Δυο χρόνια νωρίτερα, όταν η Covid-19 έφτανε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, το ένα κράτος μετά το άλλο ύψωνε τα υγειονομικά του τείχη απέναντι στον πανδημικό εισβολέα, βάζοντας λουκέτο σε σχολεία, επιχειρήσεις, αλλά και στην κοινωνική ζωή των πολιτών τους. Πλέον, αναφέρει το Associated Press, χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, αλλά και η αυτόνομη πια Βρετανία, ετοιμάζονται να γυρίσουν σελίδα στις μεθόδους διαχείρισης του κοροναϊού, αναπτύσσοντας μια εργαλειοθήκη ελέγχου ενός ενδημικού ιού και όχι αντιμετώπισης μιας πανδημικής κρίσης.
Μεταξύ άλλων, αναφέρει το πρακτορείο, αυτό μεταφράζεται και στην αποδοχή του γεγονότος ότι κρούσματα θα συνεχίσουν να υπάρχουν – και μαζί με αυτά, ανάγκη για προστασία των πλέον ευάλωτων και εκείνων που αντιμετωπίζουν επιπλοκές.
Πιέζει για αλλαγές η Ισπανία
Τώρα, ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, θέλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση να υιοθετήσει αντίστοιχες αλλαγές, αφού μέχρι στιγμής η παραλλαγή Όμικρον εμφανίζεται ηπιότερη από τις προηγούμενες μεταλλάξεις.
«Αυτό που λέμε είναι ότι στους επόμενους λίγους μήνες και χρόνια, θα αναγκαστούμε να σκεφτούμε, χωρίς δισταγμό και βάσει των όσων μας λέει η επιστήμη, πώς θα διαχειριστούμε μια πανδημία με διαφορετικές παραμέτρους», δήλωσε τη Δευτέρα.
Ο Σάντσεθ υποστήριξε ότι οι αλλαγές δεν θα πρέπει να εφαρμοστούν πριν το τέλος της έξαρσης της Όμικρον, όμως οι αρχές θα πρέπει να αρχίσουν από τώρα να σχεδιάζουν τον μεταπανδημικό κόσμο.
Αντιδρά ο ΠΟΥ
Ο ΠΟΥ έχει δηλώσει ότι κάθε είδους άμεση αλλαγή θα ήταν υπερβολικά πρόωρη. Ο οργανισμός δεν διαθέτει σαφή κριτήρια για την κήρυξη του κοροναϊού ως ενδημικής ασθένειας, αλλά στο παρελθόν οι ειδικοί του έχουν δηλώσει ότι θα συμβεί όταν ο ιός καταστεί πιο προβλέψιμος και δεν υπάρχουν πια παρατεταμένες εξάρσεις.
«Πρόκειται για μια σχετικά υποκειμενική κρίση, επειδή δεν αφορά μόνο τον αριθμό των κρουσμάτων. Αφορά τη σοβαρότητα και τις επιπτώσεις», εξήγησε ο Δρ. Μάικλ Ράιαν, επικεφαλής έκτακτων αναγκών του ΠΟΥ.
Μιλώντας σε επιτροπή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ τη Δευτέρα, ο Δρ. Άντονι Φάουτσι, κορυφαίος λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ, σημείωσε ότι η Covid-19 δεν μπορεί να θεωρηθεί ενδημική μέχρι να φτάσει «σε ένα επίπεδο που δεν θα διαταράσσει την κοινωνία».
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών έχει συμβουλεύσει τις χώρες να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν τον κοροναϊό περισσότερο ως ζήτημα ρουτίνας, αφού πρώτα περάσει η οξεία φάση της πανδημίας. Σε ανακοίνωσή της, η υπηρεσία δήλωσε ότι περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ισπανίας, θα πρέπει να υιοθετήσουν «μια πιο μακροχρόνια, βιώσιμη προσέγγιση επιτήρησης».
Στους εμβολιασμένους στηρίζεται η Ισπανία
Πάνω από το 80% του ισπανικού πληθυσμού έχει κάνει δυο δόσεις του εμβολίου, και οι αρχές πλέον εστιάζουν στην χορήγηση των αναμνηστικών δόσεων στους ενήλικες.
Η ανοσία μέσω των εμβολίων, σε συνδυασμό με την μεγάλη μετάδοση της νόσου, αποτελεί μια ευκαιρία να συγκεντρωθούν οι προσπάθειες πρόληψης, τα τεστ και οι πόροι για την επιτήρηση της νόσου στις ομάδες που διατρέχουν μέτριο και υψηλό κίνδυνο, εξήγησε στο AP ο Δρ. Σαλβαδόρ Τρέντσε, επικεφαλής της Ισπανικής Εταιρείας Οικογενειακής και Κοινοτικής Ιατρικής, που ηγείται των εκκλήσεων για μια νέα στρατηγική απέναντι στην πανδημία.
Η Covid-19 «θα πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως κάθε άλλη ασθένεια», τόνισε ο Τρέντσε, προσθέτοντας ότι η «κανονικοποίηση της προσοχής» εκ μέρους των επαγγελματιών υγείας θα μπορούσε να μειώσει τις καθυστερήσεις στη θεραπεία προβλημάτων που δεν συνδέονται με τον κοροναϊό.
Το κοινό θα πρέπει επίσης να αρχίσει να συνηθίζει στην ιδέα ότι ορισμένοι θάνατοι από κοροναϊό «είναι αναπόφευκτοι», υποστηρίζει ο Τρέντσε.
«Δεν μπορούμε να κάνουμε για το έκτο κύμα ό,τι κάναμε και στο πρώτο. Το μοντέλο θα πρέπει να αλλάξει, αν θέλουμε να αλλάξουν και τα αποτελέσματα», σημείωσε.
