«Παγωμένα» Χριστούγεννα ενδέχεται να περάσουν επιχειρήσεις, άνεργοι, μισθωτοί, συνταξιούχοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, που αγωνιούν για το εάν θα τα καταφέρουν λόγω των δραματικών συνεπειών της πανδημίας. Ακόμη είναι αβέβαιο πότε θα ανοίξει η αγορά και εάν η λήξη της καραντίνας θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να λειτουργήσουν και να σώσουν ένα τμήμα από τον τζίρο των Χριστουγέννων, τον μεγαλύτερο που καταγράφεται σε ολόκληρο το έτος.
Η κυβέρνηση έχει σχεδιάσει ένα πακέτο μέτρων ύψους 3,3 δισ. ευρώ, το οποίο θα διατεθεί σε όλους τους κλάδους που είτε έκλεισαν με κρατική εντολή είτε πλήττονται σημαντικά από την πανδημία. Από τα 3,3 δισ., τα 3 δισ. είναι ρευστότητα, ενώ τα υπόλοιπα 300 εκατ. αφορούν αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων. Το ποσό αυτό θα διατεθεί έως το τέλος του έτους, ενώ είναι εξαιρετικά πιθανό να αυξηθεί, καθώς αναμένονται νέες ανακοινώσεις από την κυβέρνηση που θα αφορούν το «μέρισμα» των Χριστουγέννων για ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Από την αρχή της πανδημίας και μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν διατεθεί συνολικά 27,3 δισ. ευρώ (μαζί με ΤΕΠΙΧ και Ταμείο Εγγυοδοσίας), χωρίς στο ποσό αυτό να συμπεριλαμβάνονται τακτικές πληρωμές (συντάξεις και μισθοί) καθώς και τα αναδρομικά σε συνταξιούχους, ύψους 1,4 δισ. ευρώ, από δικαστικές αποφάσεις. Αν και τα κονδύλια που διατίθενται ξεπερνούν κάθε προηγούμενο, χιλιάδες επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και εργαζόμενοι εκφράζουν φόβους και προβληματισμό για την επόμενη μέρα. Το άνοιγμα και κλείσιμο της αγοράς δεν επιτρέπει στις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε κάποιο προγραμματισμό για τον τελευταίο μήνα του έτους αλλά και για την επόμενη χρονιά, ενώ οι εργαζόμενοι φοβούνται για τις θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών, μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου από την επιστρεπτέα προκαταβολή 4 θα έχουν πληρωθεί ποσά ύψους 1,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 600 εκατ. δεν θα επιστραφούν. Μέσα στον Δεκέμβριο θα ξεκινήσει και η επιστρεπτέα προκαταβολή 5, ύψους 700 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 350 εκατ. δεν επιστρέφονται.
Ηδη έχουν ξεκινήσει και οι δηλώσεις από τις επιχειρήσεις στην «Εργάνη» για τις αναστολές συμβάσεων. Περισσότερα από 150 εκατ. θα διατεθούν το επόμενο διάστημα για τη στήριξη των ανέργων, που βλέπουν το ενδεχόμενο εύρεσης εργασίας να απομακρύνεται, ενώ στους ιδιοκτήτες ακινήτων θα διατεθούν περί τα 30 εκατ. ως αποζημίωση για την υποχρεωτική μείωση του ενοικίου κατά 40%.
Αναστολές συμβάσεων, τηλεργασία και άδειες ειδικού σκοπού
Ολα τα «όπλα» με τα οποία η κυβέρνηση αντιμετώπισε το πρώτο κύμα της πανδημίας, την άνοιξη, επανέρχονται στο προσκήνιο, καθώς το δεύτερο κύμα φαίνεται πως είναι όχι μόνο ισχυρότερο, αλλά και ανθεκτικότερο. Από την αρχή της εβδομάδας και με το κλείσιμο και των δημοτικών σχολείων, των νηπιαγωγείων και των βρεφονηπιακών σταθμών, επανέρχονται δυναμικά, εκτός από τις αναστολές συμβάσεων εργασίας και την αποζημίωση ειδικού σκοπού, η τηλεργασία και οι άδειες ειδικού σκοπού στους γονείς. Σε παράλληλη εφαρμογή βρίσκονται ήδη τόσο ο μηχανισμός «Συν-Εργασία» όσο και το πρόγραμμα επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών.
