«Στρατηγικό σχέδιο 2025-2027: Αλλάζοντας το παράδειγμα στις δημόσιες επιχειρήσεις», ήταν το θέμα τραπεζιού στην 2η διάσκεψη κορυφής που διοργανώνει το Υπερταμείο (The Second Growthfund Summit), με εισαγωγικό ομιλητή τον υπουργό Επικρατείας Άκη Σκέρτσο.
Τόσο ο υπουργός, όσο και οι άλλοι συμμετέχοντες στο τραπέζι, επιχειρηματολόγησαν πάνω σε αυτό που ήταν και ο τίτλος της σχετικής συζήτησης.
«Τα βήματα που έχουμε διανύσει τα τελευταία πεντέμισι χρόνια, έχουν καταστήσει την ελληνική οικονομία και την Ελλάδα ως μια νησίδα σταθερότητας και στην ευρωπαϊκή σκηνή, αλλά και στο διεθνές περιβάλλον. Η σταθερότητα είναι το Α και το Ω για να μπορούμε να κάνουμε βήματα προς τα εμπρός», ήταν κάποιες από τις πρώτες σκέψεις του υπουργού Επικρατείας, που εξειδίκευσε στη συνέχεια, μιλώντας για:
*«Την πολιτική σταθερότητα μιας μονοκομματικής, ισχυρής, αυτοδύναμης κυβέρνησης, που μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις».
*«Τη δημοσιονομική σταθερότητα μιας οικονομίας που έχει βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της, παράγει σταθερά, και σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα, δεν ξοδεύει περισσότερα από όσα βγάζει, περιορίζει σημαντικά τη φοροδιαφυγή που αποτελεί υπαρξιακού χαρακτήρα πρόκληση για την ελληνική οικονομία αλλά και για την κοινωνική δικαιοσύνη».
Τούτων δοθέντων, «έχουμε μια κυβέρνηση που από το 2019 έχει καταφέρει να εισαγάγει στο δημόσιο μάνατζμεντ, κάποιες από τις αρχές και τις πρακτικές που εφαρμόζονται στον ιδιωτικό τομέα», σημείωσε ο Ά. Σκέρτσος, επισημαίνοντας ότι «το λεγόμενο επιτελικό κράτος δεν είναι τίποτε άλλο από ένας τρόπος στοχοθεσίας, σχεδιασμού, παρακολούθησης, λογοδοσίας και απολογισμού του κυβερνητικού έργου σε ετήσια βάση».
Ίσως, το πιο τρανταχτό παράδειγμα αυτής της λειτουργίας είναι ο ετήσιος απολογισμός/ προγραμματισμός του Υπουργικού Συμβουλίου: Έχει, έτσι, «ήδη εγκριθεί το προσχέδιο δράσης για το 2025. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε συμφωνήσει σε 151 σημαντικές μεταρρυθμιστικές πολιτικές που πρέπει να εφαρμοσθούν από όλα τα υπουργεία, σε 172 δημόσιες επενδύσεις», επεσήμανε ο υπουργός Επικρατείας.
Ενώ, και μόνο που είναι εκ των προτέρων γνωστό τι είναι προγραμματισμένο για το επόμενο έτος, είναι μια «πολύ σημαντική κατάκτηση για ένα κράτος που την προηγούμενη δεκαετία ταλαιπωρήθηκε πάρα πολύ από μια κρίση χρέους, ακριβώς γιατί δεν είχε βάλει σε τάξη τα του οίκου του».
Επόμενο θέμα-κυβερνητική προτεραιότητα που έθιξε, ήταν η περιφερειακή σύγκλιση: Πέρα από τις οριζόντιες πολιτικές, πρέπει «να γνωρίζουμε ποια είναι τα κρίσιμα έργα που πρέπει να γίνουν σε κάθε περιφέρεια, ώστε να μπορεί να αναπτύξει τη δική της αναπτυξιακή δυναμική, να μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις, να μπορεί να προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής στους κατοίκους της». Ενώ επεσήμανε συγχρόνως ότι τα σχέδια αυτά δεν συντάσσονται σε κάποια γραφεία στην Αθήνα, αλλά «σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, τους τοπικούς αυτοδιοικητικούς φορείς, τους τοπικούς παραγωγικούς φορείς και εντάσσονται στη συνέχεια στο μεσομακροπρόθεσμο δημοσιονομικό σχεδιασμό της χώρας, αξιοποιώντας κοινοτικούς και εθνικούς πόρους».
