποίο αποτελούσε το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών στοιχείων της, αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως, δήλωσαν οι ΗΠΑ λίγα χρόνια αργότερα.
Περιλάμβανε μερίδια σε εταιρείες με έδρα την Αλγερία και τα ΗΑΕ, οι οποίες δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Το περιουσιακό στοιχείο με το υψηλότερο προφίλ ήταν η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Trend GYO. Εισηγμένη στο τουρκικό χρηματιστήριο, ανήκε κατά 75% σε στελέχη της Χαμάς, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, οι οποίες επέβαλαν κυρώσεις στην εταιρεία τον Μάιο του 2022.
Η τουρκική κυβέρνηση χορήγησε σε έναν από τους ιδρυτές της Trend υπηκοότητα και νέο όνομα, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. «Αξιωματούχοι της Χαμάς με έδρα την Τουρκία άνοιξαν τουρκικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, για να μετακινήσουν μετρητά και να τα μεταφέρουν σε στελέχη της Δυτικής Όχθης», είπαν.
Σε δήλωση της, η Trend είπε ότι δεν γνώριζε τη Χαμάς ή άτομα που σχετίζονται με την ομάδα. Η Trend είπε ότι ως εισηγμένη εταιρεία είναι υποχρεωμένη να είναι διαφανής σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί τα κέρδη της, καθιστώντας αδύνατη τη μεταφορά χρημάτων για τη «Χαμάς ή οποιαδήποτε άλλη ανεπίσημη οργάνωση».
Μήνες πριν το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επιβάλει κυρώσεις στην Trend, αξιωματούχοι ζήτησαν από την Άγκυρα να λάβει μέτρα κατά της εταιρείας, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα, χωρίς αποτέλεσμα.
Ο Jabarin πέρασε πρόσφατα στη Βηρυτό, όπου καλλιέργησε τη σχέση της Χαμάς με τον αντιπρόσωπο της Τεχεράνης στο Λίβανο, τη Χεζμπολάχ, και με ανταλλάκτες χρημάτων με έδρα την πόλη.
Στις 14 Νοεμβρίου οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις σε έναν Λιβανέζο ανταλλάκτη χρημάτων, που συνεργαζόταν με τη Χεζμπολάχ για τη μεταφορά εκατομμυρίων δολαρίων από το Ιράν στη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς.
Το Ισραήλ ανησυχεί ότι τέτοια μέτρα έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στην ικανότητα του Jabarin να μετακινεί χρήματα.
Ανώτερος αξιωματούχος του Λιβάνου είπε ότι δεν υπήρχε καμία πρόθεση να παρέμβουν στην παρουσία της Χαμάς στη χώρα. «Δεν μας αρέσει πάντα αυτό που κάνουν, αλλά αποφασίσαμε από την αρχή να είμαστε μια ανοιχτή χώρα», είπε.