Τις τελευταίες 24 ώρες, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε χωριστές τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και οι δηλώσεις του στην συνέχεια δείχνουν πολύ ελπιδοφόρες, αλλά ο πόλεμος συνεχίζεται. Η μόνη επιτυχία είναι η ανταλλαγή κρατουμένων που συμφώνησε με τον Πούτιν και που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία συμφώνησαν να προτείνουν στη Ρωσία μια εκεχειρία 30 ημερών. Αλλά ενώ ο Πούτιν δήλωσε ότι υποστηρίζει την κατάπαυση του πυρός, έθεσε επίσης έναν κατάλογο με σκληρούς όρους για την επίτευξη της ειρήνης.
Η πρόταση εκεχειρίας είναι μόνο για 30 ημέρες, την ώρα που ο απώτερος στόχος για κάθε έναν από τους βασικούς παίκτες είναι η διαρκής ειρήνη, ή τουλάχιστον έτσι λένε. Αν και ενωμένοι στο όραμα, τα αιτήματά τους παραμένουν σε αντίθεση -όπως φάνηκε από τη διπλωματία των τελευταίων εβδομάδων.
Παρά τη σχεδόν καθημερινή χιονοθύελλα συναντήσεων, συνόδων κορυφής και τηλεφωνημάτων, είναι σαφές ότι η διαδικασία δεν έχει ακόμη φτάσει στην διακηρυγμένη βάση της: Την κατάπαυση του πυρός, οποιουδήποτε είδους.
Σε αντίθεση με τις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, η διαδικασία δεν έχει ακόμη φέρει κοντά τους δύο κύριους πρωταγωνιστές, την Ουκρανία και τη Ρωσία. Αλλά και στην Γάζα, που η μεσολάβηση Τραμπ έφερε τις δύο πλευρές σε πορεία προσέγγισης ο πόλεμος επαναλήφθηκε.
Και έτσι έχουμε (στον πόλεμο της Ουκρανίας) πολλαπλές διαδρομές που, όπως είναι φυσικό, οδηγούν σε διαφορετικά, αντικρουόμενα αποτελέσματα. Αυτό συμβαίνει επειδή στην πραγματικότητα οι εμπλεκόμενοι στην διπλωματία έχουν διαφορετικούς και συγκρουόμενους στόχους.
Αυτό που θέλει ο Τραμπ
Και ο Τραμπ δεν έκρυψε ποτέ αυτό που θέλει από την ειρήνευση στην Ουκρανία. Στην αρχή πίεσε τον Ζελένσκι για τα ορυκτά. Σήμερα είπε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να πάρουν στην “κατοχή” τους τους ουκρανικούς πυρηνικούς και άλλους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. “Η κατοχή από τους Αμερικανούς των σταθμών αυτών θα αποτελεί την καλύτερη προστασία και την καλύτερη δυνατή υποστήριξη για τις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές”, δήλωσε η εκπρόσωπος Λέβιτ. Και για να καθησυχάσει τα πράγματα πρόσθεσε ότι ο Λευκός Οίκος έχει προχωρήσει πέρα από την προηγούμενη υπό διαπραγμάτευση συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας για τα ορυκτά και τους φυσικούς πόρους και ότι εστιάζει στην ειρήνη μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας.
Δηλαδή μέσα σε μια εβδομάδα, οι ΗΠΑ κατάφεραν να πείσουν τις δύο πλευρές να συμφωνήσουν σε διαφορετικές εκδοχές κατάπαυσης του πυρός, καμία από τις οποίες δεν ίσχυσε. Την Τετάρτη μάλιστα ο Τραμπ φαίνεται σχεδόν να κοροϊδεύει τον Πούτιν, ο οποίος του ζήτησε την Τρίτη να σταματήσει η στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και ταυτοχρόνως να σταματήσει και η ροή στρατιωτικών πληροφοριών στο Κίεβο.
Αλλά ακριβώς αυτά του ζήτησε σήμερα στην τηλεφωνική τους συνομιλία ο Ζελένσκι (βοήθεια στην αεράμυνα) και ο Αμερικανός πρόεδρος του απάντησε να δούμε τι υπάρχει στην Ευρώπη. Αργότερα η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, η Λέβιτ, είπε την πλήρη αλήθεια. Οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν την Ουκρανία να προμηθευτεί περισσότερα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, δήλωσε και πρόσθεσε: «Ο πρόεδρος Ζελένσκι ζήτησε συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και ο πρόεδρος Τραμπ δέχτηκε να εργαστεί μαζί του για να δουν τι είναι διαθέσιμο, κυρίως στην Ευρώπη». Εξήγησε ότι έγινε ειδική αναφορά σε συστήματα Patriot και πρόσθεσε ότι “η ανταλλαγή στρατιωτικών πληροφοριών για την άμυνα της Ουκρανίας θα συνεχιστεί”.
