Η υπαρξιακή περιδίνηση του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ δεν αφορά μόνον τους τέσσερις τοίχους της Κουμουνδούρου. Το αντίθετο. Επιδρά και επενεργεί στο όλο πολιτικό σύστημα. Και αυτό για απλούς μα βασικούς λόγους. Κατ’ αρχάς, ακόμη και μετά τη διπλή βαριά, εκλογική ήττα του Μάη – Ιούνη, η Κουμουνδούρου παραμένει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτό σε μια δημοκρατία δεν είναι κάτι αμελητέο.
Θεσμικά, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ο τέταρτος πολιτειακός παράγοντας μετά τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Βουλής – ιδιοτύπως βέβαια ο Κασσελάκης δεν είναι βουλευτής και τον ρόλο του προέδρου της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί ο Σωκράτης Φάμελλος.
Ουσιαστικά, ο ΣΥΡΙΖΑ, έστω και με την εκλογική επίδοση του 2023, είναι το βασικό κόμμα που οφείλει να ελέγχει θεσμικά το κυβερνητικό έργο, σε σύμπραξη και μόνο με άλλες δυνάμεις μπορεί να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας, μπορεί να «παρακολουθεί» τα χαρτοφυλάκια των υπουργών με τη δική του σκιώδη «κυβέρνηση».
Κουβεντιάστηκε αυτό στην πρόσφατη πρώτη σύσκεψη των τομεαρχών της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Σωκράτη Φάμελλο. Μια κρίση ή και παραλυτική διάσταση του κόμματος, πέραν της ίδιας της επενέργειας στη σύσταση της ΚΟ και τις δυνατότητες και τα προνόμια που έχει μια συγκροτημένη πολιτική έκφραση στα έδρανα, παραλύει το όποιο κοινοβουλευτικό έργο της εν λόγω δύναμης που ψηφίστηκε ενιαία και έχει καθήκοντα και υποχρεώσεις στους θεσμούς και βέβαια στο εκλογικό σώμα.
Η κρίση όμως στον ΣΥΡΙΖΑ επενεργεί και στην κυβερνητική εξουσία που στις δημοκρατίες πρέπει να έχει πέραν των θεσμικών αντίβαρων και πολιτική λογοδοσία και έλεγχο στο νομοθετικό έργο.
Πού θα κατευθυνθούν οι αριστερές διαρροές
Τα νέα δεδομένα βέβαια έχουν αντίκτυπο και στα άλλα κόμματα. Κατ’ αρχάς, στα όμορα. Είναι βέβαιο πως ακόμη κι αν το ΠΑΣΟΚ, για παράδειγμα, δεν σημάνει επίσημα ένα κέλευσμα επαναπατρισμού για στελέχη της Κεντροαριστεράς, καθίσταται αυτομάτως υποδοχέας μιας κεντροαριστερής διαμαρτυρίας και επίσης μπορεί με ορίζοντα τις ευρωεκλογές της 9ης Ιούνη να ανοικοδομηθεί πλήρως ως ο δεύτερος βασικός πόλος στο πολιτικό σύστημα – κάτι που και μερίδα των συριζαίων το βλέπει ως ρεαλιστικό. Διαφαίνεται δε η ολική επαναφορά του ΠΑΣΟΚ από τις νωπές δημοσκοπήσεις.
Έχει σημασία δε πως αν το ΠΑΣΟΚ καταφέρει να γίνει εκείνο η δεύτερη δύναμη, θα είναι και εντελώς διαφορετικοί οι όροι που θα προσέλθει σε μια δυνητική συζήτηση για συμπορεύσεις ή για ένα Μπιγκ Μπανγκ στην ευρύτερη Κεντροαριστερά. Το τελευταίο βέβαια θα εξαρτηθεί και από τον βαθμό φθοράς της κυβέρνησης αλλά και από το πόσο πειστικοί θα είναι οι φορείς της προοδευτικής παράταξης.
