Του Ιωάννη Αθ. Μπαλτζώη*
Ο πόλεμος στην Ουκρανία συμπληρώνει δύο χρόνια πλήρους κλίμακας πολεμικής σύγκρουσης. Και οι υφιστάμενες εξελίξεις, φαίνεται ότι δεν ανταποκρίνονται πλέον στις προσδοκίες της Ουκρανίας και της συλλογικής Δύσης, που βρίσκεται πίσω της και ως γνωστόν συμπαρίσταται, στηρίζει και ενισχύει πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά , την μοιραία αυτή χώρα. Εν μέσω πολλών τυμπανοκρουσιών, η Ουκρανία ξεκίνησε την περίφημη καλοκαιρινή επίθεσή της στις αρχές Ιουνίου 2023, που τελικά «έσβησε» άδοξα στα μέσα του φθινοπώρου. Η αντεπίθεση των Ουκρανών, προετοιμάσθηκε, οργανώθηκε επιτελικά από το ΝΑΤΟ, εξοπλίστηκε και εκπαιδεύτηκε στα δυτικά (Νατοϊκά) στρατηγικά και τακτικά δόγματα. Εκπαιδεύτηκαν τουλάχιστον 14 ουκρανικές ταξιαρχίες στην Ευρώπη (Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Η.Β. κλπ) . Εξοπλίσθηκαν με ένα μεγάλο απόθεμα αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων, πυροβόλων και πυρομαχικών που προμήθευσε αφειδώς η Δύση. Η αντεπίθεση είχε ως στόχο να δώσει ένα ουσιαστικό πλήγμα στον Ρωσικό στρατό, που θα άλλαζε τον πόλεμο και θα απελευθέρωνε σημαντικά εδάφη. Ο ΑΝΣΚ (αντικειμενικός σκοπός) ήταν οι ουκρανικές δυνάμεις να φτάσουν στην ακτή της Αζοφικής Θάλασσας στην περιοχή της Μαριούπολης, διασπώντας τις ρωσικές δυνάμεις στα δύο, διακόπτοντας έτσι τη μοναδική χερσαία σύνδεσή τους. Στην χειρότερη περίπτωση, οι Ουκρανοί στρατηγοί ανέμεναν τουλάχιστον να ανακαταλάβουν τις πόλεις Μελιτόπολη και Τοκμάκ.
Τα απογοητευτικά αποτελέσματα επιδεινώθηκαν σήμερα από μια σειρά αρνητικών γεγονότων και διχασμού των ηγετικών στελεχών της χώρας. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε την επιστροφή της πολιτικής διαμάχης στην Ουκρανία, με τον δήμαρχο του Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο να επιτίθεται στον πρόεδρο Ζελένσκι και το ρήγμα, για την ακρίβεια η πλήρης αντίθεση και αντιπάθεια, που προέκυψε μεταξύ του Ζελένσκι και του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου του ουκρανικού στρατού Βαλέρι Ζαλούζνι. Τώρα, η δυτική βοήθεια συνεχώς μειώνεται, η κόπωση στήριξης αναδεικνύεται λόγω διάρκειας του πολέμου και οι διαφωνίες μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών για την πολιτική της Ε.Ε., με αποτέλεσμα την κακή οικονομική κατάσταση συνεχώς διευρύνεται. Τους τελευταίους τρεις μήνες σημειώθηκαν οι χαμηλότερες δεσμεύσεις και διάθεσης εξωτερικής βοήθειας προς την Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου, λόγω της αποτυχίας του Κογκρέσου των ΗΠΑ να εγκρίνει ένα νέο πακέτο βοήθειας πριν από το τέλος του έτους. Υπάρχουν ακόμη φωνές και τάσεις πολλών δυτικών κρατών που πιέζουν το Κίεβο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, καθώς το αδιέξοδο στο μέτωπο βαθαίνει. Κάτι που αρνείται πεισματικά ο ουκρανός πρόεδρος, ο οποίος φρόντισε και νομοθέτησε την απαγόρευση οιαδήποτε επαφής και συνομιλίας με την Ρωσία, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας σε όποιον ‘έρχεται σε επαφή με Ρώσους. Η Ρωσία, εν τω μεταξύ, όχι μόνο έχει ξεπεράσει την καταιγίδα, αλλά έχει επιστρέψει στην επίθεση, με τις δυνάμεις της να ξεκινούν μια σειρά σκληρών επιθέσεων στην πόλη-φρούριο Αντβιίκα στο νοτιοανατολικό Ντονμπάς, καθώς και σε άλλα μέρη του μετώπου των 1.500 ΚΜ. Όλα τα παραπάνω σκιαγραφούν μια ζοφερή εικόνα για την Ουκρανία και τις προοπτικές της στο μέλλον.
