Το μεταναστευτικό ζήτημα κυριαρχεί στην πολιτική συζήτηση της Γαλλίας πέντε μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές, ενώ ο πρόσφατος πνιγμός 27 προσφύγων στα ανοικτά των γαλλικών ακτών της Μάγχης έχει ενισχύσει τα επιχειρήματα όσων ζητούν αυστηρό έλεγχο της μετανάστευσης.
Παρά τη σκληρή ρητορική της προεκλογικής εκστρατείας, όμως, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Ολες οι γειτονικές χώρες της Γαλλίας φιλοξενούν στο έδαφός τους μεγαλύτερο ποσοστό μεταναστών από ό,τι η Γαλλία, ενώ την τελευταία δεκαετία τα στοιχεία δείχνουν ότι η μετανάστευση προς τη χώρα έχει μειωθεί. «Η κατάσταση είναι υπό έλεγχο. Δεν είναι δυνατόν να ισχυρισθεί κανείς ότι αντιμετωπίζουμε μεταναστευτικό κύμα», λέει ο καθηγητής Φρανσουά Εράν, του College de France.
Η πραγματικότητα αυτή δεν εμπόδισε, όμως, ορισμένους πολιτικούς να δεσμευθούν για επιβολή μορατόριουμ στη μετανάστευση, διενέργεια δημοψηφίσματος ή ακόμη και κλείσιμο των συνόρων. Παρότι η γαλλική αγορά εργασίας αντιμετωπίζει ελλείψεις εργαζομένων στην εστίαση, στα ξενοδοχεία, στην οικοδομή και σε άλλους τομείς, οι υποψήφιοι για την προεδρία προτείνουν την αύξηση των μισθών για την προσέλκυση εργαζομένων, αλλά όχι τη χαλάρωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας.
Οι υποψήφιοι πρόεδροι σκληραίνουν τη ρητορική τους κατά των μεταναστών παρά τις ελλείψεις στην αγορά εργασίας της χώρας.
Τρομοκρατικές επιθέσεις
Η αλλοίωση της γαλλικής εθνικής ταυτότητας με την εισροή μουσουλμάνων μεταναστών από τη Βόρεια Αφρική στοιχειώνει τη φαντασία ακροδεξιών κύκλων εδώ και δεκαετίες. Οι τρομοκρατικές ενέργειες των τελευταίων ετών, με δράστες παιδιά μεταναστών που μεγάλωσαν στη Γαλλία, έχει εντείνει τους φόβους. Ουδείς πολιτικός στη χώρα θα τολμούσε σήμερα να ασπασθεί φιλομεταναστευτικές θέσεις, ακυρώνοντας με τον τρόπο αυτό αναγκαίες μεταρρυθμίσεις της απαρχαιωμένης μεταναστευτικής νομοθεσίας. «Βρισκόμαστε σε νέα φάση. Οσα βλέπουμε είναι αποτέλεσμα της κατάρρευσης της Αριστεράς, η οποία σιωπά τώρα για το μεταναστευτικό. Η άνοδος της Ακρας Δεξιάς σημαίνει ότι παρότι είναι ανίκανη να νικήσει στις εκλογές, μπορεί να καθορίζει τη συζήτηση», λέει ο καθηγητής Φιλίπ Κορκούφ.
Ολοι οι υποψήφιοι για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, του μεγαλύτερου κεντροδεξιού κόμματος, συμφώνησαν για την ανάγκη «ανάκτησης του ελέγχου» των συνόρων και την επιβολή αυστηρότερων κανόνων για τη χορήγηση κοινωνικών παροχών σε μετανάστες. Ενας από τους υποψηφίους, ο πρώην επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ, πρότεινε την τροποποίηση του συντάγματος για την επιβολή μορατόριουμ διάρκειας πέντε ετών στη νομιμοποίηση μεταναστών.
Στα αριστερά του ιδεολογικού φάσματος, οι υποψήφιοι προτίμησαν τη σιωπή. Ο πρώην υπουργός του Ολάντ, Μοντεμπούρ, ξεπέρασε ακόμη και τη Δεξιά, προτείνοντας τιμωρητικά μέτρα κατά των μεταναστών, όπως δέσμευση χρηματικών εμβασμάτων που στέλνουν παράτυποι μετανάστες στις πατρίδες τους.