Αλλάζουν τα δεδομένα αν βοηθήσουν οι ΗΠΑ
Ερωτηθείς εάν θα υποστήριζε μια ισραηλινή επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν την Τετάρτη ήταν κατηγορηματικός: «Η απάντηση είναι όχι».
Μερικά γεράκια στο Ισραήλ, όμως, έχουν εξετάσει εάν η αεροπορία του θα έπρεπε να πραγματοποιήσει ένα τέτοιο χτύπημα ως αντίποινα για το μπαράζ 180 βαλλιστικών πυραύλων που η Τεχεράνη εκτόξευσε στο Ισραήλ αυτή την εβδομάδα, σημειώνουν οι Financial Τimes.
Ωστόσο, χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, μια ισραηλινή αεροπορική επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν θα ήταν πολύ επικίνδυνη και στην καλύτερη περίπτωση μόνο θα καθυστερούσε, παρά θα κατέστρεφε το πρόγραμμά του, σύμφωνα με αναλυτές.
Γιατί θα ήταν δύσκολη μια ισραηλινή επιχείρηση;
Ο πρώτος λόγος είναι η απόσταση. Το Ισραήλ απέχει περισσότερα από χίλια μίλια από τις κύριες πυρηνικές βάσεις του Ιράν και για να φτάσουν σε αυτές τα ισραηλινά αεροπλάνα θα πρέπει να διασχίσουν τον εναέριο χώρο της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας, του Ιράκ, της Συρίας και ενδεχομένως της Τουρκίας.
Το επόμενο είναι τα καύσιμα. Η πτήση προς τους στόχους και η επιστροφή θα έφτανε τις δυνατότητες εναέριου ανεφοδιασμού του Ισραήλ στα όριά τους και θα άφηνε ελάχιστα ή καθόλου περιθώρια λάθους, σύμφωνα με έκθεση της Υπηρεσίας Ερευνών του Κογκρέσου των ΗΠΑ (CRS).
Το τρίτο είναι η ιρανική αεράμυνα. Οι κύριες πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας φυλάσσονται και τα ισραηλινά βομβαρδιστικά θα πρέπει να προστατεύονται από μαχητικά αεροσκάφη.
Αυτό θα απαιτούσε μια δύναμη περίπου 100 αεροσκαφών, σύμφωνα με την έκθεση της CRS – ισοδύναμο με σχεδόν το ένα τρίτο των 340 αεροσκαφών της ισραηλινής αεροπορίας.
Πόσο καλά προστατεύονται οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν;
Η καταστροφή των δύο κύριων εγκαταστάσεων πυρηνικού εμπλουτισμού του Ιράν θα ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για το Ισραήλ. Το τεράστιο εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμων στο Natanz βρίσκεται βαθιά στο έδαφος, ενώ το δεύτερο μεγαλύτερο εργοστάσιο στο Fordow μέσα σε ένα βουνό. Η καταστροφή τους θα απαιτούσε όπλα που μπορούν να διαπεράσουν αρκετές δεκάδες μέτρα βράχου και οπλισμένου σκυροδέματος πριν εκραγούν.
Το Ισραήλ διαθέτει ανάλογες βόμβες, όπως οι GBU-31 των 2.000 λιβρών που η ισραηλινή αεροπορία έριξε την περασμένη εβδομάδα σε τέσσερα κτίρια στη Βηρυτό για να σκοτώσει τον αρχηγό της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα. Ωστόσο, ρεπορτάζ από το Ισραήλ υποδεικνύουν ότι χρησιμοποιήθηκαν 80 βόμβες σε αυτό το χτύπημα – και είναι απίθανο ένα μπαράζ παρόμοιου μεγέθους να καταστρέψει τις πιο προστατευμένες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Οι αναλυτές λένε ότι υπάρχει μόνο ένα συμβατικό όπλο που θα μπορούσε εύλογα να κάνει τη δουλειά: το GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP). Αυτή η γιγάντια, καθοδηγούμενη με ακρίβεια βόμβα έχει μήκος περίπου 6 μέτρα, ζυγίζει 30.000 λίβρες. Μπορεί να περάσει 60 μέτρα γης πριν εκραγεί, σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό.
Έχει αναπτύξει το Ισραήλ τις δικές του βόμβες καταστροφής;
Δεν είναι σαφές εάν το Ισραήλ έχει τέτοιες δυνατότητες. Ορισμένοι πολιτικοί στις ΗΠΑ έχουν προτείνει παλαιότερα η Ουάσιγκτον να τους προμηθεύσει. Ωστόσο, ο Ehud Eilam, πρώην ερευνητής στο Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ, είπε ότι ακόμη και αν το Ισραήλ μπορούσε να αποκτήσει τη MOP, «τα μαχητικά βομβαρδιστικά F-15, F-16 και F-35 δεν θα μπορούσαν να τη μεταφέρουν».
Επιπλέον, δεν υπάρχει «καμία πιθανότητα» το Ισραήλ να μπορέσει να αγοράσει ένα στρατηγικό βομβαρδιστικό των ΗΠΑ, όπως το B-2 Spirit, που χρειάζεται για να ρίξει μια τέτοια βόμβα, είπε ο Eilam.
Θεωρητικά, το Ισραήλ θα μπορούσε αντ’ αυτού να χρησιμοποιήσει ένα από τα πολλά μεταφορικά του αεροπλάνα C-130J Hercules για να ρίξει μια βόμβα MOP από την πίσω πόρτα του αεροσκάφους, μια διαδικασία γνωστή ως «ρίψη από ράμπα». Αλλά η MOP δεν έχει σχεδιαστεί για να εξαπολύεται με αυτό τον τρόπο.
Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για το Ισραήλ;
Τα ισραηλινά αεροσκάφη θα μπορούσαν να χτυπήσουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις βομβαρδίζοντας αεραγωγούς και άλλες υποστηρικτικές υποδομές. Αυτό μπορεί να διαταράξει τον εμπλουτισμό ουρανίου, αλλά δεν θα καταστρέψει τις εγκαταστάσεις.
Το σαμποτάζ είναι η τελευταία πιθανότητα. Το 2021, μια διακοπή ρεύματος, που προφανώς προκλήθηκε από προγραμματισμένη έκρηξη, έπληξε το εσωτερικό σύστημα ισχύος του Natanz. Το 2010, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ φέρεται να σταμάτησαν επίσης το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με τον ιό υπολογιστών Stuxnet. Όμως αυτές οι επιθέσεις δεν κατάφεραν να σταματήσουν το έργο της επ’ αόριστον.
Τελικά, η κλίμακα της δύναμης που απαιτείται για να βλάψει σοβαρά τις κύριες εγκαταστάσεις του Ιράν «θα απαιτούσε εκτεταμένη υποστήριξη των ΗΠΑ, αν όχι άμεση ανάμειξη», έγραψαν η Ντάρια Ντολζίκοβα και ο Μάθιου Σάβιλ του think tank Royal United Services σε πρόσφατη εργασία. Ακόμα κι αυτό επίσης «δεν θα εγγυάται την πλήρη καταστροφή».