Όμως διαπιστώνεται, από την παρακολούθηση αυτού του πολέμου και τον τρόπο με τον οποίο καλύπτεται από τα διεθνή ΜΜΕ, οι αντιλήψεις περί των εξελίξεων είναι κυρίως λανθασμένες, υπερβολικές, παραπλανητικές, άστατες και σκόπιμες. Εξετάζοντας τις πολεμικές επιχειρήσεις όλο αυτό το διάστημα, καταλήγουμε στην εκτίμηση, με γνώμονα την στρατιωτική επιστήμη και τις εξελίξεις στο πεδίο, ότι υπάρχουν διαφορετικά στάδια και περίοδοι, όπου η κάθε περίοδος να τελείωνε διαφορετικά, από ότι εκτιμάτο, αντιστρέφοντας, ή διαψεύδοντας τις μέχρι τότε εκτιμήσεις. Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία θεωρούνται περιοδικά ως ο αναπόφευκτος νικητής της σύγκρουσης, μέχρις ότου οι εκτιμήσεις και οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν, να αποτύχουν να ανταποκριθούν στην πραγματικότητα. Έτσι ο ίδιος ο πόλεμος συνεχίζεται και οι δραματικές διακυμάνσεις της τύχης στο πεδίο της μάχης να έχουν γίνει λιγότερο συχνές.
Διαδοχικές διακυμάνσεις
Οι πρώτες εκτιμήσεις προηγήθηκαν του ίδιου του πολέμου. Στην πορεία προς τη ρωσική εισβολή, οι ρωσικές δυνάμεις αναμενόταν ευρέως να συντρίψουν τα συμβατικά στρατεύματα της Ουκρανίας στο πεδίο και ότι ο πολύ καλύτερα εξοπλισμένος στρατός της Ρωσίας θα θριαμβεύσει σε ανοιχτή μάχη επί του αναπεπταμένου πεδίου της χώρας του ουκρανικού στρατού.
Η Ρωσία αναμενόταν να χρησιμοποιήσει το τεράστιο πλεονέκτημά της στις δυνατότητες πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς σε μια εκστρατεία «σοκ και δέος» που θα αποδεκάτιζε μεγάλο μέρος του στρατού της Ουκρανίας. Κορυφαίοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ, όπως και η CIA φέρεται να εκτίμησαν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να καταλάβει το Κίεβο εντός 72 ωρών. Ακόμη και πολλοί Ουκρανοί διοικητές αισθάνθηκαν έτσι. Ο Κίριλο Μπουντάνοφ , Δντης στρατιωτικών πληροφοριών της Ουκρανίας, δήλωσε στους New York Times τον Δεκέμβριο 2021, ότι η Ουκρανία δεν είχε «επαρκείς στρατιωτικούς πόρους για να αποκρούσει μια πλήρους κλίμακας επίθεση από ρωσικές δυνάμεις» εάν δεν λάμβανε εκ των προτέρων σημαντική δυτική υποστήριξη. «Πιστέψτε με, χωρίς την παράδοση των [δυτικών] εφεδρειών, δεν υπάρχει στρατός στον κόσμο που να μπορεί να αντέξει [εναντίον της Ρωσίας]», δήλωσε ο Μπουντάνοφ. Τελικά, η Ουκρανία άντεξε. Η κακώς σχεδιασμένη και εκτελεσμένη αρχική εισβολή της Ρωσίας απέτυχε, καθυστερώντας πολύ τους περισσότερους από τους στόχους της.
Η απόσυρση των Ρώσων από Βόρεια Ουκρανία. .