Όλες οι δραματικές διεργασίες στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ δεν αφήνουν αδιάφορες και τις δυνάμεις αριστερά του πολιτικού τόξου. Το ΚΚΕ κατ’ αρχάς ευελπιστεί να εκταμιεύσει κάποιες αριστερές ροές, ενώ και άλλες δυνάμεις όπως η Πλεύση Ελευθερίας κοιτούν προς τις εξελίξεις στην Κουμουνδούρου – καθόλου τυχαία η πρόσφατη παρέμβαση για την έννοια της Αριστεράς από τη Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Η επόμενη ημέρα από τη ρήξη
Τα σενάρια για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πολλά, αλλά όλα έχουν στο φόντο την ενδορήξη και τη διάσπαση. Ως συμβάντα, αυτά για κάποιους έχουν ήδη συντελεστεί – τουλάχιστον με την πιο σκληρή πτέρυγα – και το αποδεικνύει η μέχρι τώρα πολεμική ατμόσφαιρα που σχεδόν επιβεβαίωσε τις διαφορετικές ψυχές στο ίδιο κομματικό σώμα. Σε μια διάσπαση βέβαια το βασικό είναι το ποιος μένει πίσω και ποιος φεύγει.
Η επόμενη ημέρα της Κουμουνδούρου υπό τον Στέφανο Κασσελάκη θα εξαρτηθεί από τον τρόπο που όλα θα ολοκληρωθούν. Πόσο μεγάλο θα είναι το έγκαυμα του χώρου από μια ρήξη που πάντως σχεδόν έχει προαναγγελθεί και όλοι/ες απλώς αναζητούν το μομέντουμ και το πλαίσιο. Θα είναι η ρήξη αυτή επιταχυντής μιας νέας ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ ή απλώς η ληξιαρχική πράξη τέλους του χώρου που πλέον θα βηματίζει κατακερματισμένος και διαιρεμένος; Η προηγούμενη κρίση – εκείνη του καλοκαιριού του 2015 – είχε γίνει όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν σε κυβερνητική τροχιά υπό τον Τσίπρα και με ακόμη υπαρκτές τις επιπτώσεις των Μνημονίων από τον παλαιότερο ως τότε δικομματισμό.
Σήμερα, η κρίση αυτή βρίσκει τον ΣΥΡΙΖΑ εξόχως λαβωμένο και σε αναζήτηση του συνεκτικού του ιστού – απόντος πια του Τσίπρα. Αρα, το στοίχημα για την ηγετική ομάδα του Κασσελάκη είναι ακόμη δυσκολότερο και σε μια συγκυρία που το έλλειμμα της αξιοπιστίας για την Κουμουνδούρου είναι ακόμη πάνω στο τραπέζι, και αυτό αντανακλά και στις χαμηλές δημοσκοπικές πτήσεις – σταθερά μειούμενες από το 2016!
Νέα ανθρωπογεωγραφία και πλεύση
Η επόμενη ημέρα στην Κουμουνδούρου θα έχει επίσης, αν συντελεστεί η όλη ρήξη, μια νέα ανθρωπογεωγραφία αλλά και πλεύση. Οι αντίπαλοι του Κασσελάκη βλέπουν μια ραγδαία κεντρώα μετατόπιση ως το επόμενο βήμα. Και δείχνουν για αυτό προς την πρόσφατη ομιλία του προέδρου του κόμματος στη ΓΣ του ΣΕΒ που είχε, όπως τονίζουν, στοιχεία «ταξικών συναινέσεων».
Ο Κασσελάκης από τη μεριά του θα επιχειρήσει άμεσα ανάταξη του χώρου, νέα στελέχωση με κομβικό ρόλο και της Διάνας Βουτυράκου στα νέα θινκ τανκ αλλά και ένα νέο μοντέλο δουλειάς και αντίληψης – το ανέφερε και στο χθεσινό ΕΓ του κόμματος. Θέλει κόμμα μελών, θέλει αδιαμεσολάβητη σχέση, αλλά θέλει και τα συλλογικά όργανα στην υπηρεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα 13 περιφερειακά συνέδρια που έχει αποφασίσει η ΠΓ του κόμματος θέλει η ηγετική ομάδα να είναι μια καλή αφορμή για πορεία προς τον λαό, ενώ το έκτακτο συνέδριο που έχει προσδιοριστεί για τον Φλεβάρη, να επικυρώσει μια επανεκκίνηση με στόχο τις ευρωεκλογές και μια ανάταξη του όλου κόμματος. Οπως και να ‘χει, τίποτε δεν θα είναι ίδιο για τον ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον όπως τον ξέραμε ως τώρα.