Άρθρο του Χρήστου Καπούτση
Υποδαυλίζεται ο αλβανικός εθνικισμός, από δηλώσεις και ενέργειες λαϊκιστών πολιτικών και στα Βαλκάνια, «ξυπνούν» οι εφιαλτικές μνήμες των ενόπλων συγκρούσεων των εθνομειονοτικών πληθυσμών. Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα και ο πρόεδρος του Κοσσόβου Χάσιμ Θάτσι, με διαδοχικές δηλώσεις τους σε ευρωπαϊκά ΜΜΕ, επισημαίνουν ότι, εάν διακοπεί η διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των δυτικών Βαλκανίων, τότε, οι Αλβανοί της περιοχής «θα ζήσουν σ ένα ενιαίο κράτος», εννοώντας προφανώς, ότι θα προχωρήσουν στην συγκρότηση της «Μεγάλης Αλβανίας». Δηλώσεις με ανάλογο περιεχόμενο έκανε και ο Γιονούζ Μουσλίου ο αλβανός δήμαρχος της πόλης Μπουγιάνοβατς στην κοιλάδα του Πρέσεβο της νότιας Σερβίας, όπου κυριαρχεί το αλβανικό στοιχείο. Ουσιαστικά, οι αλβανοί ηγέτες, απειλούν με αλλαγή των συνόρων των κρατών της Βαλκανικής. Πολυπληθείς αλβανικοί πληθυσμοί ζουν στην π. Γ.Δ. Μακεδονίας (Τέτοβο, Σκόπια, Κουμάνοβο), στην νότια Σερβία (Κοιλάδα του Πρέσεβο), στο Κοσσυφοπέδιο και σε περιοχές του Μαυροβουνίου που συνορεύουν με την Αλβανία. Όλες αυτές οι περιοχές, αποτελούν μια ενιαία γεωγραφική ενότητα στα κεντροδυτικά Βαλκάνια, όπου υπερτερεί το αλβανικό στοιχείο.
Ο καθηγητής του πανεπιστημίου στο Βελιγράδι Ντέιαν Μίροβιτς, σε εκτενή ανάλυσή του, εκτιμά, ότι η προσδοκία των Αλβανών ηγετών για αλλαγή των συνόρων θα επηρεάσει ασφαλώς και άλλες βαλκανικές χώρες, πλην της Σερβίας και της FYROM, όπως είναι η Βουλγαρία, η Ελλάδα, τα Σκόπια και η Σερβική Δημοκρατία (της Βοσνίας). Και διατυπώνει την άποψη, ότι οι ενέργειες του αλβανικού παράγοντα στα Βαλκάνια έχουν συμφωνηθεί τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στην Ουάσιγκτον, υπενθυμίζοντας, ότι η Αλβανία είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Η ιδέα της ενοποίησης όλων των διάσπαρτων Αλβανών σε ένα κράτος προέκυψε με τη Λίγκα του Πρίζρεν τον 19ο αιώνα. Σε αντίθεση με άλλες ιδέες της εποχής, των Μεγάλων Εθνών, που παρήκμασαν ( Μεγάλη Ελλάδα, Μεγάλη Σερβία, Μεγάλη Βουλγαρία), η ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας διατηρήθηκε, όχι μόνο στην μνήμη των Αλβανών εθνικιστών, αλλά αποτελεί «εργαλείο» εξωτερικής πολιτικής των, μετά τον Εμβέρ Χότζα, δημοκρατικά εκλεγμένων Αλβανικών Κυβερνήσεων.
Ποια είναι η «Μεγάλη Αλβανία»; Το Φθινόπωρο του 2012 ο τότε Πρωθυπουργός Σαλή Μπερίσα όρισε την Μεγάλη Αλβανία «από την Πρέβεζα μέχρι το Πρέσεβο, από το Τέτοβο μέχρι το Σαντζάκ και από τα Σκόπια μέχρι την Πρίστινα». Περιλαμβάνει επίσης όλη την ελληνική Δυτική Μακεδονία.
Σημαντικός είναι όμως και ο ρόλος της Τουρκίας στην αναζωπύρωση του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού. Υπενθυμίζουμε ότι τον Ιανουάριο του 2014, οι Πρωθυπουργοί της Αλβανίας Έντι Ράμα και του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι συγκροτούν την πρώτη σύνοδο κορυφής για τη Μεγάλη Αλβανία στην Πρίζρεν του Κοσόβου. Εκεί υποδέχονται τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν που διακηρύσσει ότι: «Το Κόσοβο είναι Τουρκία και η Τουρκία Κόσοβο». Και ένα χρόνο αργότερα, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν θεμελιώνει στο κέντρο των Τιράνων ένα τζαμί το οποίο χρηματοδοτεί και θα είναι το μεγαλύτερο στα Βαλκάνια.