Έτσι στις αρχές Απριλίου2022, οι ρωσικές δυνάμεις είχαν αποσυρθεί εντελώς από τη βόρεια Ουκρανία. Όμως ο πρόεδρος Πούτιν, σε πρόσφατη ομιλία του αποκάλυψε, δείχνοντας μάλιστα και τι έγγραφο, ότι είχε επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία και είχε υπογραφεί το προσύμφωνο, στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο 2022, μεταξύ των ρωσικών και ουκρανικών αντιπροσωπειών, όπου καθοριζόταν το μέλλον της Ουκρανίας, με τις δυνάμεις που θα έπρεπε να διαθέτει (με κάποιες διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών), ότι δεν θα έμπαινε στο ΝΑΤΟ και θα δημιουργούνταν ένα πλαίσιο ασφαλείας, η Κριμαία θα παρέμεινε ρωσική και ότι το Ντονμπάς θα διέθετε καθεστώς αυτονομίας, όπως προβλεπόταν από την Συμφωνία Μινσκ ΙΙ. Η αλλαγή της στάσης της ουκρανικής ηγεσίας για αθέτηση της συμφωνίας και συνέχιση του πολέμου, οφειλόταν στην παρέμβαση του Η.Β. όπου ο πρωθυπουργός Τζόνσον μετέβη στο Κίεβο και διαβεβαίωσε τον πρόεδρο Ζελένσκι ότι η Βρετανία και όλη η Δύση θα τον στηρίξει με κάθε τρόπο και με χορήγηση των χωρών με δυτικά προηγμένα οπλικά συστήματα και πυρομαχικά.
Το τέλμα του καλοκαιριού του 2022.
Έχοντας αποσύρει τις ταξιαρχίες της η Ρωσία από τη βόρεια Ουκρανία, η Μόσχα επικέντρωσε τώρα τις προσπάθειές της εξ ολοκλήρου στην ανατολική περιοχή Ντονμπάς της Ουκρανίας. Εδώ, η Ρωσία ήταν σε θέση να αναπτύξει το τεράστιο πλεονέκτημά της σε πυρά πυροβολικού για να συντρίψει τον ουκρανικό στρατό, όπως αποδεικνύεται από την ικανότητά της να εξολοθρεύσει την πόλη Ποπάσνα πριν την καταλάβει στις 7 Μαΐου. Με το τεράστιο στρατιωτικό απόθεμα της σοβιετικής εποχής, ο ρωσικός στρατός τροφοδότησε αδυσώπητες, ανελέητες και βαριές επιθέσεις πυροβολικού για μήνες, μια άλλη αντίληψη του πολέμου που κέρδισε δημοτικότητα. Η Ρωσία ήταν απλά πολύ μεγάλη και πολύ ανθεκτική για να χάσει αυτόν τον πόλεμο, με τα υλικά πλεονεκτήματά της να καθιστούν οποιαδήποτε συζήτηση για ουκρανική νίκη «απίθανη». Η πρόοδος της Ρωσίας θα μπορούσε μόνο να επιβραδυνθεί, όχι να σταματήσει, και τα δυτικά όπλα για την Ουκρανία θα παρατείνουν μόνο το αναπόφευκτο και θα αυξήσουν τα δεινά. Οπότε το κλίμα στην Δύση (και το ΝΑΤΟ) μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού του 2022 ήταν σκοτεινό.
Η ξαφνική επίθεση των Ουκρανών σε Χερσώνα και Χάρκοβο.
