Λεφτά για… λίγους από το Ταμείο Ανάκαμψης – Στοιχεία – σοκ για τις χρηματοδοτήσεις

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης

Πολλή κουβέντα γίνεται για τον πακτωλό δισεκατομμυρίων που θα … «σκεπάσει» την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, τόσο μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης όσο και μέσω του νέου ΕΣΠΑ, τα πρώτα στοιχεία προϊδεάζουν πως όλος αυτός ο «πλούτος» είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχυθεί στις περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ποια είναι όμως τα «σημάδια» εκείνα που δείχνουν πως οι μικρομεσαίοι θα μείνουν έξω από τον χορό των δισεκατομμυρίων;

Περιμένουν κέρδη οι μικρομεσαίοι

Σύμφωνα, λοιπόν, με στοιχεία έρευνας της Grant Thornton, από τη μια η συντριπτική πλειονότητα των εγχώριων επιχειρήσεων αναμένει αύξηση του κύκλου εργασιών και κερδοφορίας, τους επόμενους 12 μήνες.

Από την άλλη πλευρά όμως, μόνον οι μισές προγραμματίζουν νέες επενδύσεις, ενώ μόλις το 40% προτίθεται να κάνει χρήση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ειδικότερα, οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις δηλώνουν αισιόδοξες ότι θα εμφανίσουν αύξηση του κύκλου εργασιών, ενώ επτά στις δέκα από όσες εξάγουν προβλέπουν αύξηση των πωλήσεων εκτός Ελλάδος. Αντίστοιχη αισιοδοξία υπάρχει για την αύξηση της κερδοφορίας καθώς επτά στις δέκα περιμένουν να «αβγατίσουν» τα προ φόρων κέρδη τους.

Η βελτίωση της κερδοφορίας θα έρθει, όμως, κυρίως από δράσεις βελτίωσης αποδοτικότητας και ανταγωνιστικότητας και τα συνεχιζόμενα προγράμματα μείωσης κόστους και λιγότερο από τις νέες επενδύσεις.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Grant Thornton οι αισιόδοξες προσδοκίες δείχνουν να στηρίζονται στην επιχειρηματική διαίσθηση και λιγότερο σε στρατηγικό σχεδιασμό.

Βάσει των στοιχείων της ίδιας έρευνας περίπου το 60% των επιχειρήσεων αναμένει βελτίωση της κερδοφορίας από την προώθηση νέων προϊόντων και το 50% από την επέκταση σε νέες αγορές.

Οι μισές περίπου από τις επιχειρήσεις, που συμμετείχαν, δεν προγραμματίζουν νέες επενδύσεις για παραγωγικές εγκαταστάσεις/αποθηκευτικούς χώρους ή εκσυγχρονισμό του παραγωγικού τους δυναμικού, ενώ μόλις το 60% προγραμματίζει επενδύσεις σε τεχνολογία.

Ανέτοιμοι οι μικρομεσαίοι να διεκδικήσουν χρήματα

Πρόκειται για χαμηλά ποσοστά, με περισσότερο ανησυχητικό το γεγονός ότι δεν προγραμματίζονται σοβαρές επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού/τεχνολογικής αναβάθμισης, παρά το ότι υπάρχει γενική εκτίμηση περί της αναγκαιότητάς τους και η ψηφιακή μετάβαση αποτελεί έναν από τους πυλώνες, που χρηματοδοτεί με χαμηλότοκα δάνεια, ύψους 12,7 δισ. ευρώ, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).

Από την άλλη πλευρά, η έρευνα δείχνει ότι η πλειονότητα των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων αναγνωρίζει τη σημασία του Ταμείου Ανάκαμψης για την οικονομία, αλλά δεν έχει τη δυνατότητα/ικανότητα να εξετάσει πως μπορεί να αποβεί προς δικό του όφελος.

Το 70% των επιχειρήσεων, που συμμετείχαν στην έρευνα αναγνώρισαν ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι σημαντικοί για την εγχώρια οικονομία. Μόλις, όμως, οι 4 στους 10 εκτιμούν πως το Ταμείο είναι σημαντική ευκαιρία για την ίδια την επιχείρηση.
Και ενώ το 40% δηλώνει ότι σκοπεύει να κάνει χρήση των πόρων του Ταμείου αλλά μόλις 1 στις 10 έχει πλήρες επενδυτικό σχέδιο! Με άλλα λόγια ελάχιστοι είναι εκείνοι που είναι έτοιμοι να διεκδικήσουν κεφάλαια από το Ταμείο παρουσιάζοντας ένα συγκροτημένο σχέδιο.

Γιατί «τρώνε πόρτα» από τράπεζες οι μικρομεσαίοι

Και ενώ οι μικρομεσαίοι είναι ανέτοιμοι να διεκδικήσουν τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουν και τα τραπεζικά ιδρύματα να τους «κλείνουν την πόρτα» κατάμουτρα, όταν ζητούν δάνειο, αλλά υπάρχει λόγος και γι’ αυτό.

Στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών δείχνουν πως από το σύνολο των αιτήσεων για χρηματοδότηση που υποβάλλονται στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα απορρίπτεται –μεταξύ άλλων- το:

• 60% γιατί δεν πληροί τα στοιχειώδη κριτήρια. Δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα, καθώς χρωστούν ήδη σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία & τράπεζες.
• 16% γιατί προτείνει επενδύσεις άσχετες με το αντικείμενό τους.
• 14,1% γιατί εμφανίζουν συνεχόμενες ζημιογόνες χρήσεις. Συνήθως ο πελάτης παρουσιάζει συνεχόμενες ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις σε συνδυασμό με απουσία άλλων πηγών εισοδήματος (πέραν της επιχειρηματικής δραστηριότητας) ή είναι υπερδανεισμένος, ή ο κύκλος εργασιών του είναι περιορισμένος και απαγορευτικός για χρηματοδότηση ή υπάρχει πληροφόρηση από το Κατάστημα ως προς αντενδείξεις για την επιχείρηση που δεν προκύπτουν με άλλο τρόπο

Γεμάτες χρήμα οι τράπεζες

Πλέον οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες χωρίς να παραβιάζουν βασικές αρχές υγιούς χρηματοδότησης και τα κριτήρια που επιβάλλουν οι ρυθμιστικές αρχές και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Έτσι, όταν η εικόνα των επιχειρήσεων είναι.. θολή, τότε τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα απλά… δεν δανείζουν. Συγκεκριμένα, ανάμεσα στα κριτήρια που δεν επιτρέπουν στις τράπεζες να δανειοδοτήσουν επιχειρήσεις είναι η περίπτωση να:

α) μην έχουν οικονομικά στοιχεία

β) βαρύνονται με μη εξυπηρετούμενο δάνειο

γ) μην διαθέτουν φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα

δ) έχουν αρνητικά ή ανεπαρκή κεφάλαια

ε) παρουσιάζουν υπερβολική δανειακή επιβάρυνση
Σε κάθε περίπτωση τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν ρευστότητα αυτή την περίοδο και είναι ενδεικτικό ότι τους τελευταίους 8 μήνες οι χρηματοδοτήσεις, που αφορούν ναυτιλιακά, κοινοπρακτικά, ομολογιακά δάνεια στο σύνολο της οικονομίας, δηλαδή όχι μόνο τα δάνεια που δόθηκαν στις μικρές επιχειρήσεις διαμορφώθηκε συνολικά στα 11,2 δισ. ευρώ.