Ηχηρά «λουκέτα» και αποχωρήσεις μεγάλων πολυεθνικών, «θυμάτων» της κρίσης – Εγκαταλείπουν την ήδη ευάλωτη Ελλάδα
Η πρόσφατη απόφαση της Pipelife Hellas να βάλει λουκέτο στο εργοστάσιό της στη Θήβα έπειτα από 29 χρόνια, αφήνοντας στον δρόμο 70 οικογένειες, αλλά και η απόφαση της NIKE να περιορίσει δραστικά κατά 300 τα σημεία πώλησης λόγω και της εμπορικής συνεργασίας που είχε με την αμαρτωλή Folli Follie δείχνει πως αλλάζει η στρατηγική των ξένων πολυεθνικών στη χώρα μας.
Η εταιρεία σκοπεύει να συνεχίσει να δίνει έμφαση σε τέσσερις περιοχές, τον κόλπο του Μεξικού, την Αλάσκα, την Κολομβία και την Ινδονησία.
Έντονος προβληματισμός επικρατεί σύμφωνα με αρμόδιες πηγές στην ισπανική Repsol για την παραμονή της στις ελληνικές παραχωρήσεις υδρογονανθράκων. Η εταιρεία η οποία συμμετέχει σε 3 παραχωρήσεις σε Ιωάννινα, Αιτωλοακαρνανία και Ιόνιο, αν και επισήμως δεν έχει ειδοποιήσει τους συνεταίρους της, δεν κρύβει τις “τάσεις φυγής” από την ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με το πλάνο που έχει ανακοινωθεί, η εταιρεία σκοπεύει να περιορίσει τις επενδύσεις της στην αγορά της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων από τα επίπεδα των 2,4 δισ. ευρώ το 2019 σε 1,6 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2025. Ειδικά για την έρευνα, η εταιρεία σκοπεύει να επενδύσει 800 εκατ. δολάρια όλη την περίοδο μέχρι το 2025, όταν το 2017 μόνο ξόδεψε 700 εκατ. δολάρια.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, ακόμη δεν υπάρχουν οριστικές αποφάσεις για τη χώρα μας, ενώ θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ήδη η Repsol στο μπλοκ των Ιωαννίνων έχει επενδύσει σημαντικά κεφάλαια άνω των 30 εκατ. ευρώ, μαζί με το συνεταίρο της Energean, για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών.
Για το τέλος του 2021 μετατέθηκε το λουκέτο στο εργοστάσιο της Bosch Siemens Hausegerate (BSH) στην Ελλάδα. Πρόκειται για το παλαιό εργοστάσιο της Πίτσος που βρίσκεται στον Αγ. Ιωάννη Ρέντη στον Πειραιά. Απασχολεί 250 εργαζόμενους!
Βζιιιιιινννννν pic.twitter.com/g58Eio5hvu— Venetia (@venetia_Ap) October 13, 2020
Η πρόοδος των ερευνών στα δύο άλλα πεδία που συμμετέχει η Repsol στην Αιτωλοακαρνανία μαζί με την Energean και στο Ιόνιο μαζί με την Ελληνικά Πετρέλαια, είναι μικρότερη και περιορίζεται στις προετοιμασίες για τις έρευνες που είναι προγραμματισμένες να γίνουν.
Kατάρρευση της αγοραστικής δύναμης του καταναλωτή
Η κατάρρευση της αγοραστικής δύναμης του καταναλωτή ύστερα από μία δεκαετία οικονομικής κρίσης και η δίχρονη πανδημία του Covid-19 έχουν επιπτώσεις στη στρατηγική που ακολουθούν αρκετές θυγατρικές πολυεθνικών στην Ελλάδα. Μπορεί κάποιες από αυτές να παρέμειναν στη χώρα μας στα δύσκολα χρόνια της ύφεσης, ωστόσο, οι χαμηλοί τζίροι λόγω έλλειψης αγοραστών επηρεάζουν τις αποφάσεις τους για το εμπορικό πλάνο που θα ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα.
Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι ο καταναλωτής στην Ελλάδα έχει περιορίσει στο ελάχιστο τις δαπάνες του επηρεάζει και τη γενικότερη θέση της χώρας μας στη διεθνή αγορά με βάση τη
στρατηγική που ακολουθούν οι μεγάλες πολυεθνικές. Η συνέπεια είναι ότι το επόμενο διάστημα θα ξεθωριάσει ακόμη περισσότερο η εικόνα της Ελλάδας, με αποτέλεσμα να μην αποτελεί αυτόνομη αγορά στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ευρώπης, της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Πρώτες οι τράπεζες
Το σήμα εξόδου ξένων εταιριών από την Ελλάδα έδωσαν πρώτες οι ξένες τράπεζες, αφού με την ορμή που εισήλθαν στην αρχή του 2000 στη χώρα μας με την απελευθέρωση της στεγαστικής πίστης, με την ίδια ορμή εγκατέλειψαν την Ελλάδα. Ενδεικτικό είναι ότι, σύμφωνα με την Ελληνική Ενωση Τραπεζών, το διάστημα από τον Δεκέμβριο του 2007 έως τον Δεκέμβριο του 2016 οι εν λειτουργία τράπεζες, μέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών και
εξυγιάνσεων, μειώθηκαν από 64 σε 39, ενώ αποχώρησε το σύνολο των ξένων τραπεζών με δίκτυα εξυπηρέτησης πελατών, εκτός από την HSBC, με πιο χαρακτηριστικές τη Citigroup και την BNP Paribas. Εκτός Ελλάδας βρέθηκαν τραπεζικοί κολοσσοί όπως η Credit Agricole, που είχε την πλειοψηφία της Εμπορικής Τράπεζας, η Societe Generale, που είχε μεγάλο ποσοστό στη Γενική Τράπεζα, και η πορτογαλική Banco Commercial Portugues, που είχε ποσοστό στη Millenium Bank.
Λιανεμπόριο και βιομηχανία
Η γερμανική αλυσίδα λιανεμπορίου Aldi ήταν η πρώτη ξένη αλυσίδα των σούπερ μάρκετ που αποχώρησε τα τελευταία χρόνια από την Ελλάδα. Η εταιρία δεν κατάφερε να ανταγωνιστεί τα Lidl στον τομέα των σούπερ μάρκετ χαμηλού κόστους και σε συνδυασμό με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης αποφάσισε να αποχωρήσει στα τέλη του 2010, ακυρώνοντας ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο ανάπτυξης ύψους 1,5 δισ. που είχε ανακοινώσει μόλις δύο χρόνια νωρίτερα. Λίγο πριν είχε αποχωρήσει και ακόμη μία γερμανική αλυσίδα, η εκπτωτική Plus, η οποία πούλησε τα καταστήματά της στην ΑΒ Βασιλόπουλος, καθώς και η Dia που απορροφήθηκε από την Carrefour Μαρινόπουλος.
Ο κλάδος των σούπερ μάρκετ μετρά ακόμη δύο τρανταχτές αποχωρήσεις, οι οποίες όμως δεν συνοδεύτηκαν από «λουκέτα». Το καλοκαίρι του 2012 έφυγε από τη χώρα μας η Carrefour, αφήνοντας μόνο του τον όμιλο Μαρινόπουλο, με τη γνωστή κατάληξη. Δύο χρόνια αργότερα, το 2014 αποχώρησε και η γερμανική Makro, με τα καταστήματά της να περνούν στον Σκλαβενίτη. Το 2010 αποχώρησε από την Ελλάδα και η γαλλική αλυσίδα ηλεκτρονικών, τεχνολογίας και πολυμέσων Fnac. Η κοινοπραξία του ομίλου Μαρινόπουλου και του ομίλου Ρinault – Ρrintempts – Redoute (ΡΡR) αποφάσισε να σταματήσει τη λειτουργία και των τριών καταστημάτων που διατηρούσε. Δύο από αυτά πέρασαν στον όμιλο Public. Ετσι, υπό το βάρος συσσωρευμένων ζημιών ύψους 20.000.000 ευρώ, η γαλλική αλυσίδα τερμάτισε την πεντάχρονη παρουσία της στην Ελλάδα.
