«Ηλικιωμένοι, πρέπει να δραστηριοποιηθούμε: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 72 χρόνια στο Λουξεμβούργο». Το τηλεοπτικό δίκτυο RTL κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. «Τι είπατε; Είναι τρελό; Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη. Η αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης στο Μεγάλο Δουκάτο (που σήμερα είναι στα 65 έτη), στα 72, είναι μια ιδέα ικανή να …γκριζάρει από τώρα τα μαλλιά των περισσότερων εργαζομένων» , μεταδίδει το τηλεοπτικό δίκτυο.
Γράφει ο Μιχάλης Ψύλος*
Μήπως το θέμα αφορά μόνο το Λουξεμβούργο και τζάμπα ανησυχούμε οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι; «Και βέβαια όχι: «Είναι μια πολύ σοβαρή σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» ,αναφέρει το RTL και εξηγεί: «Στην “Πράσινη Βίβλο για τη γήρανση”, που δημοσιεύτηκε στις αρχές του έτους, η Κομισιόν εξετάζει την «αλληλεγγύη και ευθύνη μεταξύ των γενεών». Το κείμενο που αποτελείται από 24 σελίδες και δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο, βασίζεται στην παρατήρηση ότι οι πληθυσμοί γερνούν σε ολόκληρη την ήπειρο.
«Δυστυχώς, αυτό προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δουλειά μέχρι τα 70 ή και ακόμη περισσότερο»
Στις αρχές Μαίου όμως, σε έκθεση 350 σελίδων που εκπόνησε η Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής (CPE) για τις «οικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις για τα κράτη μέλη της ΕΕ ως το 2070», διατυπώνονται προτάσεις για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης σε διάφορες χώρες -μέλη. «Δυστυχώς, αυτό προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δουλειά μέχρι τα 70 ή και ακόμη περισσότερο», λέει ο Βέλγος ευρωβουλευτής Μαρκ Μποτενγκά , μέλος της ομάδας της «Αριστεράς», στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Η ΕΕ χρησιμοποιεί πάντα τις ίδιες συνταγές και καταστρέφει το κοινωνικό επίπεδο». Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο France 24, ο Μποτενγκά τονίζει χαρακτηριστικά: «Μας λένε ότι πρέπει να εργαστούμε περισσότερο…Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή προτείνει να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης στα 70 χρόνια και ειδικά στη Λιθουανία στα 72, τη στιγμή μάλιστα που στη χώρα αυτή της Βαλτικής το προσδόκιμο ζωής είναι… 71,5 χρόνια», λέει ο Βέλγος ευρωβουλευτής και προσθέτει: «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια διαδικασία καταστροφής όσων έχουμε κατακτήσει, με το σύστημα να προσπαθεί να … αγκυρώσει μόνιμα τη λιτότητα στη συνείδησή μας» . Εκπρόσωπος της Κομισιόν έσπευσε πάντως να διαβεβαιώσει ότι «η έκθεση που είδε το φως της δημοσιότητας , έχει μόνο ενημερωτική και καμία δεσμευτική αξία».
«Η έκθεση του 2021 για τη γήρανση παρουσιάζει πράγματι μακροπρόθεσμες μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις (στους τομείς των συντάξεων, της υγείας και της εκπαίδευσης) για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά συντάσσεται από κοινού με τα κράτη μέλη. Όλες οι υποθέσεις στις οποίες βασίστηκε αυτή η έκθεση συζητήθηκαν προηγουμένως (εκτενώς) και υποβλήθηκαν στα κράτη μέλη για συμφωνία. Αυτή η έκθεση καταρτίζεται κάθε 3 χρόνια – από το 2006 », δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στη γαλλική ιστοσελίδα «20 minutes.fr».
