Πριν τριάντα χρόνια, στις 9 Δεκεμβρίου 1987, ξέσπασε η πρώτη ιντιφάντα, η λαϊκή εξέγερση των Παλαιστινίων, η οποία επί έξι χρόνια συγκλόνιζε τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη προτού καταλήξει στην αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ του Ισραήλ και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ).
Μετά την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Χαμάς έχει καλέσει σε μια τρίτη ιντιφάντα.
Ένα ατύχημα βάζει φωτιά
Στις 8 Δεκεμβρίου 1987 ένα φορτηγό που οδηγούσε ένας Ισραηλινός έπεσε πάνω σε δύο οχήματα στα οποία επέβαιναν Παλαιστίνιοι εργάτες κοντά στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμπαλίγια, στη Λωρίδα της Γάζας. Τέσσερις Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και πολλοί τραυματίστηκαν.
Την επομένη, μετά τις κηδείες των θυμάτων, ακολούθησαν βίαιες συγκρούσεις μεταξύ του στρατού και διαδηλωτών. Αναβρασμός επικράτησε στους οκτώ προσφυγικούς καταυλισμούς στη Λωρίδα της Γάζας.
Αυτή είναι η αρχή της ιντιφάντα, του «πολέμου των πετρών», που επεκτάθηκε σε όλα τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Σιδηρά πυγμή
Ισραηλινοί πολιτικοί είχαν προβεί σε προειδοποιήσεις. Τον Νοέμβριο του 1986 ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Αμπά Εμπάν είχε εκφράσει την ανησυχία του για την κατάσταση στην οποία ζουν οι Παλαιστίνιοι, «που υποβάλλονται σε περιορισμούς και τιμωρίες».
Οι κάτοικοι των παλαιστινιακών εδαφών, που τότε βρίσκονταν ήδη επί είκοσι χρόνια υπό ισραηλινό έλεγχο, υπόκεινται από τον Αύγουστο του 1985 σε μια πολιτική «σιδηράς πυγμής», η οποία επιβλήθηκε από τον τότε υπουργό Άμυνας Γιτζάκ Ράμπιν με στόχο να τερματιστούν οι κινητοποιήσεις αντίστασης.
Έκπληκτος από την έκταση της εξέγερσης ο Ράμπιν αρχικά έδωσε διαταγή «να σπάσουν τα κόκαλα» των Παλαιστίνιων διαδηλωτών, προτού παραδεχθεί στη συνέχεια ότι δεν υπήρχε στρατιωτική λύση στην εξέγερση.
Οι Ισραηλινοί στρατιώτες, που δεν ήταν καλά εκπαιδευμένοι στη διατήρηση της τάξης, απαντούν στις ρίψεις πετρών και βομβών μολότοφ με πραγματικά πυρά.
Για πρώτη φορά στα 40 χρόνια της ισραηλινοαραβικής σύγκρουσης, ο παλαιστινιακός λαός στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, ενάμιση εκατομμύριο άνθρωποι, είναι σε πόλεμο εναντίον του Ισραήλ.
Οι δρόμοι αποτελούν το πεδίο μάχης για τους χιλιάδες «σαμπάμπ», τους νέους ηλικίας 10 με 25 ετών, που μάχονται εναντίον των Ισραηλινών στρατιωτών με πέτρες.
Η ισραηλινή κυβέρνηση κατηγόρησε τη Συρία, το Ιράν και την ΟΑΠ ότι ευθύνονται για τις ταραχές. Όμως η ιντιφάντα ήταν στην πραγματικότητα ένα λαϊκό κίνημα που εξέφραζε την αγανάκτηση των Παλαιστίνιων έπειτα από 21 χρόνια κατοχής. Η εξέγερση εξέπληξε ακόμη και την ηγεσία της ΟΑΠ στην Τύνιδα.
Περισσότεροι από 1.200 νεκροί Παλαιστίνιοι
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1993 Ισραήλ και ΟΑΠ υπέγραψαν στην Ουάσινγκτον τις συμφωνίες του Όσλο για την παλαιστινιακή αυτονομία, οι οποίες επικυρώθηκαν με τη χειραψία του επικεφαλής της ΟΑΠ Γιάσερ Αραφάτ με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Ράμπιν.
Στις 24 του ίδιου μήνα οι υποστηρικτές της ΟΠΑ έλαβαν εντολή να σταματήσουν κάθε στρατιωτική δραστηριότητα εναντίον του ισραηλινού στρατού.
Σε διάστημα έξι ετών, 1.258 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν από τους Ισραηλινούς στρατιωτικούς ή εποίκους, σύμφωνα τον απολογισμό των παλαιστινιακών αρχών. Η πλειονότητα των θυμάτων, σχεδόν το ένα τέταρτο των οποίων ήταν κάτω των 16 ετών, σκοτώθηκε στη διάρκεια της προσπάθειας του ισραηλινού στρατού να διαλύσει τις διαδηλώσεις.
Περίπου 150 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν, κυρίως προς το τέλος της ιντιφάντα μετά την σκληρή τροπή που πήρε η εξέγερση υπό την προτροπή της Χαμάς και του Ισλαμικού Τζιχάντ.
«120.000 με 140.000 Παλαιστίνιοι πέρασαν από τις φυλακές μας» στη διάρκεια της ιντιφάντα, δήλωσε το 1994 ο Ράμπιν, ο οποίος δολοφονήθηκε ένα χρόνο αργότερα από έναν ακροδεξιό Εβραίο που ήταν αντίθετος στη διαδικασία ειρήνευσης με τους Παλαιστίνιους.
Δεύτερη ιντιφάντα
Στις 28 Σεπτεμβρίου 2000 μια αμφιλεγόμενη επίσκεψη του επικεφαλής της ισραηλινής δεξιάς Αριέλ Σαρόν στην Πλατεία των Τεμενών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ αποτέλεσε την αφορμή για τη δεύτερη ιντιφάντα.
Ο ισραηλινός στρατός θα ανακαταλάβει τις βασικές αυτόνομες πόλεις της Δυτικής Όχθης και το 2002 θα εξαπολύσει μια ευρεία επιχείρηση εναντίον των Παλαιστίνιων. Το 2005 ο στρατός θα αποσύρει τον τελευταίο Ισραηλινό στρατιώτη από τη Λωρίδα της Γάζας στο πλαίσιο ενός μονομερούς σχεδίου αποκλιμάκωσης.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