Αλλη μια αλυσίδα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών που αποχώρησε από τη χώρα μας ήταν και η Saturn, με την εταιρία όμως να μένει στην Ελλάδα με το δίκτυο της Media Markt. Η γερμανική εταιρία Contitech, γνωστή από τα ελαστικά Continental, αποφάσισε τον Μάρτιο του 2016 να σταματήσει ύστερα από 44 χρόνια τη λειτουργία του εργοστασίου, που απασχολούσε περισσότερους από 130 εργαζομένους. Ως λόγους για το «λουκέτο», η γερμανική πολυεθνική ανέφερε τη μειωμένη ζήτηση για τα προϊόντα που παράγει, λόγω της παγκόσμιας ύφεσης στην εξορυκτική βιομηχανία. Επίσης, σταμάτησε τη λειτουργία της η μεγαλύτερη ελληνική βιομηχανία προϊόντων χάρτου Softex (Αθηναϊκή Χαρτοποιία). Η πολυεθνική Bolton Group που είχε τον έλεγχο της εταιρίας αποφάσισε να κλείσει το εργοστάσιο του Βοτανικού ύστερα από μια μεγάλη πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει τον Ιούλιο του 2015.
BP και Shell
Αποχώρησαν, επίσης, από την Ελλάδα έπειτα από δεκαετίες παρουσίας στην εγχώρια αγορά, η βρετανική BP και η αγγλοολλανδική Shell, που αποφάσισαν να πουλήσουν όλες τους τις δραστηριότητες στην Ελλάδα αντίστοιχα σε Ελληνικά Πετρέλαια και Motor Oil. Πολλές ξένες γνωστές αλυσίδες αναγκάστηκαν να περιορίσουν τα πλάνα ανάπτυξής τους (π.χ. McDonald’s) ή ακόμη και να κλείσουν καταστήματά τους (π.χ. Starbucks). Από τις αλυσίδες της εστίασης που εξαφανίστηκαν από την ελληνική αγορά ξεχωρίζουν τα Applebee’s, τα οποία σταμάτησαν έπειτα από 15 χρόνια λειτουργίας στη χώρα μας. Τέλος, η εταιρία Bacardi αποφάσισε τον Ιανουάριο του 2016 να σταματήσει την αυτόνομη παρουσία της στην Ελλάδα έπειτα από 18 χρόνια και να δώσει τη διανομή των προϊόντων της σε άλλες εταιρίες.
Επιθετικές κινήσεις και λουκέτα από τη NIKE
Η NIKE ουσιαστικά απαγόρευσε σε πολλούς από τους εξουσιοδοτημένους εμπόρους της στην Ελλάδα να πωλούν τα προϊόντα της. Ετσι περιόρισε την προσφορά και αύξησε τις τιμές.
Ειδικότερα, αποφάσισε τον δραστικό περιορισμό των σημείων πώλησης κατά 300, ενώ έχουν προηγηθεί άλλα 200 καταστήματα που αγόραζαν προϊόντα μέσω Folli Follie και η συνεργασία διακόπηκε μόλις προέκυψαν προβλήματα στην εταιρία, παρά το γεγονός ότι η Folli Follie διατήρησε τα καταστήματα αποκλειστικής πώλησης προϊόντων NIKE.
Η NIKE ουσιαστικά μειώνει τα σημεία πώλησης στο 1/10 αυτών που είχε προ διετίας, εφαρμόζοντας μάλιστα και την επιλεκτική διάθεση προϊόντων ανά κατάστημα. Με τον τρόπο αυτόν συγκεκριμένα μοντέλα, και μάλιστα προβεβλημένα, βρίσκονται σε ελάχιστα σημεία πώλησης και συγκεντρωμένα σε μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού μεταπωλητές με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον ανταγωνισμό και τις τιμές. Ειδικά δε στην επαρχία, η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε λογική, καθώς υπάρχουν περιοχές που έχουν έναν και μοναδικό μεταπωλητή.