Και ξαφνικά η κατάσταση αλλάζει. Τον Σεπτέμβριο του 2022, οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση σε ρωσικές θέσεις ανατολικά της πόλης Χάρκοβο. Βρίσκοντάς τις ρωσικές μονάδες υποστελεχωμένες, ανέτοιμες , τα ουκρανικά στρατεύματα διέσχισαν γρήγορα τις ρωσικές γραμμές, οι οποίες αποσύρθηκαν τάχιστα από τις θέσεις που κατείχαν, με τις ουκρανικές δυνάμεις να απελευθερώνουν σχεδόν ολόκληρη την κατεχόμενη από τη Ρωσία περιφέρεια του Χάρκοβο μέσα σε λίγες μέρες, επιτυγχάνοντας μια σημαντική νίκη. Οι αποκαλύψεις για την κατάσταση του ρωσικού στρατού στην περιοχή, με ορισμένες μονάδες να λειτουργούν σε λιγότερο από το 30% της προβλεπόμενης δύναμής τους, ανάγκασε την ρωσική ηγεσία να προβεί σε μια χαοτική μερική επιστράτευση, λίγες εβδομάδες αργότερα. Τα διεθνή ΜΜΕ ανέφεραν απίστευτες καταστάσεις στον ρωσικό στρατό, όπως μεθυσμένων Ρώσων κληρωτών που φιλονικούσαν στις ζώνες ανάπτυξής τους και ακόμη προκάλεσαν μέσα στην χώρα διαμαρτυρίες κατά της επιστράτευσης, καθώς και μια άλλη μαζική έξοδος Ρώσων που εγκατέλειπαν τη χώρα τους. Η κατάσταση αυτή δημιούργησε την αίσθηση ότι η Ρωσία ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης, είτε στο πεδίο της μάχης είτε εσωτερικά. Η απελευθέρωση της πόλης της Χερσώνας, στα δυτικά του Δνείπερου, χωρίς μάχη, αλλά με απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων (περίπου 35.000 ανδρών) στην ανατολική πλευρά του ποταμού, για λόγους ασφαλείας, από την μοναδική γέφυρα Αντονίφσκι, που είχε απομείνει άθικτη. Ορισμένοι αναλυτές άρχισαν να μιλούν για το τέλος του πολέμου μέχρι τα Χριστούγεννα και άλλοι μίλησαν για την δυνατότητα του ουκρανικού στρατού να φτάσει τελικά στη χερσόνησο της Κριμαίας μέσα σε λίγους μήνες. Η σύγκλιση αυτών των παραγόντων και οι σημαντικές αυτές επιτυχίες του ουκρανικού στρατού ήταν μεθυστική και αποθεωτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η Δύση και οι ουκρανοί ένιωθαν ότι δεν θα αντιστραφεί .Ούτε αυτό κράτησε. Και ήταν η τελευταία επιτυχία στο χερσαίο πεδίο των επιχειρήσεων.
Η πιο αιματηρή μάχη. Η Κατάληψη του Μπαχμούτ.
Όμως η αδυναμία προμήθειας της Ουκρανίας σε θέματα προμηθειών και ιδιαίτερα πυρομαχικών κατέστρεψε τις ελπίδες για μια ουκρανική χειμερινή επίθεση για την κατάληψη της βασικής πόλης Κρεμίνα του Ντονμπάς, οι δε ουκρανικές μονάδες υπέστησαν σημαντικές απώλειες. Οι ρώσοι έφεδροι, περίπου 300.000 αφού εκπαιδεύτηκαν έφθαναν σε μεγάλους αριθμούς και συμπλήρωναν τις απώλειες των ρωσικών μονάδων, σφραγίζοντας έτσι την ρωσική γραμμή άμυνας. Αυτή την περίοδο από Δεκέμβριο 2022, μέχρι την άνοιξη του 2023, έγινε η μεγαλύτερη και πιο θανατηφόρα μάχη ολόκληρου του πολέμου: η πολιορκία των πόλεων του Σολεντάρ και ιδιαιτέρως του Μπαχμούτ (Αρτεμόβσκ κατά τους Ρώσους). Οι ρωσικές δυνάμεις, υπό την ηγεσία του Γεβγένι Προιγκόζιν της μισθοφορικής ρωσικής δύναμης Wagner, άρχισαν πρώτα την κατάληψη του Σολεντάρ και κατόπιν τη συστηματική ισοπεδωση του Μπαχμούτ , χτυπώντας με σφοδρά πυρά πυροβολικού και τις ατελείωτες και θανατηφόρες επιθέσεις των καταδίκων – μισθοφόρων, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις αγωνίζονταν να αντέξουν. Η αργή αλλά σταθερή προέλαση μέσα στην πόλη, από τον χειμώνα του 2022 μέχρι την πλήρη κατάληψή της τον Μάιο του 2023, ανανέωσε την ατμόσφαιρα αισιοδοξίας από πλευράς Ρώσων και την απαισιοδοξία της Δύσης και των Ουκρανών, μετά τις επιτυχίες του φθινοπώρου 2022. Παράλληλα με αυτό ήρθε μια κόπωση στην στήριξη της Ουκρανίας στην Δύση και κάποιοι ηγέτες, αξιωματούχοι και αναλυτές, άρχισαν να μιλούν ανοιχτά για ειρηνευτικές διαδικασίες με την Ρωσία και ότι η ειρήνη ήταν πλέον απαραίτητη. Τα δυτικά όπλα δεν είχαν κερδίσει ακόμη τον πόλεμο για την Ουκρανία, ισχυρίστηκαν και ήταν επομένως καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι μια ρωσική ήττα ήταν αδύνατη.
Η «Δυτική» Ουκρανική Αντεπίθεση
Παρόλα αυτά και τα σχέδια του ΝΑΤΟ και ιδιαιτέρως των ΗΠΑ ήταν διαφορετικά. Κατά τη διάρκεια της απεγνωσμένης και της πιο αιματηρής υπεράσπισης του Μπαχμούτ , ανθρωποθυσία μη απαραίτητη, λόγω των μεγάλων απωλειών σε ανθρώπινους και άλλους πόρους , το ΝΑΤΟ είχε οργανώσει και υλοποιούσε μια ενδιάμεση εκπαίδευση με χρήση δυτικών δογμάτων μάχης με την χρήση και εξοπλισμό μόνο δυτικής προέλευσης. Οι ουκρανικές ταξιαρχίες επανδρωμένες με δυτικά άρματα μάχης, ΤΟΜΑ και ΤΘ οχήματα διαφόρων χρήσεων που χορήγησαν πολλές χώρες του ΝΑΤΟ και εκπαιδευμένες σε δυτικές χώρες επρόκειτο να υλοποιήσουν το δυτικό σχέδιο μιας σαρωτικής αντεπίθεσης (στην στρατιωτική ορολογία καλείται επιθετική επιστροφή), που θα απελευθέρωνε μεγάλες εκτάσεις εδάφους της Ουκρανίας. Το ΝΑΤΟ στην πραγματικότητα ήθελε να δοκιμάσει επί του πεδίου ένα φιλόδοξο σχέδιο: Πως θα συνέβαινε στην πραγματικότητα ένας πόλεμος μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, χρησιμοποιώντας ουκρανικά στρατεύματα με δυτικά όπλα και τακτικές. Το σχέδιο αυτό αύξησε τις προσδοκίες πολλών ηγετικών στελεχών της Ουκρανίας. Ο Μιχαήλο Ποντόλιακ, κορυφαίος σύμβουλος του προέδρου Ζελάνσκι, δήλωνε τον Απρίλιο, ότι η Ουκρανία θα «επιστρέψει και θα απελευθερώσει την Κριμαία μέσα σε πέντε έως επτά μήνες»!! Κάποιοι σχολιαστές των ΜΚΔ υποστήριζαν ότι η Ουκρανία θα μπορούσε απλώς να χρησιμοποιήσει μπουλντόζες για να οργώσει τα ρωσικά χαρακώματα, όπως είχαν κάνει οι δυνάμεις των ΗΠΑ στο Κουβέιτ και το Ιράκ κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Καταιγίδα της Ερήμου. Άλλοι ανακοίνωσαν ότι η επερχόμενη αντεπίθεση θα «ξαναγράψει τη στρατιωτική ιστορία». Ύπήρχε τόση έπαρση που τους τύφλωνε και δεν έβλεπαν την πραγματικότητα. Ακόμη και όταν η επίθεση συνεχιζόταν για μήνες, με τα κέρδη της να μετριούνται σε κάποιες γραμμές δέντρων, πολλοί ουκρανοί και δυτικοί αναλυτές συνέχισαν να επιμένουν ότι η εκστρατεία ήταν επιτυχής. Μέχρι που ήλθε η επιβεβαίωση από την ίδιο τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Ζαλούσνι και τον πρόεδρο Ζελένσκι. Η αμυντική διάταξη των Ρώσων, η επονομαζόμενη «Γραμμή Σουροβίκιν», με τρεις γραμμές αμύνης σε απόσταση 8 ΚΜ η μία από την άλλη, με αρχική ιδέα της αμυντικής διάταξης της Κόκκινου Στρατού κατά την μάχη του Κουρσκ τον Ιούλιο του 1943. Η γραμμή Σουροβίκιν, μια ευφυέστατη αμυντική σύλληψη ήταν προσαρμοσμένη στις σύγχρονες απαιτήσεις, όπως ναρκοπέδια, πάση μορφής κωλύματα, όπως «δόντια του δράκοντα», χαρακώματα, επιτηρήσεις, στοχευμένα πυρά πυροβολικού, περιοχές καταστροφής εχθρικής διείσδυσης κλπ , με αποτέλεσμα όχι μόνο να αντέξει στις συνεχείς