Το Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκία ακύρωσε το διάταγμα του 1934 με την οποία η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε μετατρέψει την Αγία Σοφία της σε μουσείο, μετέδωσε το CNN Turk. Με την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας ανοίγει ο δρόμος για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, παρά τις διεθνείς προειδοποιήσεις και αντιδράσεις εναντίον μιας τέτοιας ενέργειας.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποδέχθηκε σχετικό αίτημα που είχαν καταθέσει ενώσεις, ενώ υπενθυμίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε προτείνει τη μετατροπή σε τζαμί της Αγίας Σοφίας, η οποία έχει καθεστώς μουσείου και περιλαμβάνεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Τώρα τι σημαίνει πρακτικά η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Τουρκίας; Ότι η λήψη της τελικής απόφασης για το αν θα αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας είτε θα γίνει με νέο προεδρικό διάταγμα που θα υπογράψει ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είτε το θέμα μπορεί να παραπεμφθεί υπηρεσιακά στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, η οποία θα πράξει τα περαιτέρω.
Υπενθυμίζεται ότι η υπόθεση συζητήθηκε στις 2 Ιουλίου στο 10ο τμήμα του τουρκικού Συμβουλίου της της Επικρατείας (Danistay), σε μία δίκη-εξπρές που διήρκησε μόλις 17 λεπτά. Η δίκη αφορούσε σε μία παλιά προσφυγή του 2016 που έκανε ο, κατά τα άλλα άγνωστος, «Σύνδεσμος Προσφοράς στα Βακούφια, τα Ιστορικά Μνημεία και το Περιβάλλον».
Πριν ανακοινωθεί η απόφαση ο γαμπρός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υπουργός Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ έκανε ένα tweet χρησιμοποιώντας τον στίχο του γνωστού Τούρκου ποιητή, Necip Fazil Kisakürek: «Υπομονή νέοι μου! Δεν ξέρω αν θα γίνει σήμερα ή αύριο αλλά η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει».
Επίσης πρέπει να τονιστεί ότι το ΣτΕ της Τουρκίας δίνει 30 ημέρες προθεσμία κατά τις οποίες πρέπει να ληφθούν οι διοικητικές αποφάσεις που θα μετατρέψουν την Αγία Σοφία σε τζαμί. Η προεδρία έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης σε αυτό το χρονικό διάστημα, κάτι που ωστόσο δεν αναμένεται, καθώς ο πρόεδρος Ερντογάν δεν το επιθυμεί.
Σημειώνεται ότι λίγο πριν από την απόφαση μήνυμα στην Τουρκία ότι η Αγία Σοφία πρέπει να παραμείνει μουσείο είχε στείλει η Unesco. Η Unesco πρέπει να ειδοποιηθεί για οποιαδήποτε μετατροπή στο μουσείο της Αγίας Σοφίας, για την οποία πιθανόν θα πρέπει να υπάρξει νέα αξιολόγηση από πλευράς της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, τόνισε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών χθες Πέμπτη. Το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας ενδέχεται να αποφασίσει σήμερα ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης σε μουσείο το 1934 ήταν παράνομη, δήλωσαν δύο Τούρκοι αξιωματούχοι, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την μετατροπή της σε τζαμί, παρά τις διεθνείς ανησυχίες.
Η UNESCO ανέφερε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ότι η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις.
Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει «να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του», εξήγησε η υπηρεσία του ΟΗΕ.
«Για οποιαδήποτε μετατροπή πρέπει να ειδοποιηθεί η Unesco από το κράτος εκ των προτέρων, και θα πρέπει να υπάρξει (νέα) διαδικασία αξιολόγησης, εάν χρειάζεται, από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς», πρόσθεσε. Η Unesco υπογράμμισε ακόμη ότι έχει εκφράσει τις ανησυχίες της στις τουρκικές αρχές με επιστολές της και ότι επέδωσε ξανά το μήνυμα αυτό στον πρεσβευτή της Τουρκίας στην Οργάνωση. «Προτρέπουμε τις τουρκικές αρχές να αρχίσουν διάλογο προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση η οποία θα μπορούσε να υπονομεύσει την οικουμενική αξία του μνημείου», πρόσθεσε.
Δείτε το βίντεο από το Open: