Χιλιάδες ασθενείς που πέρασαν τον κορονοϊό, ιδίως όσοι είχαν σοβαρά συμπτώματα, αλλά όχι μόνο αυτοί, διαπιστώνουν ότι -ακόμη και μετά την ανάρρωση τους- μια θολούρα στον εγκέφαλο τους εμποδίζει να εργαστούν κανονικά και να λειτουργήσουν στην καθημερινή ζωή τους. Η κατάσταση αυτή, που θυμίζει ομίχλη του νου, χαρακτηρίζεται κατά περίπτωση από απώλεια μνήμης, σύγχυση, δυσκολία εστίασης της προσοχής, ζαλάδες κ.α.
«Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που έχουν κάτι τέτοιο. Η επίπτωση στους εργαζόμενους που έχουν επηρεαστεί, πρόκειται να είναι σημαντική», δήλωσε στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» ο νευρολόγος-λοιμωξιολόγος δρ Ιγκόρ Κόραλνικ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Northwestern του Σικάγο.
Μέχρι στιγμής οι μαγνητικές τομογραφίες και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις δεν έχουν δείξει σημαντικές βλάβες σε εγκεφαλικές περιοχές μετά από Covid-19. Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι τι προκαλεί αυτή την εγκεφαλική ομίχλη μετά την Covid-19, καθώς η κατάσταση ποικίλει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο, χωρίς να αφήνει αλώβητους ακόμη και ανθρώπους που πέρασαν ήπια τη νόσο και δεν είχαν άλλα υποκείμενα νοσήματα.
Οι δύο πιθανότερες εξηγήσεις, σύμφωνα με τους νευρολόγους, είναι ότι η ομίχλη εμφανίζεται είτε όταν η ανοσοποιητική αντίδραση του σώματος έναντι του κορονοϊού δεν παύει αλλά συνεχίζεται επί μακρόν, είτε όταν η φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία που προκαλεί ο ιός, τελικά φθάνει και στον εγκέφαλο. Δεν αποκλείεται να παίζουν ρόλο και μικρά εγκεφαλικά ή αυτοάνοσες αντιδράσεις, δηλαδή «αντισώματα που λανθασμένα επιτίθενται στα νευρικά κύτταρα», σύμφωνα με τη δρα Σιρίνα Σπάντιχ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ.
Διάφορα νευρολογικά συμπτώματα, όπως σύγχυση, παραλήρημα και εγκεφαλοπάθεια, εκδηλώνονται σε ασθενείς που νοσηλεύονται με Covid-19. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, οι ασθενείς αυτοί παραμένουν περισσότερο χρόνο στο νοσοκομείο και ειδικότερα σε ΜΕΘ, έχοντας υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας. Όμως σταδιακά γίνεται αντιληπτό ότι, ακόμη και μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο, τα προβλήματα -ιδίως η θολούρα στο μυαλό- μπορεί να παραμείνουν για καιρό. Μια γαλλική μελέτη βρήκε ότι, από 120 ασθενείς που νοσηλεύθηκαν λόγω κορονοϊού, το 34% είχαν απώλεια μνήμης και το 27% προβλήματα συγκέντρωσης μετά από μήνες.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση μιας 31χρονης ασθενούς δικηγόρου, η οποία, αρκετές εβδομάδες μετά την ανάρρωση της από την Covid-19, δεν μπορούσε καν να αναγνωρίσει το αυτοκίνητο της που ήταν παρκαρισμένο έξω από το σπίτι της. Επιπλέον, μέσα στη σύγχυση της, έπλυνε το τηλεκοντρόλ μαζί με τα ρούχα στο πλυντήριο της και τελικά αναγκάστηκε να πάρει άδεια διαρκείας από τη δουλειά της.
Ένας άλλος 50χρονος Αμερικανός ασθενής ξέχασε τελείως οτιδήποτε σχετικά με ένα 12ήμερο ταξίδι του στο Παρίσι που είχε κάνει μόλις πριν λίγες εβδομάδες. Κοιτάζει πλέον τις φωτογραφίες από το ταξίδι εκείνο και, όπως λέει, «δεν θυμάμαι τίποτε απολύτως». Επιπλέον, δυσκολεύεται πια στις συσκέψεις της δουλειάς του (και όχι μόνο) να βρει τις κατάλληλες λέξεις. «Φοβάμαι πως ακούγομαι σαν ηλίθιος», όπως λέει.
Μια πολύπειρη 53χρονη νοσοκόμα, μετά την λοίμωξη Covid-19 που πέρασε, ξέχασε τι πρέπει να κάνει στη δουλειά της και αναγκάζεται να ρωτά τους συναδέλφους της. «Φεύγω από ένα δωμάτιο της κλινικής μου και δεν μπορώ να θυμηθώ τι μόλις μου είπε κάποιος ασθενής. Νιώθω σαν να έχω άνοια. Από όσο ξέρω, δεν έχω κάνει κάποιο λάθος. Δεν έχω σκοτώσει κανέναν ακόμη», όπως δήλωσε φοβισμένη.
Μια έτοιμη για δημοσίευση έρευνα σε 3.930 μέλη της ομάδας Survivor Corps που ανάρρωσαν από τη νόσο Covid-19, δείχνει ότι περισσότεροι από τους μισούς έχουν δυσκολίες συγκέντρωσης και εστίασης, δήλωσε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Νάταλι Λάμπερτ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα. Τουλάχιστον το ένα τρίτο των συμμετεχόντων δήλωσαν προβλήματα μνήμης, ζαλάδες ή σύγχυση.
«Νιώθω σχεδόν κατατονικός. Είναι σαν να μου έχουν κάνει αναισθησία», ανέφερε ένας 60χρονος, ο οποίος βιώνει μια συνεχή εγκεφαλική ομίχλη εδώ και μήνες που ανάρρωσε.
Οι νευρολόγοι συμβουλεύουν τους ανθρώπους με «ομίχλη» διαρκείας να δουν γιατρούς και άλλων ειδικοτήτων, κυρίως καρδιολόγους. Δεν γνωρίζουν πάντως πόσος χρόνος θα χρειαστεί να περάσει για να φύγει η νοητική θολούρα – και αν θα φύγει σε όλες τις περιπτώσεις.