και μοιραίες επιθέσεις των ουκρανικών δυνάμεων, αλλά να επιτρέψει στις ρωσικές δυνάμεις να προκαλέσουν μεγάλες απώλειες σε υλικό και τρομακτικές απώλειες σε προσωπικό. Επισήμως από την ρωσική πλευρά, όπως ανέφερε ο υπουργός άμυνας Σοϊγκού,, η Ρωσία κατέστρεψε 747 άρματα μάχης και 2.300 ΤΘ οχήματα, ΤΟΜΑ και ΤΟΜΠ, οι δε ουκρανικές ανθρώπινες απώλειες ξεπέρασαν τις 120.000 (αριθμοί που δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν με ακρίβεια), ενώ έγινε επιστράτευση και εκπαίδευση 483.000 ανδρών, που επάνδρωσαν ρωσικούς σχηματισμούς στο θέατρο επιχειρήσεων της ανατολικής Ουκρανίας. Και εδώ επιβεβαιώνεται η αντίληψη ότι οι Ρώσοι έχουν ισχυρή αμυντική κουλτούρα και ότι η Ρωσία δεν έχει ηττηθεί σε πόλεμο τους τελευταίους αιώνες και αποδεικνύεται από μεγάλες εισβολές στο έδαφός της, όπως του Μεγάλου Ναπολέοντα το 1812 και του Χίτλερ το 1941. Έτσι μετά την αποτυχημένη αντεπίθεση της Ουκρανίας, το εκκρεμές έχει γυρίσει πίσω προς την απαισιοδοξία για άλλη μια φορά. Η δημοφιλής συζήτηση αφορά πλέον την μείωση της δυτικής υποστήριξης, τον ουκρανικό πολιτικό διχασμό και διχόνοια και τις παρασκηνιακές πιέσεις προς τον Ζελένσκι να αποδεχθεί την πραγματικότητα στο έδαφος. Έτσι επανέρχεται με έντονο τρόπο από τα αμερικανικά και δυτικά ΜΜΕ η αναγκαιότητα των διαπραγματεύσεων, ενώ άλλοι δυτικοί αναλυτές έχουν καταλήξει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανίας είναι «Game Over» και η Ουκρανία και η Δύση οδεύουν προς βέβαιη ήττα.
Εκτιμήσεις. Συμπεράσματα
Διαπιστώνεται ότι οι εκτιμήσεις των αναλυτών και των ΜΜΕ, στα περίπου δύο χρόνια του πολέμου, ήταν επαμφοτερίζουσες και αντιφατικές. Οι αντιλήψεις αυτής της σύγκρουσης έχουν καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από κατευθυνόμενη αρθογραφία, απόκρυψη και παραπληροφόρηση των γεγονότων. Έχουμε πέσει θύματα μιας διαταραχής της ελεύθερης πληροφόρησης. Χωρίς τα ακριβή γεγονότα, δεν υπάρχει αλήθεια. Χωρίς αλήθεια, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη των λαών προς τις κυβερνήσεις τους και τις πολιτικές τους. Η μονομερής παρουσίαση ορισμένων και δη επιλεγμένων γεγονότων από τη δημοκρατική Δύση, γεγονός πρωτόγνωρο για όλους εμάς τους πολίτες της, επιχειρεί συνειδητά ή ασυνείδητα να συσκοτίσει την κατανόηση των αιτιών που δημιουργούν ένα γεγονός. Η υστερία που προκαλείται από τα ελεγχόμενα συστημικά Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ) και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) συνεπικουρεί τη διέγερση του θυμικού και στοχεύει στο να αποκλείσει τη λειτουργία του λογικού. Εξ ου και οι μεταβαλλόμενες αναλύσεις των εξελίξεων στο πεδίο των επιχειρήσεων.