Αυτά είναι αρκετά περίεργα πράγματα, σχολιάζει το BBC.
Κατά τα άλλα ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι είχε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι μια «πολύ καλή τηλεφωνική συνομιλία». Ήταν η πρώτη συνομιλία τους μετά την δημόσια καταστροφική τους αναμέτρηση στον Λευκό Οίκο πριν από τρεις εβδομάδες.
Και ο Ζελένσκι χαρακτήρισε το τηλεφώνημα “θετικό, πολύ ουσιαστικό και ειλικρινές” και δήλωσε ότι είχε υπογράψει τη μερική κατάπαυση του πυρός που συμφώνησε ο Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν μία ημέρα νωρίτερα.
Τι βλέπουν οι Ευρωπαίοι
«Έχουμε αυτή τη στιγμή αυτή τη διπλωματία-αστραπή, μεταξύ Ουκρανίας, Ευρώπης, ΗΠΑ και Ρωσίας», σημείωσε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, μιλώντας δημοσιογράφο και συνέχισε: «Και πρώτα πρέπει να θέσουμε τις προϋποθέσεις και να δούμε αν υπάρχει περιθώριο για διαπραγματεύσεις».
Όπως σημείωσε «από τον συλλογικό τους αναστεναγμό ανακούφισης, μετά τη συνάντηση ΗΠΑ-Ουκρανίας στην Τζέντα, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας αναρωτιούνται και πάλι τι συμβαίνει»
Σε αντίθεση με εκείνη τη συνάντηση, η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν δεν οδήγησε σε κοινό ανακοινωθέν, με τον Λευκό Οίκο και το Κρεμλίνο να δημοσιεύουν πολύ διαφορετικές αναφορές για το τι συμφωνήθηκε.
Η εκδοχή του Κρεμλίνου, με την αναφορά στην “ιδιαίτερη ευθύνη της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών” για την παγκόσμια ασφάλεια και τις προοπτικές για “αμοιβαία επωφελή συνεργασία”, ήταν σαφώς σχεδιασμένη για να προσελκύσει την επιθυμία του Τραμπ να σφυρηλατήσει μια στενότερη σχέση με το Κρεμλίνο, ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στην Ουκρανία, είπε και σημείωσε ότι ο Τραμπ, μέχρι και σε αγώνες χόκεϊ έφερε την κουβέντα.
Για τον Ουκρανό δημοσιογράφο και πρώην βουλευτή Mustafa Nayem, όλα αυτά παρέπεμπαν σε μια παλαιότερη εποχή. «Πρόκειται για μια εικόνα της παλιάς καλής “φιλίας των εθνών”, η οποία για τους παλαιότερους προκαλεί νοσταλγικούς συνειρμούς από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου», έγραψε στο Facebook, «αλλά χωρίς κυρώσεις, πόλεμο και πυρηνικές απειλές».
Ενώ ο Λευκός Οίκος προσπαθεί να φέρει σε παράλληλους δρόμους τις άγρια ανταγωνιστικές κόκκινες γραμμές της Ουκρανίας και της Ρωσίας, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου κάνουν ό,τι μπορούν για να ενισχύσουν την άμυνα της Ουκρανίας, δηλώνει η Κάλλας.
Από την διευρυνόμενη “συμμαχία των προθύμων” του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ μέχρι την υπόσχεση της απερχόμενης γερμανικής κυβέρνησης να αποδεσμεύσει επιπλέον 3 δισ. ευρώ σε στρατιωτική βοήθεια, ο στόχος, σύμφωνα με την Κάλλας, είναι να τεθεί η Ουκρανία σε θέση ισχύος. «Όσο ισχυρότερη είναι στο πεδίο της μάχης, τόσο ισχυρότερη είναι πίσω από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων», είπε η Κάλλας. Η Ουκρανία, είπε, πρέπει να είναι σε θέση να πει όχι σε μια κακή συμφωνία.
Αλλά αυτό είναι που θέλουν ο Τραμπ και Πούτιν;