Πιθανά μοντέλα
Το ισπανικό υπουργείο υγείας δήλωσε ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μοιραστεί τα σκαριφήματα των ειδικών και των συμβούλων του, αλλά επιβεβαίωσε ότι μια από τις προτάσεις ακολουθεί ως πρότυπο το μοντέλο που χρησιμοποιεί αυτή τη στιγμή η ΕΕ για την επιτήρηση της γρίπης.
Η στρατηγική αποκαλείται συνθηματικά από τα ισπανικά ΜΜΕ «γριποποίηση» του κοροναϊού, αν και οι αρχές επισημαίνουν ότι τα συστήματα για τη γρίπη θα πρέπει να υποστούν σημαντικές προσαρμογές για να ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες του κοροναϊού.
Προς το παρόν, η συζήτηση για μετάβαση σε μια ενδημική προσέγγιση αφορά μόνο τις πλούσιες χώρες, που έχουν το προνόμιο να μπορούν να θεωρήσουν ότι έχουν αφήσει πίσω τους τα χειρότερα. Η πρόσβασή τους σε εμβόλια, αλλά και τα ισχυρά συστήματα υγείας τους, δεν απαντώνται όμως και στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Δυσκολίες και αντιφάσεις
Δεν είναι ξεκάθαρο προς το παρόν αν και πώς θα μπορούσε μια ενδημική στρατηγική να συμβαδίσει με τις πολιτικές «μηδενικής ανοχής» που έχει υιοθετήσει η Κίνα και άλλα ασιατικά κράτη, αλλά και πώς θα επηρεάσει τις διεθνείς μετακινήσεις.
Πολλά κράτη δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τα αλλεπάλληλα ρεκόρ που προκαλεί η Όμικρον και ήδη σταματούν τα μαζικά τεστ και μειώνουν τη διάρκεια της καραντίνας, ιδίως σε περιπτώσεις εργαζομένων που παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα. Από την αρχή του έτους, τα μαθήματα στις ισπανικές τάξεις δεν σταματούν παρά σε περιπτώσεις μεγάλων εξάρσεων – όχι με το πρώτο κρούσμα, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Στην Πορτογαλία, μία από τις εμβολιαστικές πρωταθλήτριες του πλανήτη, ο πρόεδρος Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σούσα ανακοίνωσε την Πρωτοχρονιά ότι η χώρα του «έχει προχωρήσει σε μια ενδημική φάση». Ωστόσο, τα ρεκόρ κρουσμάτων έφεραν ξανά στο προσκήνιο τις συζητήσεις για μέτρα, καθώς την Τρίτη καταγράφηκαν 44.000 νέα κρούσματα.
Την ίδια στιγμή, τα εμβολιασμένα τμήματα του πλανήτη βλέπουν τις νοσηλείες και τους θανάτους να κινούνται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα κύματα.
Προχωρά στην επόμενη φάση η Βρετανία
Η Βρετανία θα προχωρήσει σε άρση των μέτρων για τη χρήση μάσκας σε δημόσιους χώρους και τα υγειονομικά διαβατήρια στις 26 Ιανουαρίου, όπως ανακοίνωσε την Τετάρτη ο Μπόρις Τζόνσον, ανακοινώνοντας ότι η κορύφωση του τελευταίου κύματος έχει πια περάσει σε όλη τη χώρα.
Η υποχρέωση των νοσούντων σε καραντίνα πέντε ημερών παραμένει, όμως ο Τζόνσον ανακοίνωσε χθες ότι σκοπεύει να την άρει και αυτή εντός των ερχόμενων εβδομάδων, σε περίπτωση που οι δείκτες συνεχίσουν να βελτιώνονται. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το 95% των Βρετανών διαθέτει πλέον αντισώματα έναντι του κοροναϊού, είτε εξαιτίας του εμβολίου, είτε επειδή έχει αναρρώσει από την ασθένεια.
«Καθώς ο κοροναϊός γίνεται ενδημικός, θα πρέπει να αντικαταστήσουμε τις νομικές υποχρεώσεις με συστάσεις και οδηγίες, παροτρύνοντας τους φορείς να είναι προσεκτικοί και ευσυνείδητοι απέναντι στους άλλους», ανέφερε ο Τζόνσον.
Ευρωπαϊκές ασυμμετρίες
Για ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η ιδέα της κανονικοποίησης της Covid-19 έρχεται σε αντίθεση με τις παράλληλες προσπάθειές τους να αυξήσουν τα ποσοστά εμβολιασμού.
Στη Γερμανία, όπου λιγότεροι από το 73% του πληθυσμού έχει ολοκληρώσει τον πρώτο κύκλο του εμβολιασμού και τα κρούσματα ξεπερνούν καθημερινά τα προηγούμενα ρεκόρ, κάθε σύγκριση με την Ισπανία και άλλες χώρες απορρίπτεται.
«Έχουμε ακόμη υπερβολικά πολλούς ανεμβολίαστους, ιδίως μεταξύ των ηλικιωμένων», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου υγείας, Αντρέας Ντέφνερ τη Δευτέρα.
Η Ιταλία διευρύνει την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού σε όλους τους πολίτες άνω των 50, ενώ επιβάλει πρόστιμα που αγγίζουν τα 1.500€ για τους ανεμβολίαστους που παρουσιάζονται στον χώρο εργασίας τους. Οι Ιταλοί είναι υποχρεωμένοι επίσης να είναι πλήρως εμβολιασμένοι για να χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τα αεροπλάνα, τα γυμναστήρια, τα ξενοδοχεία και τις εμπορικές εκθέσεις.
Με πληροφορίες από Associated Press