Του Μανώλη Κοττάκη
Η θερμοκρασία στο Βελλίδειο Μέγαρο Θεσσαλονίκης, όταν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δίδει την καθιερωμένη συνέντευξη τύπου στη διεθνή έκθεση, θυμίζει πάντοτε… Σιβηρία! Τα κλιματιστικά δουλεύουν στο «φουλ». Ο λόγος είναι απλός: είναι αντιτηλεοπτική η εικόνα ενός ηγέτη όταν γυαλίζει το μέτωπό του. Οταν ιδρώνει. Χθες, μάλιστα, η θερμοκρασία ήταν τόσο χαμηλή, ώστε ο γενικός διευθυντής της Νέας Δημοκρατίας Γιάννης Σμυρλής μοίρασε στους δημοσιογράφους… κουβέρτες και γάντια. Το παράδοξο είναι ότι ο πρωθυπουργός από την αρχή της συνέντευξης ήταν ιδρωμένος. Το πρόσωπό του γυάλιζε. Στο δε μέτωπό του είχαν σχηματιστεί ισχυρές αυλακιές, που συνήθως εμφανίζονται σε όλους μας όταν έχουμε νεύρα. Αγχος. Πίεση.
Η εικόνα του Κυριάκου την πρώτη ώρα της συνέντευξης, όταν ετίθεντο, με τον τρόπο που ετίθεντο, τα δυσάρεστα ερωτήματα για τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές και το άσχημο ξεκίνημα της κυβέρνησης, θύμιζε πάρα πολύ την εικόνα του προέδρου Νίξον στο πρώτο ντιμπέιτ μεταξύ υποψήφιων προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών το 1960, με αντίπαλο τον Κένεντι. Η εικόνα υπονόμευε το μήνυμα. Τη δεύτερη ώρα, όταν η θεματολογία άλλαξε, ήταν λες και ανέτειλε ο ήλιος. Οι αυλακιές εξαφανίστηκαν, ο ιδρώτας περιορίστηκε, ενώ ο πρωθυπουργός απαντούσε με άνεση στις ερωτήσεις και με διάπλατο χαμόγελο.
Ηταν προφανές ότι σε αυτό το διήμερο, που αποτελεί, υπό μία έννοια, την ελληνική εκδοχή του αμερικανικού εθίμου της «Ετήσιας Ομιλίας προς το Εθνος», ο πρωθυπουργός ήταν αγχωμένος μήπως κάνει το επικοινωνιακό λάθος που θα έπαιζε επί μέρες στα κανάλια και θα πλήγωνε το προφίλ του. Δεν το έκανε. Προσπάθησε να συντηρήσει την εικόνα του. Ωστόσο, έκανε άλλα. Επαναπροσδιόρισε τις συμμαχίες του με την κοινωνία μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου των εκλογών. Με άλλες κοινωνικές ομάδες προσπάθησε να διατηρήσει ισχυρή την επαφή, με άλλες κόβει απότομα τον ομφάλιο λώρο. Επιχείρησε να μιλήσει για τη Θεσσαλία, κατά τρόπο όμως εντελώς ανεπαρκή. Προσπέρασε εντυπωσιακά το μείζον ζήτημα της ακρίβειας, που ταλαιπωρεί τις τσέπες των Ελλήνων πολιτών.
Ανακοίνωσε μερικές θεσμικές παρεμβάσεις, οι οποίες χωρούν πολύ μεγάλη συζήτηση για το μεταρρυθμιστικό του θάρρος. Κωδικοποιούμε: Ο… Νίξον κύριος Μητσοτάκης μετά τις εκλογές επανέφερε κομψά στο τραπέζι τη συνταγή Πισσαρίδη: οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να «σκοτωθούν» και να συγχωνευθούν. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να ασφαλιστούν μόνες τους από τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τουρισμό πρέπει να πληρώσουν με κόστος στην ανταγωνιστικότητά τους την αύξηση του τέλους διαμονής για να δημιουργηθεί αποθεματικό κρατικών αποζημιώσεων. Η ιδιοκτησία πρέπει να φορτωθεί, εκτός από τον ΕΝΦΙΑ, και με υποχρεωτικά ασφάλιστρα κατοικίας, για τα οποία πιέζουν τουλάχιστον τρία χρόνια γνωστοί ιδιοκτήτες ασφαλιστικών εταιριών. Ειδικώς εκείνος που ακόμα και τον χειμώνα φορά τα παπούτσια του χωρίς κάλτσες. Η ιδιοκτησία της βραχυχρόνιας μίσθωσης πρέπει να τεθεί υπό καταδίωξη με την κατηγορία του φοροφυγά.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες πρέπει να πληρώσουν αυξημένους συντελεστές φορολόγησης, γιατί είναι φοροφυγάδες. (Συγγνώμη, ο Κατρούγκαλος προεκλογικά τι διαφορετικό είπε και τον σταυρώσατε; Ο Οθων Ηλιόπουλος τι διαφορετικό είπε; Θα γίνει Κατρούγκαλος και ο Κωστής Χατζηδάκης;) Τα μετρητά κηρύσσονται παράνομα στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Οι αγρότες, επίσης, πρέπει να πληρώσουν αυξημένα ασφάλιστρα, γιατί το κράτος δεν μπορεί να τους προστατεύσει από την κλιματική αλλαγή. (Το ίδιο κράτος αρνείται να χρηματοδοτήσει αντιπλημμυρικά έργα, επειδή αυτά συμβαίνουν, όπως λένε στο Μαξίμου, κάθε 1.000 χρόνια, ενώ καλεί τους αγρότες να πληρώσουν αυξημένα ασφάλιστρα για πλημμύρες που, με την ίδια λογική, θα συμβαίνουν κάθε 1.000 χρόνια!)
