Σημαντικές αλλαγές προς το ευνοϊκότερο, προβλέπει για την ποινική και πολιτική μεταχείριση των στελεχών της Χρυσής Αυγής ο νέος Ποινικός Κώδικας που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνιο του 2019 λίγες ημέρες πριν τη διάλυση της Βουλής για την διεξαγωγή εθνικών εκλογών.
Οι αλλαγές που προώθησε η τότε κυβέρνηση προβλέπουν λιγότερα έτη κάθειρξης όπως επίσης και την διατήρηση των πολιτικών δικαιωμάτων ακόμα και μετά την τελεσίδικη καταδίκη.
Υπό αυτά τα δεδομένα οι Νίκος Μιχαλολιάκος, Ηλίας Κασιδιάρης και τα υπόλοιπα στελέχη που βαρύνονται με το αδίκημα της διεύθυνσης «εγκληματικής οργάνωσης» θα μπορούν να μετέχουν στις επόμενες εκλογές και θα διατηρούσαν την βουλευτικής τους έδρα εάν η Χρυσή Αυγή παρέμενε έως σήμερα κοινοβουλευτικό κόμμα.
– Με τον προηγούμενο Ποινικό Κώδικα που ίσχυε έως τον Ιούνιο του 2019 το πλαίσιο ποινής για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης ήταν 10 εως 20 έτη ενώ η τελεσίδικη καταδίκη απέφερε 10ετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων που σημαίνει έκπτωση από το αξίωμα για βουλευτές, απαγόρευση συμμετοχής σε εκλογικές διαδικασίες κ.α.
– Με τον νέο Ποινικό Κώδικα που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ το πλαίσιο ποινής περιορίστηκε σε 5 εως 15 έτη ενώ το επίμαχο αδίκημα εξαιρέθηκε από την λίστα των εγκλημάτων που αποφέρει στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων που σημαίνει ελεύθερη συμμετοχή σε εκλογές.
Αναφορικά με το αν οι υπαίτιοι μπορούν να διατηρούν το αξίωμά τους (σ.σ. όπως στην περίπτωση του ευρωβουλευτή Ι. Λαγού) η κατάσταση χαρακτηρίζεται από νομική ασάφεια. Το άρθρο 60 του νέου ΠΚ αναφέρει: «Αν ο υπαίτιος καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει αποστέρηση της δημόσιας θέσης ή του δημόσιου ή αυτοδιοικητικού αξιώματος που κατέχει εφόσον η πράξη του συνιστά βαριά παράβαση των καθηκόντων του».
Στον νέο ΠΚ διατηρήθηκε ο θεσμός της αποστέρησης δημοσίων θέσεων και δημοσίων ή αυτοδιοικητικών αξιωμάτων, στην περίπτωση που υφίσταται καταδίκη σε ποινή κάθειρξης.
Ως προς το δικαίωμα του εκλέγειν σε βουλευτικές εκλογές η επιβολή ποινής αποστέρησης θεωρήθηκε παρωχημένη στο πλαίσιο μιας σύγχρονης, ταχείας ποινικής δίκης, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, που επικεντρώνεται στα ζητήματα της αναζήτησης της ποινικής ευθύνης και στην επιβολή της κύριας ποινής. Έτσι, επελέγη η λύση να μην επιβάλει την αποστέρηση δικαιωμάτων το ίδιο το δικαστήριο, αλλά αυτή να επέρχεται, επί τη βάσει πάντως της απόφασης του δικαστηρίου, αυτοδίκαια, δυνάμει της ειδικής εκλογικής νομοθεσίας.
Όπως ειδικότερα διατυπώνεται στην αιτιολογική έκθεση του ν.ΠΚ, επαφίεται στην ειδική εκλογική νομοθεσία να καθορίσει τέτοιες απαγορεύσεις, αφού «το άρθρο 51 παρ. 3 του Συντάγματος προβλέπει ότι ο νόμος δεν μπορεί να περιορίσει το εκλογικό δικαίωμα παρά μόνο […] ως συνέπεια αμετάκλητης καταδίκης για ορισμένα εγκλήματα. Τα εγκλήματα αυτά ορίζονται στην εκλογική νομοθεσία και η καταδίκη για τα ίδια αυτά εγκλήματα αποτελεί ταυτόχρονα κώλυμα εκλογιμότητας, σύμφωνα με το άρθρο 55 Συντάγματος. Ανάλογα ισχύουν και για τη συμμετοχή στις αυτοδιοικητικές εκλογές ή για την άσκηση οποιουδήποτε άλλου πολιτικού δικαιώματος. Παρέλκει επομένως οποιαδήποτε άλλη σχετική πρόβλεψη».
Oμάδα άμεσης επέμβασης έχει συσταθεί σε περίπτωση που η Εισαγγελία εκδώσει εντάλματα σύλληψης για τα μέλη της Χρυσής Αυγής που καταδικάστηκαν για διεύθυνση και ένταξη σε «εγκληματική οργάνωση».
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν ήδη στα αρχεία της Ασφάλειας καταχωρημένα τα στοιχεία των μελών της όπως η διεύθυνση κατοικίας.
Ειδικά για τους επτά κατηγορουμένους που κρίθηκαν ένοχοι για διεύθυνση «εγκληματικής οργάνωσης», δηλαδή τους Νίκο Μιχαλολιάκο, Ηλία Κασιδιάρη, Χρήστο Παππά, Γιώργο Γερμενή, Ηλία Παναγιώταρο, Αρτέμη Ματθαιόπουλο και Γιάννη Λαγό, οι ενέργειες είναι συγκεκριμένες.
Όμως θα πρέπει να επισημανθεί ότι ειδική περίπτωση αποτελεί ο Γιάννης Λαγός ο οποίος είναι ευρωβουλευτής και έχει ασυλία. Αν καταδικαστεί σε φυλάκιση, τότε θα κατατεθεί επίσημο αίτημα από τις ελληνικές αρχές στον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, ο οποίος θα συγκροτήσει ειδική επιτροπή για να εξετάσει το αίτημα και στη συνέχεια θα γίνει ψηφοφορία.
Την ίδια ώρα, πληροφορίες αναφέρουν ότι στις φυλακές Κορυδαλλού, γίνονται ήδη εργασίες έτσι ώστε αν το δικαστήριο κρίνει ότι οι ποινές είναι άμεσα εκτελεστέες να υπάρχουν οι υποδομές για να μεταφερθούν εκεί τα μέλη του κόμματος.