Στόχος των Αλβανών είναι να επωφεληθούν από την χαοτική πολιτική κατάσταση που υπάρχει στην FYROM και με πρόσχημα την προστασία των δικαιωμάτων των αλβανών (αποτελούν το 30-35% του συνολικού πληθυσμού) να αποσπάσουν τις αλβανόφωνες περιοχές, είτε με τη βία, είτε προκαλώντας τοπικά Δημοψηφίσματα (αυτονομία και ενσωμάτωση). Και με τον ίδιο τρόπο, θα επιχειρήσουν να αποσπάσουν την αλβανόφωνη νότια Σερβία την οποία θεωρούν εδαφική συνέχεια του Κοσσόβου. Ο πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς (ο οποίος εξελέγη πρόεδρος της Σερβίας και έχει ταχθεί ανοιχτά κατά του ΝΑΤΟ και υπέρ της αναβάθμισης των σχέσεων με την Ρωσία), κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση «να επαναφέρει στην τάξη» τους Αλβανούς πολιτικούς, προτού η κατάσταση εξελιχτεί σε ένοπλη σύγκρουση. Η Σερβία καταγγέλλει την Διεθνή Δύναμη που βρίσκεται στο Κόσσοβο, διότι δεν κατόρθωσε να αφοπλίσει τον παράνομο Απελευθερωτικό Στρατό Κόσσοβου (UCK) και ότι το ΝΑΤΟ στηρίζει να σχέδια των Αλβανών. Η Σερβία έχει ζητήσει τη βοήθεια της Ρωσίας. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν , δήλωσε ότι, η Ρωσία εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο μιας βαθύτερης στρατιωτικής συμμαχίας με τη Σερβία. Και αποκάλυψε, ότι σχεδιάζει την εγκατάσταση ρωσικών πυραυλικών συστημάτων BUK και S-400 Triumf στο Πρέσεβο, δίπλα στην αμερικανική βάση στο Κοσσυφοπέδιο.
Όμως η κατάσταση στα κεντροδυτικά Βαλκάνια περιπλέκεται, λόγω και της εσωτερικής πολιτικής αστάθειας στην π. Γ.Δ. Μακεδονίας, αλλά και στην Αλβανία.
Χάος στα Σκόπια:
Εκατοντάδες διαδηλωτές , οπαδοί του VMRO -DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι, εισέβαλαν στο κοινοβούλιο και επιτέθηκαν σε βουλευτές του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και των κομμάτων της αλβανικής μειονότητας, οι οποίοι εκείνη την ώρα εξέλεγαν πρόεδρο του Κοινοβουλίου το Αλβανό Ταλάτ Τζαφέρι. Είναι η πρώτη φόρα στην ιστορία της FYROM, που εκλέγεται Πρόεδρος της Βουλής Αλβανικής καταγωγής.
Η FYROM βυθίζεται στο χάος. Η χώρα είναι ακέφαλη χωρίς κυβέρνηση και κοινοβούλιο. Ο κίνδυνος να μεταδοθεί η πολιτική αστάθεια σε γειτονικές χώρες είναι μεγάλος. Ο Πρόεδρος της χώρας Ιβανόφ αρνείται να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο αντιπολιτευόμενο μέχρι τώρα Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα παρά το ότι κέρδισε 67 από τις 120 έδρες, επειδή θα συνεργαστεί με τρία αλβανικά κόμματα, εξέλιξη, που όπως υποστηρίζει, απειλεί την ενότητα της χώρας του. Από την πλευρά τους οι αλβανοί της FYROM υποστηρίζουν ότι, αν δεν σχηματιστεί Κυβέρνηση, τότε μόνο τα όπλα θα δώσουν λύση στο πολιτικό αδιέξοδο στα Σκόπια και ετοιμάζονται… Άλλωστε οι μνήμες από τον πόλεμο μεταξύ Σλαβομακεδόνων και Αλβανών των Σκοπίων το 2001 είναι ακόμη «ζωντανές». Μάλιστα, η παραστρατιωτική ομάδα των Σλάβων των Σκοπίων, “Λιοντάρια”, μέσω γραπτού μηνύματός τους, ζητούν ο πρέσβης της Αλβανίας στα Σκόπια, να απελαθεί από τη χώρα. Ήδη στα Σκόπια, στο Τέτοβο, στο Κουμανοβο και σε ορισμένες αλβανόφωνες κωμοπόλεις, έχει παρατηρηθεί ισχυρή παρουσία στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων της FYROM. Γενικά, σε ολόκληρη η περιοχή που εκτείνεται από το Κόσοβο, την Αλβανία μέχρι και το Τέτοβο, την νότια Σερβία και στην Μητροβίτσα (Σερβική περιοχή που ανήκει στο Κόσσοβο), είναι εμφανής η έντονη κινητοποίηση ένοπλων ομάδων , κρατικών και παρακρατικών.
ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ: Στην Αλβανία, η αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορεί τους σοσιαλιστές του πρωθυπουργού Εντυ Ράμα ότι παίρνουν προμήθειες από το παράνομο σύστημα καλλιέργειας κάνναβης, στο οποίο συμμετέχουν διεφθαρμένοι τοπικοί άρχοντες, αστυνομικοί και δικαστικοί. Οι παράνομες φυτείες κάνναβης στην Αλβανία, θεωρούνται με διαφορά οι μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό τύπο, υποστηρίζουν ότι με τα δισεκατ. ευρώ που προκύπτουν από το εμπόριο με την ναρκωτική ουσία, αξιοποιούνται για την αύξηση της επιρροής στην πολιτική ζωή του τόπου, ενώ αποτελούν και την κύρια πηγή για τον εξοπλισμό παραστρατιωτικών ομάδων, αλλά και για την χρηματοδότηση της προπαγάνδας σχετικά με την «Μεγάλη Αλβανία». Το πολιτικό αδιέξοδο στην Αλβανία κλιμακώνεται, αφού ο ηγέτης της αντιπολίτευση Λουλμιζ Μπάσα, μποϊκοτάρει τις εργασίες του Κοινοβουλίου και κατηγορεί τον Ε. Ράμα, ότι δεν θα διεξάγει ελεύθερες εκλογές, του ζητά να παραιτηθεί και να γίνουν εκλογές τον Ιούνιο, με υπηρεσιακή Κυβέρνηση.