Κοντολογίς, η μεσαία τάξη, που αποτελεί τη ράχη της βάσης της Νέας Δημοκρατίας -αυτοί που παράγουν πλούτο, πλην τραπεζών, εργολάβων και κάποιων των οποίων την ετήσια εθελοντική εισφορά η Ν.Δ. μείωσε στη «ζούλα» από το 10% στο 5%- καλείται να καταρτίσει τον επόμενο προϋπολογισμό και να καλύψει τις ζημιές της. Και μάλιστα, εν μέσω πανηγυρισμών για την επενδυτική βαθμίδα την οποία δεν μας έδωσε η Μoody’s! Αλλά ο πρωθυπουργός λέει ότι μας την έδωσε. Εξαιρετικά. Η προσφυγή στην ιδιωτική ασφάλιση για την κάλυψη από κινδύνους δημιουργεί ένα προηγούμενο: στην επόμενη πανδημία, το κράτος δεν θα μοιράζει επιδόματα, όπως συνήθισε τον κόσμο. Στην επόμενη ενεργειακή κρίση δεν θα μοιράσει market pass, όπως επίσης τον συνήθισε. Θα τον καλέσει να… ασφαλιστεί έναντι του κορονοϊού – ό,τι ζητούν Λαγκάρντ και ΔΝΤ, που απαιτούν διακοπές επιδομάτων.
Ως αντιστάθμισμα αυτής της νέας πολιτικής του «πολυδύναμου εκσυγχρονισμού», η οποία στοχοποιεί τη ραχοκοκαλιά της εκλογικής βάσης της Νέας Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός, για να συντηρήσει τις δυνάμεις της παράταξης προς τις ευρωεκλογές, εκπλήρωσε εν τινι μέτρω τις υποσχέσεις του απέναντι στους συνταξιούχους και τους δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι είναι το μισό του 41%, φρεσκάρισε το 150άρι για τους νέους και ανακοίνωσε το πράγματι εξαιρετικά ενδιαφέρον μέτρο για το ξεπάγωμα των τριετιών. Το οποίο, αν δεν είχε ανακοινώσει, αυτή η ΔΕΘ επικοινωνιακά θα είχε πάει άπατη.
Με μια διαφορά: στην πράξη θα δούμε πώς θα εφαρμοστεί αυτό το σύστημα των τριετιών. Καθώς οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες αλλά και η αγορά γενικά διαμαρτύρονται ότι η εξαγγελία αυτή θα έπρεπε να συνοδευτεί από την μείωση έστω των ασφαλιστικών εισφορών. Μειώθηκαν, ενώ αυτό είναι υπεσχημένο; Βεβαίως δεν μειώθηκαν. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, ο κύριος Νίξον… Μητσοτάκης αποφάσισε στην αρχή της τετραετίας με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Και, μολονότι φιλελεύθερος, στην πραγματικότητα επενδύει πολιτικά, με εξαίρεση τον κόσμο της μισθωτής εργασίας, στα λιγότερο παραγωγικά τμήματα της κοινωνίας μας. Αντικειμενικά. Σε όσους έχουν αποσυρθεί από την αγορά εργασίας και σε όσους δεν αξιολογούνται.
Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλία, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: ο πρωθυπουργός απέφυγε όπως ο διάβολος το λιβάνι να μιλήσει για τα βαμβάκια, για τα καλαμπόκια, για τα καπνά, για τη βιομηχανική ντομάτα, για τη ρίγανη, για τις κυψέλες μελισσών, για τα τυροκομεία, για τα πτηνοτροφία, για την κτηνοτροφία, για ό,τι καταστράφηκε ολοσχερώς. Αυτός είναι ο κάμπος, όμως. Τα σπαρτά του. Οχι μόνο τα νερά του. Καλός και άγιος ο οργανισμός διαχείρισης υδάτων που ανακοίνωσε, και ως φορέας υλοποίησης έργων, αρκεί να μη μετεξελιχθεί σαν τον οργανισμό για την αποξήρανση της Κωπαΐδας, που λειτουργούσε για χρόνια πολλά και μετά την αποξήρανσή της ως μηχανισμός διορισμών ημετέρων. Ο κάμπος είναι οι άνθρωποι -συμπόνοια ζήτησε από τους πολιτικούς μια υπεραιωνόβια γιαγιά από το χωριό Πηνειάδα, χθες το πρωί στο Open TV- και η γη του. Και η γη αυτή χρεοκόπησε. Χωρίς η κυβέρνηση να δίνει απαντήσεις στο τι θα γίνει με αυτή τη γη.
