Ο Βαγγέλης Βενιζέλος παρενέβη στον δημόσιο διάλογο για την εξωτερική πολιτική.
Ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας της κυβέρνηση Σαμαρά με άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής τοποθετείται σε δύο μείζονα ζητήματα:
Πρώτον, ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για τη συμφωνία με την Αίγυπτο, κάνοντας λόγο για ασυνέχεια στη στρατηγική για την ΑΟΖ.
Δεύτερον, υποστηρίζει εκ νέου την ανάγκη άμεσης έναρξης διαλόγου με την Τουρκία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο κ. Βενιζέλος στο παρελθόν είχε αντιταχθεί στη μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ στην οποία προχώρησε τελικά η κυβέρνηση.
Ελληνικός συμβιβασμός
Στο άρθρο του ο κ. Βενιζέλο επισημαίνει ότι:
«Η συμφωνία (ΣτΣ με την Αίγυπτο) μπορεί να αξιολογηθεί νηφάλια και δίκαια μόνο μέσα στα στρατηγικά συμφραζόμενά της. Θα δούμε τις κρίσιμες λεπτομέρειες στο πλήρες και επίσημο κείμενο. Αρχικός στόχος μας ήταν βεβαίως μια ολοκληρωμένη οριοθέτηση με την Αίγυπτο. Η τμηματική οριοθέτηση είναι αιγυπτιακή προτίμηση και ελληνικός συμβιβασμός.»
Ο κ. Βενιζέλος προσθέτει ότι: «Η Ελλάδα δεν θα δεχόταν προφανώς μια τμηματική οριοθέτηση με την Τουρκία που θα σταματούσε δυτικά του 28ου μεσημβρινού. Οι εκκρεμείς οριοθετήσεις μεταξύ Ελλάδας – Λιβύης και Ελλάδας – Τουρκίας δεν θα μπορούσαν ούτως ή άλλως να προκαταληφθούν από το «μνημόνιο» Ερντογάν – Σαράζ. Τώρα όμως αυτό συνιστά και επίσημη αιγυπτιακή θέση. Η Αίγυπτος δεν θέλησε να αντιπαρατεθεί με την Τουρκία ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, θέλησε όμως να αντιταχθεί στο τουρκολιβυκό «μνημόνιο». Η κυβέρνηση στάθμισε ότι αυτό είναι επαρκής λόγος για την αποδοχή της τμηματικής οριοθέτησης. Δυο κυρίαρχα κράτη όπως η Ελλάδα και η Αίγυπτος μπορούν να οριοθετήσουν τις θαλάσσιες ζώνες κατά την ελεύθερη βούλησή τους. Οι νομικές αρχές όμως που ακολουθούνται και οι τεχνικές λεπτομέρειες κάθε συμφωνίας έχουν μεγάλη σημασία όταν εκκρεμούν άλλες κρίσιμες οριοθετήσεις όπως αυτή με την Τουρκία και αυτή με τη Λιβύη.»
Η μέση γραμμή
Και συνεχίζει: « Είναι επίσης προφανές από τον σχετικό χάρτη ότι η τμηματική ελληνοαιγυπτιακή οριοθέτηση δεν εξαντλεί τα απώτερα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ κατά το νόμο 4001/2011. Άλλο, όπως είπαμε, απώτερα όρια κατά το εσωτερικό δίκαιο και άλλο οριοθέτηση στο πεδίο του διεθνούς δικαίου.»
Ο κ. Βενιζέλος τονίζει ότι:
« Η δε ελληνική αντιπροσωπεία στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, όταν αυτές επαναληφθούν, πρέπει να είναι έτοιμη να εξηγήσει στην άλλη πλευρά επί του χάρτου πώς εννοεί η Ελλάδα τους βασικούς κανόνες της ίσης απόστασης / μέσης γραμμής και της πλήρους επήρειας των νησιών στο υπάρχον πλέον προηγούμενο της ελληνοαιγυπτιακής οριοθέτησης.»
Η στρατηγική
Ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης υπογραμμίζει: «Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τόσο η Ιταλία όσο και η Αίγυπτος συνήψαν τις πρόσφατες συμφωνίες με την Ελλάδα έχοντας χωρικά ύδατα δώδεκα ναυτικών μιλίων ενώ η Ελλάδα έξι ν. μ. . Μόνο η Τουρκία έχει επίσης χωρικά ύδατα έξι ν.μ. στην περιοχή. Όλες βεβαίως οι επιλογές μπορεί να θεμελιωθούν αρκεί να εντάσσονται σε μια συνολική στρατηγική.
Τέτοια συνολική στρατηγική δεν φαίνεται να υπάρχει όταν μια εβδομάδα πριν δηλώνεις έτοιμος να υπερασπιστείς στρατιωτικά έναντι της Τουρκίας την πλήρη επήρεια του νησιωτικού συγκροτήματος Καστελλόριζου και μάλιστα σχεδόν στο απώτατο γεωγραφικά σημείο και μια εβδομάδα μετά αφήνεις το νησιωτικό συγκρότημα Καστελλόριζου εκτός της συμφωνίας οριοθέτησης με την Αίγυπτο.
Ελπίζω ότι τώρα καθίσταται συνείδηση η επείγουσα ανάγκη να υπάρξει αυτή η συνολική στρατηγική και ας θεωρήσουμε τη συμφωνία με την Αίγυπτο ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή.»
Ο διάλογος
Στο άρθρο του ο κ. Βενζέλος τονίζει επίσης την ανάγκη επανέναρξης του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι:
«Η ανάληψη της πρωτοβουλίας στο ζήτημα αυτό από την Ελλάδα και η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, παράλληλα με αντίστοιχη πρωτοβουλία για τα ΜΟΕ, είναι η μόνη γραμμή που τείνει επιτέλους στην πλήρη κατοχύρωση και αξιοποίηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας επί της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Αλλιώς στο όνομα της εθνικής κυριαρχίας πρακτικά αδρανοποιούνται τα κυριαρχικά δικαιώματα για τα οποία όλοι μιλούν.»
Σε ό,τι δε αφορά το επιχείρημα ότι Ελλάδα πρέπει να κερδίσει χρόνο, ο Βαγγέλης Βενιζέλος υποστηρίζει ότι: «Η γεωγραφική μας σχέση με τη Τουρκία θα παραμείνει ίδια είτε αυτή γίνει ισλαμιστική, είτε ξαναγίνει κεμαλική, είτε παραμείνει στη σημερινή αντιφατικότητα και αμφιθυμία. Η αμερικανική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα και την Τουρκία θα είναι ουσιωδώς η ίδια ανεξαρτήτως της σοβαρότητας και του ύφους του εκάστοτε προέδρου. Το επιμύθιο της γερμανικής πολιτικής θα είναι πάντα μια προτροπή για διάλογο.»
Το άρθρο καταλήγει ως εξής:
«Αυτός ο «οριοθετημένος διάλογος για την οριοθέτηση» πρέπει συνεπώς να γίνει σοβαρά και οργανωμένα εντός του σαφούς πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου με ελληνική πρωτοβουλία ή έστω με την εναρκτήρια απλώς μεσολάβηση της Γερμανίας όπως συνέβη με επίκεντρο τη συνάντηση του Βερολίνου.»