Κάποιοι από τους πιο ταξιδεμένους επισκέπτες που έχουν βρεθεί στα μέρη της Κερκίνης την παραλληλίζουν με τις λίμνες που συνήθως συναντά κανείς στη Νορβηγία ή στη Σουηδία –έστω και τηρουμένων όλων των αναλογιών. Κι αυτό γιατί στη δική μας χώρα δεν συναντιέται εύκολα αυτός ο συνδυασμός φυσικού κάλλους, σημαίνουσας υδάτινης έκτασης και πλούσιας πανίδας.
Έχοντας έκταση 109,96 τ.χλμ. και μέγιστο βάθος τα 35,5 μέτρα, η Κερκίνη δεσπόζει στο τοπίο της περιφερειακής ενότητας Σερρών, απέχοντας 35 χιλιόμετρα από την ομώνυμη πόλη και περίπου 95 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, από την οποία έρχεται κανείς εύκολα: με αυτοκίνητο, δηλαδή, θα σας πάρει 1 ώρα και 20 λεπτά για να φτάσετε στην περιοχή, γι’ αυτό και προτιμάται συχνά για ημερήσιες εκδρομές. Με τη σειρά τους, βέβαια, οι τελευταίες έχουν συμβάλλει στην τουριστική ανάδειξη της λίμνης, η οποία φιγουράρει πλέον όλο και πιο συχνά στους κορυφαίους προορισμούς για εναλλακτικό τουρισμό στην Ελλάδα.
Ερχόμενοι εδώ, λοιπόν, θα βρείτε κάμποσους ξενώνες και εστιατόρια γύρω από τις όχθες της, ενώ προσφέρεται κι ένα πλήθος δραστηριοτήτων, από διάφορες οργανωμένες δομές: κανό, παρατήρηση πτηνών, τοξοβολία, φωτογραφική περιήγηση, ιππασία, ψάρεμα ή πεζοπορία στα μονοπάτια που έχουν χαραχθεί στο παρόχθιο δάσος –το οποίο έχει αναπτυχθεί στο ανατολικό τμήμα της Κερκίνης, αποτελώντας αξιοθέατο και από μόνο του.
Ωστόσο, παρά την ανακήρυξή της σε Εθνικό Πάρκο και σε υγρότοπο διεθνούς σημασίας ή την ένταξή της στο φημισμένο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000, οι περισσότεροι τείνουν να ξεχνούν ότι το ειδυλλιακό τοπίο της Κερκίνης δεν οφείλεται στη Φύση, αλλά στην παρέμβαση του Ανθρώπου. Η λίμνη, με λίγα λόγια, είναι τεχνητή: δημιουργήθηκε το 1932 στη σκιά του βουνού Μπέλες, στο πλαίσιο οικοδόμησης φράγματος στην περιοχή Λιθότοπος, τροφοδοτούμενη έκτοτε από τα πλούσια νερά του ποταμού Στρυμόνα.
Ως ιδανικότερη εποχή για να επισκεφθεί κανείς την Κερκίνη θεωρούνται οι μήνες Μάιος και Ιούνιος, αυτό όμως δεν είναι απόλυτα ακριβές, καθώς αφορά περισσότερο τους λάτρεις των πτηνών και του birdwatching –πρόκειται δηλαδή για την εποχή που τα περισσότερα είδη έχουν πια γεννήσει. Ωραίο διάστημα για να έρθει κανείς, όμως, είναι και το προχωρημένο φθινόπωρο (Οκτώβριος και Νοέμβριος), πριν ξεκινήσει ο χειμώνας, ο οποίος τείνει να είναι αρκετά ψυχρός. Αξίζει να κανονίσετε με τους ντόπιους μια βαρκάδα στα ήσυχα νερά πάνω στις μακεδονίτικες πλάβες (τοπικές ψαρόβαρκες, διαδεδομένες ως το Δέλτα του Αξιού), που θα σας φέρει σε άμεση επαφή με το υδάτινο στοιχείο, την πλούσια πανίδα και τις παραλίμνιες ομορφιές.
Ανάμεσα στο πλήθος πτηνών της Κερκίνης ξεχωρίζουν οι μοναδικοί αργυροπελεκάνοι και οι ροδοπελεκάνοι. Photo: Άνθιμος Γεωργιάδης
Παρά το πλήθος των πουλιών που είτε κατοικούν στην Κερκίνη, είτε τη χρησιμοποιούν για πέρασμα –ανάμεσά τους και μοναδικά είδη τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση, όπως οι αργυροπελεκάνοι και οι λαγγόνες– αξιόλογη είναι και η πανίδα που αναπτύσσεται στις όχθες ή κάτω από τα νερά. Οι προσεκτικοί παρατηρητές, δηλαδή, δεν αποκλείεται να εντοπίσουν ζαρκάδια, αγριογούρουνα, αλλά και λύκους ερχόμενοι εδώ, ενώ κάτω από την επιφάνεια των νερών υπολογίζεται ότι ζουν γύρω στα 30 είδη ψαριών, με κυρίαρχα τα γριβάδια (κυπρίνους) και τα χέλια.
Η παράδοση θέλει τους νεροβούβαλους να εισήχθησαν στην περιοχή κατά το διάστημα των Περσικών Πολέμων. Photo: Περικλής Μεράκος
Οι νεροβούβαλοι είναι είδος συγγενές με το βόδι. Photo: Περικλής Μεράκος
Ωστόσο, όπως δείχνει και ο τίτλος του παρόντος άρθρου, την παράσταση ως προς την πανίδα κλέβουν τελικά οι διάσημοι νεροβούβαλοι. Η παράδοση τους θέλει να εισήχθησαν στην περιοχή της Κερκίνης στα αρχαία χρόνια, όταν τους μετέφεραν εδώ οι Πέρσες κατά το διάστημα των Περσικών Πολέμων. Σήμερα το είδος αυτό των μηρυκαστικών θηλαστικών, που συγγενεύει με το βόδι, ζει και στη Μικρή Πρέσπα, στον κόλπο του Αμβρακικού και στο Δέλτα του ποταμού Σπερχειού. Ωστόσο είναι εδώ όπου πρωταγωνιστούν, αφού υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις τέσσερις χιλιάδες. Αριθμός που συγκροτεί τον (μακράν) μεγαλύτερο πληθυσμό τους στη χώρα μας.
Οι νεροβούβαλοι έχουν τεράστια σημασία και για την οικονομική ζωή της Κερκίνης, αφού από αυτούς παράγονται εκλεκτά, μοναδικά προϊόντα. Photo: Περικλής Μεράκος
Φυσικά, πέρα από την επιβλητική τους παρουσία, οι βούβαλοι έχουν και τεράστια οικονομική σημασία για τους κατοίκους της Κερκίνης, αφού παράγουν εκλεκτά, μοναδικά προϊόντα, τα οποία είναι διάσημα πλέον σε όλη την Ελλάδα. Το κρέας τους, ας πούμε, θεωρείται εξίσου υψηλής θρεπτικής αξίας με το μοσχαρίσιο, αλλά με λιγότερο λίπος και περισσότερες πρωτεΐνες. Ιδιαίτερα ποιοτικό είναι δε το γάλα τους, όπως βέβαια και το τυρί που παράγεται από αυτό, το οποίο κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια και στη γευσιγνωσία που σχετίζεται με τη βέλτιστη απόλαυση του καλού κρασιού.