Σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα FAZ, η πίεση της Κύπρου οδήγησε σε μια πιο σκληρή για την Τουρκία απόφαση της Συνόδου Κορυφής.
Ειδικότερα η ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες αναφέρει πως η δήλωση σε σχέση με την Τουρκία, η οποία είχε επίσης τη μορφή συμπερασμάτων, είναι ένας συμβιβασμός μεταξύ των κρατών που ήθελαν ήδη από τώρα να επιβληθούν κυρώσεις για τις παράνομες γεωτρήσεις για φυσικό αέριο στα ανοικτά της Κύπρου και την πλειοψηφία που τις θεωρεί αντιπαραγωγικές, δεδομένης της πρόσφατης προσέγγισης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.
Αναφέρει ότι ο Σαρλ Μισέλ, μίλησε για «διπλή προσέγγιση» που συνδυάζει αποφασιστικότητα και προθυμία για συνεργασία και ότι από την μια πλευρά, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων προσφέρουν «μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας», η οποία αναφέρεται σε σημεία που υπήρχαν ήδη στη Συμφωνία του Μαρτίου του 2016 για το Μεταναστευτικό: Εκσυγχρονισμός της Τελωνειακής Ένωσης, διευκολύνσεις στις θεωρήσεις, διάλογοι υψηλού επιπέδου και συνέχιση της συνεργασίας σε ζητήματα μετανάστευσης. Προσθέτει ότι δεν αναφέρεται η επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η οποία τότε αναφερόταν και πως ο Αυστριακός Καγκελάριος ζήτησε για άλλη μια φορά τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά ήταν ο μόνος που διατύπωσε σχετικό αίτημα.
Από την άλλη πλευρά, σημειώνει, διατυπώνεται μία επιφύλαξη: Η Τουρκία θα πρέπει να απέχει από «μονομερή μέτρα ή προκλήσεις» σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Διαφορετικά, η ΕΕ «θα χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και τις επιλογές που βρίσκονται στη διάθεσή της», προκειμένου «να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των κρατών-μελών και της Ένωσης». Φυσικά, με αυτό νοούνται οι κυρώσεις. Η λέξη όμως δεν έπρεπε να εμφανίζεται στο κείμενο, κάτι που αποτελούσε ιδιαίτερα επιθυμία της Γερμανικής Προεδρίας, προστίθεται.
Πίσω από αυτήν, γράφει η εφημερίδα, υπήρχε η ανησυχία ότι ο Τούρκος Πρόεδρος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μια υπερβολικά σκληρή διατύπωση ως δικαιολογία για να αναζωπυρώσει από πλευράς του τις εντάσεις. Αντ’ αυτού, γίνεται τώρα αναφορά σε δύο άρθρα της Συνθήκης της ΕΕ, τα οποία επιτρέπουν την επιβολή κυρώσεων. Ποιές θα μπορούσαν να είναι οι κυρώσεις, δεν αναφέρεται. Στα τέλη Αυγούστου, όμως, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Μπορέλ, είχε κατονομάσει μια σειρά επιλογών, οι οποίες κυμαίνονταν από τον αποκλεισμό και άλλων προσώπων και επιχειρήσεων από την είσοδο στην ΕΕ και πάγωμα των λογαριασμών τους, έως και στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις. Σε κλειστές συναντήσεις εξετάζονται μέτρα κατά του τουρκικού τουριστικού τομέα.
Συνολικά, το κείμενο έγινε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων και υπό την πίεση της Κύπρου πιο αυστηρό σε διάφορα σημεία, αναφέρει η εφημερίδα και προσθέτει ότι η Λευκωσία δεν ήταν όμως μόνη, υποστηρίχθηκε από την Ελλάδα, τη Γαλλία και άλλες χώρες.
Συγκεκριμένα, η ΕΕ καλεί την Τουρκία να «τερματίσει την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων» της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό σχετίζεται με τις δραστηριότητες ενός γεωτρητικού πλοίου και ενός σεισμικού πλοίου που επιχειρούν στα ανοικτά της νότιας ακτής του νησιού και εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Γράφει ότι η Άγκυρα δεν έχει μέχρι τώρα αποσύρει αυτά τα πλοία, ενώ η αποστολή τους θα διαρκέσει μέχρι το δεύτερο μισό του Οκτωβρίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Τουρκία να διαπραγματευτεί εποικοδομητικά για «λύση στο Κυπριακό» στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτές οι συνομιλίες, γράφει, αναμένεται να συνεχιστούν μετά την εκλογή του “Τ/Κ προέδρου” στις 11 Οκτωβρίου. Υπό την πίεση της Κύπρου, διαγράφηκε μια πρόταση η οποία αναφερόταν στην ανάγκη κατανομής των εσόδων από ενεργειακούς πόρους μεταξύ των τμημάτων της Κύπρου, προσθέτει η εφημερίδα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σχεδιάζει να αξιολογήσει την κατάσταση το αργότερο τον Δεκέμβριο και να λάβει τις «κατάλληλες αποφάσεις» αναφέρει και σημειώνει ότι αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση αυτόματη επιβολή κυρώσεων, αλλά αποτελεί σαφή προειδοποίηση προς την Τουρκία: Δεν υπάρχει πολύς χρόνος για να διορθωθεί η πολιτική της πορεία.
Οι επόμενες εβδομάδες πιθανότατα θα δείξουν προς τα πού θα οδηγήσουν οι «διερευνητικές συνομιλίες» με την Ελλάδα, οι οποίες δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη, γράφει.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σημειώνει, θα επιχειρήσει, εκτός αυτού, να προωθήσει την ιδέα του για μια «Πολυμερή Διάσκεψη για το χώρο της Ανατολικής Μεσογείου», η οποία θα ασχοληθεί με την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών, την ασφάλεια, την Ενέργεια, τη Μετανάστευση και την οικονομική συνεργασία.
Η Καγκελάριος Μέρκελ εξέφρασε την ελπίδα, η εποικοδομητική ατζέντα να επιφέρει «και πάλι μία ανανεωμένη δυναμική διαπραγματεύσεων». «Επιτύχαμε συμφωνία μετά από προσπάθεια», δήλωσε μετά από εννέα ώρες διαπραγματεύσεων μεταξύ των αρχηγών κυβερνήσεων.
DW