Εμμονή σε νέο-φιλελεύθερες λύσεις
«Σύνταξη; Ίσως μετά το θάνατο» ,σχολιάζει η ιταλική ιστοσελίδα antidiplomatico.it και προσθέτει: «Αυτός πρέπει να είναι ο λόγος πίσω από ορισμένες αποφάσεις που απορρέουν από τον νεοφιλελεύθερο φανατισμό στις αποφάσεις των Βρυξελλών. Με το πρόσχημα της διατήρησης βιώσιμων συνταξιοδοτικών συστημάτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί όλες τις χώρες να αυξήσουν την ηλικία συνταξιοδότησης. Η μέση επαγγελματική ζωή των Ευρωπαίων θα πρέπει κατά μέσο όρο να αυξηθεί στα 70 χρόνια. Για την Ιταλία, η ένδειξη είναι να φτάσει την ηλικία των 71 ετών».
Το σίγουρο είναι όμως ότι η Κομισιόν ,που παρακολουθεί στενά τα οικονομικά των ευρωπαϊκών χωρών ,εκφράζει φόβους ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα θα αποδυναμώσουν τους προϋπολογισμούς των κρατών και θα διευρύνουν τα ελλείμματά τους. «Εάν δεν είναι σε θέση να επιβάλει μια συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση στη Γαλλία ή σε άλλη χώρα της ΕΕ, είναι επομένως πιθανό η Επιτροπή να ασκήσει πίεση για να ζητήσει νομοθετικές αλλαγές, ιδίως εάν τα δημόσια ελλείμματα αυξηθούν» ,εκτιμά το γαλλικό δίκτυο LCI και προσθέτει: «Στη συνέχεια, τα κράτη είναι ελεύθερα να λαμβάνουν αποφάσεις στο δικό τους έδαφος: Είτε με νεοφιλελεύθερα μέτρα ,όπως αυτά που αναφέρονται στην Πράσινη Βίβλο για τη γήρανση των πληθυσμών, είτε με άλλες πηγές , όπως η φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου , νέοι φόροι κ.λπ.»
Σύμφωνα με τον Βέλγο ευρωβουλευτή, οι ιδέες που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Κομισιόν. συνιστούν μια μονόπλευρη αντιμετώπιση-σοκ: Την επέκταση του επαγγελματικού βίου και όχι φυσικά άλλα μέτρα, όπως η φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, η κατάργηση των φορολογικών παραδείσων που υπάρχουν και εντός της Ευρώπης (βλέπε Ολλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο ,Μάλτα).
Λόγω του δημογραφικού προβλήματος ο εργαζόμενος πληθυσμός στην ΕΕ δεν είναι πλέον αρκετά μεγάλος για να …πληρώνει τους συνταξιούχους.
Η προοπτική που φαίνεται να επιλέγει η ΕΕ θεωρείται επικίνδυνη, δεδομένου ότι «μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να δημιουργήσει διπλό βάρος για τις νεότερες γενιές και, κατά συνέπεια, να θέσει ερωτήματα σχετικά με την ισότητα μεταξύ των γενεών, καθώς τίθεται σε αμφισβήτηση η βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων. «Συνεπώς, σε απλή μετάφραση αυτό σημαίνει ότι λόγω του δημογραφικού προβλήματος ο εργαζόμενος πληθυσμός στην ΕΕ δεν είναι πλέον αρκετά μεγάλος για να …πληρώνει τους συνταξιούχους. Δηλαδή: Εργαζόμενες μάζες, θα πρέπει να ενεργοποιηθείτε ,επειδή δεν εργάζεστε αρκετά» ,αναφέρει με μπόλικη δόση ειρωνείας το RTL.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημογραφικές προβλέψεις της Eurostat, ο δείκτης οικονομικής εξάρτησης ηλικιωμένων για να παραμείνει το 2040 στην ΕΕ ο ίδιος με αυτό που είναι σήμερα , θα πρέπει το εργατικό δυναμικό να συνεχίζει να δουλεύει ως την ηλικία των 70 ετών», αναφέρει το RTL. Ο δείκτης εξάρτησης δείχνει πόσοι συνταξιούχοι αντιστοιχούν ανά 100 παραγωγικά μέλη του πληθυσμού. Για παράδειγμα, το Λουξεμβούργο έχει σήμερα τον χαμηλότερο δείκτη οικονομικής εξάρτησης στην Ευρώπη (22%), έναντι 35% στην Ελλάδα και 39% στην Ιταλία. «Οι τελευταίες προβλέψεις της Eurostat υποδηλώνουν ότι μόνο οι εργαζόμενοι στη Μάλτα, την Ουγγαρία και τη Σουηδία θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν πριν από την ηλικία των 70 ετών», μεταδίδει το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA.