Όμως, ο υπουργός Επικρατείας αναφέρθηκε και στην ειδική μονάδα Foresight που «μελετά τις τάσεις και τις προκλήσεις που έρχονται από το μέλλον και θα απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια την ελληνική δημόσια διοίκηση». Τέτοια παραδείγματα είναι η κλιματική κρίση, η ψηφιακή αλλαγή, η τεχνητή νοημοσύνη κά.
Αλλάζοντας θέμα, εστιάζοντας στις επιχειρήσεις του Δημοσίου, υπογράμμισε ότι το Υπερταμείο έχει συντελέσει τα τελευταία πέντε χρόνια μια «πάρα πολύ σημαντική δουλειά βάσης», δημιουργώντας ένα πρότυπο για το πώς πρέπει να λειτουργούν οι φορείς του Δημοσίου. Τελικός στόχος δεν είναι άλλος από τις καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες, σημείωσε εξ άλλου.
Ειδικά για τα ακίνητα του Δημοσίου, έπρεπε «να αποκτήσουμε κάτι που έλειπε και σκανδαλωδώς δεν δημιουργήθηκε ούτε τα χρόνια της κρίσης: να έχουμε πλήρη εικόνα των ακινήτων που έχει το Δημόσιο» -και αυτός είναι ένας τομέας στον οποίον «πρέπει να επιταχύνουμε».
Ζητώντας δε, να εγκαταλειφθεί η στενά δημοσιονομική και εισπρακτική λογική, η οποία διέκρινε την αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου κατά την προηγούμενη δεκαετία, αντέτεινε ένα άλλο μοντέλο: «Κάθε δημόσια αξία θα πρέπει να βελτιώνει στην πράξη τη ζωή των πολιτών. Αν δεν πετυχαίνουμε αυτό, τότε κάτι δεν κάνουμε καλά. Οι συμπράξεις μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα έχουν έναν και μόνο στόχο: να βελτιώνουν την παροχή δημόσιων αγαθών και δημόσιων υπηρεσιών».
Στο σημείο αυτό ο υπουργός παρουσίασε παραδείγματα καλύτερου δημόσιου μάνατζμεντ, που εμφάνισαν φορείς του Δημοσίου τα τελευταία πεντέμισι χρόνια: ΕΦΚΑ, ΔΕΗ, ΕΡΤ, ΔΥΠΑ, με τελικό ωφελούμενο τον πολίτη, συμπλήρωσε.
Αυτό δεν σημαίνει ότι «έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα στους δημόσιους οργανισμούς. Μένουν πολλά να γίνουν, με εμβληματικότερους φορείς του Δημοσίου, στους οποίους πρέπει να αλλάξει το δημόσιο μάνατζμεντ, τα νοσοκομεία. Η δημόσια υγεία πρέπει να έλθει στα επίπεδα της ευρωπαϊκής δημόσιας υγείας», τόνισε επίσης, εστιάζοντας σε τρεις τομείς κυρίως: επείγοντα, ΕΚΑΒ και χειρουργεία.
Άλλοι φορείς στους οποίους πρέπει να αλλάξουν πολλά είναι αυτοί της διαχείρισης υδάτων, τα μέσα μαζικής μεταφοράς κά. Ενώ, στο σημείο αυτό, έφερε το παράδειγμα του Μετρό Θεσσαλονίκης: «Έχουμε αναθέσει σε ιδιωτικό φορέα με εγνωσμένη εμπειρία από το εξωτερικό, την καθημερινή λειτουργία», ανέφερε.
Κλείνοντας, ο Ά. Σκέρτσος υπενθύμισε ότι η χώρα μας το 2023 αναδείχθηκε από τον Economist ως «η χώρα της χρονιάς»: όχι τυχαία ούτε αυτονόητα, παρατήρησε. «Αυτό γίνεται γιατί επενδύουμε στη σωστή διακυβέρνηση», δήλωσε καταθέτοντας, τέλος, το στόχο, η Ελλάδα να γίνει μια χώρα που «δεν θα έχει να ζηλέψει τίποτε από την υπόλοιπη Ευρώπη».
