Χρήστος Δεμέτης
Ο Τούρκος υπουργός Επιστημών Faruk Özlü ανακοίνωσε ότι η Τουρκία θέλει να διεκδικήσει περιοχές της Ανταρκτικής.
Όπως μεταδίδει η Αυστριακή der Standard, η Τουρκία σχεδιάζει να οικοδομήσει ένα ερευνητικό κέντρο στην Ανταρκτική, όπως ανέφερε ο ίδιος ο Özlü στην εφημερίδα “Cumhuriyet” το Σάββατο.
Αρχικά, όπως δήλωσε ο υπ. Επιστημών του Ερντογάν, η γειτονική χώρα θα στείλει τουρκική αντιπροσωπεία επιστημονικών ερευνών, ενώ σε ερώτηση σχετικά με το αν προτίθεται να διεκδικήσει περιοχές στη νοτιότερη ήπειρο της Γης, απάντησε πως “όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά”.
Η επιστημονική αποστολή θα προέρχεται από πανεπιστήμια της Κωνσταντινούπολης. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Τούρκος υπουργός έκανε αναφορά στον χάρτη που είχε καταρτίσει ο Πίρι Ρέις, Οθωμανός ναυτικός, ναύαρχος και συγγραφέας που έζησε από το 1470 μέχρι το 1554. Ο Ρέις είχε δημιουργήσει τον πορτολάνο, χρησιμοποιώντας ως πηγές του διάφορους παλαιότερους χάρτες οι οποίοι, σύμφωνα με τον ίδιο, προέρχονταν από τον Χριστόφορο Κολόμβο και άλλους, που χρονολογούνται στην εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Σε διαστάσεις περίπου 60×86 εκατοστά, ο Τούρκος ναύαρχος Πίρι Ρέις είχε ζωγραφίσει το 1513 τον χάρτη του κόσμου και είχε συμπεριλάβει την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη δυτική Αφρική, τον κεντρικό και νότιο Ατλαντικό, την Καραϊβική, το ανατολικό μισό της νότιας Αμερικής και ένα μέρος της Ανταρκτικής, απαλλαγμένης όμως από τα στρώματα πάγου.
Το ερώτημα που επανέφερε τώρα ο Özlü, είναι πώς κατάφερε ο Ρέις να σχεδιάσει την Ανταρκτική χωρίς εκείνη να έχει ανακαλυφθεί επίσημα τη δεδομένη χρονολογία.
Η πρώτη επιβεβαιωμένη και επίσημη θέαση της ηπείρου είναι κοινώς αποδεκτό ότι συνέβη το 1820 από την ρωσική αποστολή του Φάμπιαν Γκότλιμπ φον Μπέλινγκσχαουζεν και του Μιχαήλ Λαζάρεφ.
Η Συνθήκη της Ανταρκτικής υπογράφηκε το 1959 από 12 κράτη, και μέχρι τώρα την έχουν υπογράψει 49. Η συνθήκη απαγορεύει στρατιωτικές δραστηριότητες και εξόρυξη ορυκτών, πυρηνικές εκρήξεις και διάθεση πυρηνικών αποβλήτων, ενώ υποστηρίζει την επιστημονική έρευνα και προστατεύει την οικοζώνη της ηπείρου. Συνεχιζόμενα πειράματα διεξάγονται από πάνω από 4.000 επιστήμονες από διάφορες χώρες.
Η Συνθήκη προβάλλει επίσης την αντίληψη της περιοχής ως “global commons” και δημιουργεί τον πρώτο διοικητικό μηχανισμό ενός χώρου που βρίσκεται πέραν των ορίων εθνικής δικαιοδοσίας. Το άρθρο IV κατοχυρώνει την αδυναμία ύπαρξης νέας διεκδίκησης και το αδύνατο της μεγιστοποίησης υφιστάμενης διεκδίκησης.