Εφιάλτης η σύνταξη για τους νέους
Διάφορα σενάρια για την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ελλάδα στα 72 χρόνια μετά από κάποια χρόνια, επανήλθα φυσικά και στην Ελλάδα με αφορμή τον νέο ασφαλιστικό νόμο .Η αναλογιστική μελέτη που συνοδεύει το νέο ασφαλιστικό νόμο αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο το όριο συνταξιοδότησης να αυξηθεί εντός της επόμενης τετραετίας στα 68 χρόνια και βλέπουμε…«Αρα η μόνη λύση είναι μια ολόκληρη ζωή (ή σχεδόν) , στη δουλειά;», είναι το ερώτημα που θέτει το Γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο LCI σε σχετική έρευνά του.
«Ειδικά για τους νέους , η συνταξιοδότηση θα είναι ένας …εφιάλτης» προειδοποιεί η ιταλική εφημερίδα La Reppubblica. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, έκθεση του ινστιτούτου Euris και του Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας παρουσιάζει μια δραματική εικόνα της κατάστασης για τους νέους ανθρώπους κάτω των 35 ετών που μπήκαν πρόσφατα στη δουλειά: « Με θέσεις εργασίας χωρίς συνέχεια, αλλά και με μεγάλη επισφάλεια, πρέπει να αναμένουν μια αβέβαιη γήρανση και άγνωστα όρια επιβίωσης. Αυτή θα είναι η εποχή της φτώχειας».
Εφιάλτης για τους 35άρηδες το μέλλον
Για τους σημερινούς 35αρηδες, «το μακρινό μέλλον είναι ένας εφιάλτης. Απ` όσους μετείχαν στην έρευνα ,μόνο το 32% ζήτησε πληροφορίες σχετικά με τις καταβληθείσες εισφορές. Το ίδιο ποσοστό ελπίζει να έχει τουλάχιστον 1000 ευρώ σύνταξης. Οι δύο στους τρεις περιμένουν πολύ χαμηλότερη» .γράφει η La Repubblica και προσθέτει: « Μια ιδέα είναι όμως αυτή που ενώνει σχεδόν όλους τους νέους: Το κράτος (αλλά και η ΕΕ) πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα (94%). Πως; Με την πάταξη της φοροδιαφυγής ή μέσω της αύξησης της φορολογίας στα υψηλότερα εισοδήματα. Με λίγα λόγια, αναδιανομή, ακόμη και στις συντάξεις»
Δυστυχώς ,οι περισσότερες ευρωπαικές χώρες -και η Ελλάδα-είχαν μέχρι τώρα τις νέο-φιλελεύθερες «λύσεις» ως ευαγγέλιο και για το ασφαλιστικό πρόβλημα. Η διαφαινόμενη όμως αλλαγή στη Γερμανία μετά τις εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου , η Κεϋνσιανή πολιτική του Μάριο Ντράγκι στην Ιταλία, ακόμη και μια απρόβλεπτη εξέλιξη στις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία του χρόνου, μπορεί να αναγκάσει και την ΕΕ να κάνει στροφή. Ακολουθώντας και το Κεϋνσιανό παράδειγμα του προέδρου Μπάιντεν στις Ηνωμένες Πολιτείες.