Βρισκόμαστε σήμερα στο σημείο που οι επόμενες εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές και ενδεχομένως οι τελικές. Η ουκρανική αντεπίθεση απέτυχε και ο ουκρανικός στρατός έχει λάβει αμυντική διάταξη, με σκοπό να διατηρήσει τις υφιστάμενες θέσεις του, με μια αμυντική διάταξη, που προσομοιάζει ή προσπαθεί να αντιγράψει την περίφημη και αδιάσπαστη «Γραμμή Σουροβίκιν», των Ρώσων. Από την άλλη μεριά, ο ρωσικός στρατός ενσωματώνει περίπου 380.000 εκπαιδευμένους επιστράτους, με αποτέλεσμα το σύνολο των ανδρών να ξεπερνά τις 600.000 στα πεδία των επιχειρήσεων. Ταυτόχρονα προετοιμάζεται για την εαρινή μεγάλη αντεπίθεση, αφού ήδη η πολεμική της βιομηχανία, λειτουργώντας σε πολεμικούς ρυθμούς παράγει πυρομαχικά, αλλά και οπλικά συστήματα, πυροβόλα, άρματα μάχης (ναι, Τ-8- και Τ-90), για να χρησιμοποιηθούν στην αντεπίθεση, όταν η Δύση αδυνατεί να χορηγήσει ούτε τις βασικές ανάγκες του ουκρανικού στρατού. Όπως επισημαίνουν πολλοί, ακόμη και αμερικανοί αναλυτές, όσο η ουκρανική πλευρά δεν προσέρχεται σε συνομιλίες διαπραγμάτευσης με την ρωσική, παρά τις συστάσεις της Δύσης, όπως π.χ. του ΥΠΕΞ της Ελβετίας στο Νταβός, τόσο υπάρχει κίνδυνος να απωλέσουν περισσότερα εδάφη, φθάνοντας τουλάχιστον στο 40% , από 22% σήμερα. Ήδη «κυκλοφορούν» χάρτες με διάφορες εκτιμήσεις ή και «προφητείες», που φθάνουν στο σημείο η Ρωσία να παίρνει όλη την ανατολική Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του Χαρκόβου και των Μικολάεβ, Οδησσού, μέχρι την Υπερδνειστερία, κάνοντας την απομένουσα Ουκρανία περίκλειστο κράτος. Και όπως δήλωσε ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν, η Οδησσός είναι ρωσική. Είναι η περιοχή που οι Ρώσσοι ονομάζουν NOVOROSSIYA (Νέα Ρωσία), που δημιουργήθηκε επί Μεγάλης Αικατερίνης .
Έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα; Κανείς δεν είναι σίγουρος και όπως αναλύσαμε πιο πάνω, πολλές εκτιμήσεις έχουν διαψευστεί. Το σίγουρο είναι ότι η Ουκρανία είναι σε πολλή δύσκολη θέση, φαίνεται αμφίβολο, ή έστω πολύ δύσκολο να αμυνθεί επιτυχώς στην αναφερόμενη από πολλούς ρωσική εαρινή επίθεση. Και είναι ακόμη πιο δύσκολο, γιατί έχει χαθεί η ομόνοια μεταξύ των ηγετικών στελεχών της Ουκρανίας, ένας άτυπος εμφύλιος έχει αρχίσει όπως Ζελένσκι κατά του αρχιστράτηγου Ζαλούσνι, οι δε Αμερικανοί «κυκλοφορούν» μέσω των ΜΜΕ, τους αντικαταστάτες του Ζελένσκι. Τελειώνοντας να αναφέρω τις δηλώσεις του πρώην Συμβούλου Εθνικής ασφαλείας Αρεστόβιτς, που παραιτήθηκε το καλοκαίρι από την θέση του και τώρα στρέφεται κατά του προέδρου Ζελένσκι, αποκαλώντας τον δικτάτορα και ότι πρέπει να ανατραπεί για να σωθεί η Ουκρανία, τονίζοντας ότι συμφωνούν μαζί του και πολλοί στρατηγοί. Το μέλλει γενέσθαι θα το δούμε σε λίγο καιρό, την άνοιξη. Εκτός και αν αλλάξουν για ακόμη μια φορά τα γεγονότα και οι εξελίξεις όπως έχει γίνει μέχρι τώρα.
*Ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α., με μεταπτυχιακό M.Sc. στην Γεωπολιτική, από το ΕΚΠΑ, πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.