Ηδη ξεκίνησαν οι δηλώσεις εργοδοτών και εργαζομένων για τις αναστολές συμβάσεων του Νοεμβρίου στο σύστημα «Εργάνη». Για τους εργαζομένους των επιχειρήσεων που έχουν κλείσει με κρατική εντολή σε όλη την Ελλάδα, οι υπεύθυνες δηλώσεις των εργοδοτών στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» υποβάλλονται έως και την Τρίτη 24/11. Σε αυτό το χρονικό διάστημα θα επιτρέπονται και οι ορθές επαναλήψεις υποβολής υπεύθυνων δηλώσεων. Αντίστοιχα, οι εργαζόμενοι θα υποβάλουν υπεύθυνες δηλώσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα supportemployees.services.gov.gr έως και 24/11 μόνο εάν η σύμβαση εργασίας τους τίθεται για πρώτη φορά σε αναστολή, ανεξαρτήτως προσώπου εργοδότη. Οι πληρωμές της αποζημίωσης ειδικού σκοπού για τους εργαζομένους των κλειστών επιχειρήσεων θα πραγματοποιηθούν από την Παρασκευή 27/11 έως και την Πέμπτη 3/12.
Για τις πληττόμενες επιχειρήσεις βάσει ΚΑΔ, οι εργοδότες υποβάλλουν υπεύθυνες δηλώσεις για την αναστολή συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» έως και 7/12. Σε αυτό το χρονικό διάστημα θα επιτρέπονται και οι ορθές επαναλήψεις υποβολής υπεύθυνων δηλώσεων. Αντίστοιχα, οι εργαζόμενοι θα υποβάλουν δηλώσεις εάν τίθενται για πρώτη φορά οι συμβάσεις εργασίας τους σε αναστολή, ανεξαρτήτως προσώπου εργοδότη. Οι πληρωμές της αποζημίωσης ειδικού σκοπού θα πραγματοποιηθούν από 7/12 και σταδιακά μέχρι το τέλος του μηνός.
Ειδικά για τον Νοέμβριο, οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού για τους εργαζομένους που θα δηλωθούν σε αναστολή θα υπολογισθούν αναλογικά με τις ημερολογιακές ημέρες της αναστολής επί του ποσού των 800 ευρώ, αντί των 534 ευρώ. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού θα υπολογιστεί αναλογικά με βάση τις ημερολογιακές (και όχι τις εργάσιμες) ημέρες της αναστολής και με ποσό αναφοράς τα 26,66 ευρώ ανά ημερολογιακή ημέρα αναστολής.
Προσοχή, όμως: Οι αναστολές συμβάσεων επηρεάζουν το ύψος του δώρου Χριστουγέννων, το οποίο οι εργοδότες οφείλουν να καταβάλουν στους εργαζομένους έως τις 21 Δεκεμβρίου. Το οικονομικό επιτελείο, έπειτα από διάφορες εισηγήσεις, κλίνει προς την πληρωμή του δώρου με βάση το πραγματικό εισόδημα του εργαζομένου, που σημαίνει ότι για τους μήνες που οι μισθωτοί ήταν σε αναστολή το δώρο θα υπολογιστεί στα 534 ή 800 ευρώ.
Παράλληλα, σήμερα Πέμπτη 19 Νοεμβρίου καταβάλλονται από το υπουργείο Εργασίας 93,96 εκατομμύρια ευρώ σε 201.819 δικαιούχους εργαζομένους στον πολιτισμό, στον τουρισμό, στις μεταφορές, στον αθλητισμό και στην εστίαση που τελούσαν σε καθεστώς αναστολής σύμβασης τον Οκτώβριο ή έχουν υποβάλει μονομερή υπεύθυνη δήλωση στο σύστημα «Εργάνη».
Στο 50% παραμένει το ποσοστό της υποχρεωτικής τηλεργασίας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, τουλάχιστον επί των εργαζομένων που μπορούν να δουλέψουν από απόσταση. Το μέτρο ισχύει τουλάχιστον έως τις 30 Νοεμβρίου, αναμένεται όμως να επεκταθεί.
Εως τις 31 Δεκεμβρίου παραμένει ενεργός ο μηχανισμός «Συν-Εργασία» για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα και για επιχειρήσεις με μείωση τζίρου που δεν έχουν κλείσει με κρατική εντολή.
Παραμένει ανοιχτό το πρόγραμμα προσλήψεων για 100.000 επιδοτούμενες νέες θέσεις εργασίας.
Τέλος, παρατείνεται το μέτρο της άδειας ειδικού σκοπού για τους γονείς που τα παιδιά τους παραμένουν στο σπίτι είτε γιατί είναι κλειστά τα σχολεία με κρατική εντολή, είτε γιατί υπάρχει κρούσμα κορωνοϊού στο τμήμα, είτε γιατί το ίδιο το παιδί νοσεί από κορωνοϊό.