Στο τραπέζι, αμέσως μετά, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Υπερταμείου, Στέφανος Θεοδωρίδης, περιέγραψε το όραμά του: «Θα ήθελα το Δεκέμβριο του 2027 οι συγκοινωνίες της Αθήνας να αποτελούν το προτιμητέο μέσο μεταφοράς των Αθηναίων. Θα ήθελα τα Ελληνικά Ταχυδρομεία να αποτελούν μοντέρνο πρότυπο ταχυμεταφορέα, που θα παρέχουν και πλήρεις οικονομικές υπηρεσίες. Θα ήθελα η ΕΤΑΔ να έχει ολοκληρώσει τη χαρτογράφηση των 36.000 ακινήτων που βρίσκονται ήδη στη διαδικασία αυτή». Οι αναφορές του Στ. Θεοδωρίδη είχαν βεβαίως σχέση με τις ιδιότητες των άλλων συμμετεχόντων στο πάνελ, ενώ αναφέρθηκε και στα έργα ανάπλασης της Θεσσαλονίκης, μεταξύ άλλων.
Εκ μέρους και των διοικήσεων των άλλων δύο συγκοινωνιακών φορέων της Αθήνας (ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ), ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ Γιώργος Σπηλιόπουλος μίλησε, από τη δική του σκοπιά, για το όραμα των Συγκοινωνιών Αθηνών: στόχος είναι «να είμαστε η πρώτη επιλογή των κατοίκων και των επισκεπτών του λεκανοπεδίου». Στόχος που έχει μπει στις ράγες υλοποίησης μέσω ενός «πολύ μεγάλου και σημαντικού προγράμματος επενδύσεων». Εν προκειμένω, «μέχρι το 2027 θα έχουμε 1.500 καινούρια λεωφορεία και τρόλεϊ», συγχρόνως θα ανανεωθούν οι συρμοί του Μετρό, με δυο λόγια θα υπάρχει μια «καινούρια συγκοινωνία στο τέλος του προγράμματος». Και, η Αθήνα θα έχει γίνει «μία από τις πέντε πόλεις στον κόσμο, που θα έχουν ενιαίο δίκτυο με 7.500 σημεία, και στα οποία με το τηλέφωνό σου, την πιστωτική κάρτα σου θα μπορείς να μπεις στο όχημα χωρίς να χρειάζεται να έχεις βγάλει εισιτήριο».
Το δικό του τομέα προσέγγισε ο Γρηγόρης Σκλήκας, διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΤΑ: Μιλώντας για έναν «εντατικό κύκλο αναδιάρθρωσης, ανάπτυξης και υποδομών», υποσχέθηκε γρήγορα αποτελέσματα. Άλλωστε, συμπλήρωσε, «έχουμε πίσω μας μια ιστορία 30 χρόνων αδράνειας». Σύμφωνα με τον ομιλητή, «ο στόχος είναι να αποδίδουμε καλύτερα και ήδη ο πελάτης μας μπορεί να δει τον ψηφιακό ταχυδρόμο». Ας σημειωθεί ότι τα ΕΛΤΑ «για πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια είχαν οριακά κέρδη».
Τελευταία ομιλήτρια, η Ηρώ Χατζηγεωργίου, διευθύνουσα σύμβουλος της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου, που έχει στη διάθεσή της (η ΕΤΑΔ) ένα «ανομοιογενές χαρτοφυλάκιο 36.000 ακινήτων». Άλλωστε, όπως εξήγησε, στην ΕΤΑΔ συναντήθηκαν ακίνητα από διαφορετικές εταιρείες (Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου, Ολυμπιακά Ακίνητα, Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα κά), με ακίνητα διαφορετικού χαρακτήρα και χρήσης.
Η κ. Χατζηγεωργίου προέκρινε την προτεραιοποίηση των ακινήτων, αφού υπάρχουν και κάποια «πολύ εμβληματικά, στρατηγικής σημασίας ακίνητα στα οποία πρέπει να δώσουμε έμφαση». Τέτοια παραδείγματα είναι το «Αχίλλειο», τα Σπήλαια του Διρού, το Τάε Κβο Ντο, που είναι «προορισμοί εθνικής σημασίας», όπως είπε. Συγχρόνως μίλησε και για τη θεραπεία παθογενειών που είχε κληροδοτήσει το παρελθόν, επί παραδείγματι «αποβάλλαμε τέσσερις πολύ μεγάλους, κακούς μισθωτές», ενέργεια που «έφερε έσοδο 8,5 εκατ. ευρώ». Μέσω, εξ άλλου, της ψηφιακής αναβάθμισης ομαδοποιούνται τα ακίνητα, στοιχείο κρίσιμο δεδομένου ότι «το 80% των εσόδων προέρχεται από το 10% των ακινήτων». Ενώ παρατήρησε, τέλος, ότι υπάρχουν και ακίνητα χωρίς επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά από τα οποία, όμως, θα μπορούσε να υπάρξει κοινωνικό όφελος.
Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Στέλιος Μορφίδης.