Πάνω από 150 εκατ. ευρώ θα δοθούν για τη στήριξη των ανέργων
Περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ θα διατεθούν το επόμενο διάστημα για τη στήριξη των ανέργων, που βλέπουν το ενδεχόμενο εύρεσης εργασίας να απομακρύνεται λόγω των δραματικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού στην ελληνική αγορά εργασίας. Το σχέδιο της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και του ΟΑΕΔ, με αιχμή την παράταση των επιδομάτων ανεργίας για δύο μήνες και την καταβολή έκτακτης επιχορήγησης 400 ευρώ σε μακροχρόνια ανέργους, εκτιμάται ότι αφορά πάνω από 250.000 ανέργους, από συνολικά περίπου 980.000 εγγεγραμμένους ανέργους στις λίστες του ΟΑΕΔ. Αναλυτικά, η νέα εφάπαξ οικονομική ενίσχυση, ύψους 400 ευρώ, σε μη επιδοτούμενους μακροχρόνια ανέργους αφορά περίπου 130.000 άτομα που είναι μακροχρόνια άνεργα από τον Μάρτιο του 2020 και μετά. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα κοστίσει 52 εκατ. ευρώ. Θα δοθεί με αντίστοιχη φόρμουλα όπως αυτή που υιοθετήθηκε τον περασμένο Απρίλιο, ήτοι θα ολοκληρωθεί αυτόματα, μέσω απευθείας κατάθεσης στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων, μετά την επιβεβαίωση ή την καταχώριση των στοιχείων τραπεζικού λογαριασμού (IBAN) των δικαιούχων σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή. Ξεκινούν οι πληρωμές της 2μηνης παράτασης. Αύριο ξεκινάει η σταδιακή πληρωμή, σε 123.000 ανέργους, της 2μηνης παράτασης των επιδομάτων ανεργίας που έληξαν ή λήγουν εντός της περιόδου Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου. Συγκεκριμένα, θα καταβληθούν συνολικά 100 εκατ. ευρώ ως εξής:
• Οσοι λαμβάνουν την τακτική επιδότηση ανεργίας θα πάρουν επιπλέον 800 ευρώ, συν 10% για κάθε παιδί.
• Οσοι λαμβάνουν την επιδότηση μακροχρόνιας ανεργίας θα πάρουν επιπλέον 400 ευρώ.
• Οσοι λαμβάνουν το βοήθημα ανεργίας αυτοαπασχολούμενων θα λάβουν επιπλέον 720 ευρώ.
• Επιδοτούμενοι άνεργοι που ξεκίνησαν να εργάζονται στο διάστημα της παράτασης, θα λάβουν ποσό αναλογικό, με βάση τις ημέρες ανεργίας τους.
Για όσους ανέργους έληξε η επιδότησή τους στο χρονικό διάστημα 1-19 Σεπτεμβρίου, το ποσό που αντιστοιχεί στη δίμηνη παράταση θα καταβληθεί αύριο Παρασκευή 20 Νοεμβρίου.
Για όσους ανέργους έληξε η επιδότησή τους στο χρονικό διάστημα 20 Σεπτεμβρίου – 19 Οκτωβρίου, το ποσό που αντιστοιχεί στον πρώτο μήνα της παράτασης θα καταβληθεί την Παρασκευή 20 Νοεμβρίου, ενώ η καταβολή του δεύτερου μήνα παράτασης θα έχει ολοκληρωθεί εντός του Δεκεμβρίου.
Για όσους ανέργους έληξε η επιδότησή τους στο χρονικό διάστημα 20-31 Οκτωβρίου, το ποσό που αντιστοιχεί στον πρώτο μήνα της παράτασης θα καταβληθεί εντός του Νοεμβρίου, ενώ η καταβολή του δεύτερου μήνα παράτασης θα έχει ολοκληρωθεί εντός του Δεκεμβρίου.
Για όσους ανέργους έληξε ή λήγει η επιδότησή τους εντός του Νοεμβρίου, η καταβολή του ποσού που αντιστοιχεί στον πρώτο μήνα της παράτασης θα ολοκληρωθεί εντός του Δεκεμβρίου και η καταβολή του δεύτερου μήνα παράτασης θα ολοκληρωθεί εντός του Ιανουαρίου 2021.
Τέλος, για όσους ανέργους λήγει η επιδότησή τους εντός του Δεκεμβρίου, η καταβολή του ποσού που αντιστοιχεί στον πρώτο μήνα της παράτασης θα ολοκληρωθεί εντός του Ιανουαρίου 2021 και η καταβολή του δεύτερου επιπλέον μήνα επιδότησης θα ολοκληρωθεί εντός του Φεβρουαρίου 2021.
Ποιοι δικαιούνται μείωση ενοικίου 40% και πώς θα αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες
Το σύνολο των επιχειρήσεων που εντάσσονται στη λίστα των 522 κωδικών αριθμών δραστηριότητας θα πληρώσουν μειωμένο κατά 40% ενοίκιο για τον μήνα Νοέμβριο, ενδεχομένως και τον Δεκέμβριο. Μειωμένο κατά 40% θα είναι και το ενοίκιο που θα πληρώσουν για τον τρέχοντα μήνα και οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων οι οποίοι θα τεθούν σε καθεστώς αναστολής εργασίας. Το μειωμένο ενοίκιο ισχύει για την κύρια κατοικία τους ή και για τη φοιτητική κατοικία που νοικιάζουν για το παιδί τους που σπουδάζει σε άλλη πόλη.
Επισημαίνεται ότι η υποχρεωτική μείωση ενοικίου κατά 40% αφορά όχι μόνο τις επιχειρήσεις που έχουν κλείσει με κρατική εντολή, αλλά το σύνολο των επιχειρήσεων που πλήττονται. Δηλαδή, κάποια επιχείρηση που θα συνεχίσει τις δραστηριότητες κανονικά, ακόμα και αν είναι κερδοφόρος, θα έχει μείωση ενοικίου κατά 40%. Οι ιδιοκτήτες που θα εισπράξουν μειωμένα ενοίκια θα καλυφθούν με το 50% του χαμένου ενοικίου του μηνός Νοεμβρίου, το οποίο θα πιστωθεί στους λογαριασμούς τους.
Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να φορολογηθούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων (που εισπράττουν μειωμένο κατά 40% ενοίκιο) για το ποσό που θα τους πιστώσει το υπουργείο Οικονομικών ως αποζημίωση για τα χαμένα μισθώματα του Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τη διάταξη, οι ιδιοκτήτες ακινήτων από τον Νοέμβριο και εφεξής θα λαμβάνουν ως αποζημίωση το 50% των χαμένων ενοικίων. Ωστόσο, από το υπουργείο Οικονομικών δεν έχουν αποφασίσει ακόμα εάν το ποσό αυτό θα θεωρηθεί εισόδημα ή εάν θα χορηγηθεί ως αποζημίωση και θα είναι ακατάσχετη και αφορολόγητη. Παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε στην «Κ» ότι «υπάρχει χρόνος μέχρι να ληφθεί η σχετική απόφαση». Πάντως, με το προηγούμενο καθεστώς, το 30% των χαμένων ενοικίων που κάλυπτε το κράτος μέσω συμψηφισμού με φορολογικές υποχρεώσεις ήταν αφορολόγητο. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να περιμένουν τις οριστικές αποφάσεις της κυβέρνησης το επόμενο διάστημα με την έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης. Στην περίπτωση που προσμετρηθεί θα φορολογηθεί με βάση την κλίμακα που ισχύει πιθανόν για τα εισοδήματα από ακίνητα. Επίσης, στη διάταξη δεν γίνεται καμία αναφορά για τα νομικά πρόσωπα που εκμισθώνουν ακίνητα. Δηλαδή, εάν δικαιούνται την επιστροφή του 50% της απώλειας μισθωμάτων.
Από τη σχετική διάταξη προκύπτει επίσης ότι η μείωση των ενοικίων θα συνεχισθεί και τον Δεκέμβριο. Συγκεκριμένα αναφέρεται: «Συμπληρώνονται τα μέτρα στήριξης εκμισθωτών/φυσικών προσώπων λόγω απώλειας μισθωμάτων τους κατ’ επιταγή νόμου, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού, με την προσθήκη πρόβλεψης για την καταβολή σε λογαριασμό τους του ημίσεος της μείωσης των μισθωμάτων τους, εφόσον από τον μήνα Νοέμβριο και εφεξής εισπράττουν μειωμένο μίσθωμα κατά 40%». Η λέξη «εφεξής» δείχνει ότι η μείωση των ενοικίων θα συνεχισθεί τουλάχιστον για τον μήνα Δεκέμβριο και ενδεχομένως και τους πρώτους μήνες του 2021.
Υπενθυμίζεται ότι η ρύθμιση αυτή αφορά τα φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν τα ακίνητά τους για την εγκατάσταση των επιχειρήσεων, για την κύρια κατοικία των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί λόγω COVID-19 και για τη φοιτητική κατοικία τέκνου – εξαρτώμενου μέλους τους το οποίο φοιτά σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκτός του τόπου κατοικίας του.