Στο σκέλος «ακρίβεια», ο πρωθυπουργός επέμενε ότι είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Πράγματι. Αλλά η Ελλάδα είναι στην κορυφή αυτού του παγκόσμιου φαινόμενου. Καθώς οι ανατιμήσεις που γίνονται στην αγορά της έχουν ως αποτέλεσμα οι Ελληνες καταναλωτές να χρηματοδοτούν από το υστέρημά τους τη συγκράτηση των τιμών των πολυεθνικών σε άλλες χώρες, είτε στα σουπερμάρκετ είτε στην κινητή τηλεφωνία ή αλλού. Και, όταν αυτό δεν συμβαίνει, το κράτος, ως συνεταίρος με τον ιδιωτικό τομέα, ληστεύει τον πολίτη. Αγοράζεις 50 ευρώ βενζίνη στο βενζινάδικο και στην απόδειξη βλέπεις ότι τα 23 ευρώ τα πληρώνεις για βενζίνη και τα 27 μευρώ για φόρους στο κράτος. Περνάς τα διόδια και διαπιστώνεις ότι τα έργα τα αυτοχρηματοδοτούμενα από την Ευρώπη τα πληρώνεις εσύ, με νέα αναθεώρηση των τιμών. Να μην πούμε τίποτα για τις αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος από τους παρόχους, στις οποίες θα ακολουθήσει κάποια στιγμή, μετά βεβαιότητος, και η ΔΕΗ, για τις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης και τα λοιπά. Για όλα αυτά η κυβέρνηση, πέρα από τη διακήρυξη ότι «θα συγκρουστούμε», με την προσθήκη «δεν είναι βέβαιο ότι θα κερδίσουμε», δεν είχε τίποτε άλλο να μας πει.
Τέλος, υπάρχουν και τα θεσμικά θέματα. Ο πρωθυπουργός, αφού από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης μίλησε για «μεταρρυθμιστές της φακής», ανακοίνωσε τη θεσμοθέτηση του γάμου των ομοφυλοφίλων χωρίς να προσδιορίσει τον χρόνο κατάθεσης του νομοσχεδίου – αυτός ο θαρραλέος μεταρρυθμιστής. Και το έκανε γιατί δεν πρόκειται να το καταθέσει πριν από τις ευρωεκλογές. Τόσο πολύ πιστεύει στη μεταρρύθμισή του, ώστε θέλει να αποφύγει να τη θέσει υπό την κρίση των πολιτών.
Ο πρωθυπουργός επίσης επιβεβαίωσε πλήρως ρεπορτάζ της εφημερίδας μας ότι με τροπολογία θα καταργηθεί η χρηματοδότηση του κόμματος «Σπαρτιάτες» και ότι θα διατηρηθεί ο σταυρός προτίμησης στις ευρωεκλογές (προσθέτουμε: σε ευρείες περιφέρειες, όχι σε μία ενιαία εθνική, ενώ θα θεσμοθετηθεί και πλαφόν δύο θητειών για τους ευρωβουλευτές, προκειμένου να γίνουν εκκαθαρίσεις στο ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας). Ανακοίνωσε επίσης, σωστά, ότι θα επιστρέψουν στις υπηρεσίες τους 2.500 αστυνομικοί που υπηρετούσαν στην ασφάλεια υψηλών προσώπων (τότε, γιατί αντικατέστησε την άνοιξη τον αρχηγό της Αστυνομίας, ο οποίος κατήγγειλε αυτά τα φαινόμενα και αντιστάθηκε στην υλοποίησή τους;).
Ειρωνεύτηκε επίσης τους πολίτες που πήγαν να προμηθευτούν αστυνομικές ταυτότητες. Αλλά δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει γιατί θα μπει ο ΑΜΚΑ στις αστυνομικές ταυτότητες, ενώ οι Αμερικανοί, που μας ζητούν την αλλαγή τους, δεν έχουν το social service στις δικές τους αστυνομικές ταυτότητες; Παρέλκει βεβαίως να επισημάνουμε ότι απέφυγε για μια ακόμη φορά ο Κ. Μητσοτάκης να προσδιορίσει τα άρθρα του Συντάγματος που θα αναθεωρήσει, ενώ κατηγορεί άλλους ότι είναι «μεταρρυθμιστές της φακής». Αυτός που είναι ο Κουταλιανός και μασάει σίδερα από εδώ και εμπρός γιατί δεν τολμά να μας πει τι θα αλλάξει στο Σύνταγμα; Και εδώ οι ευρωεκλογές είναι η αιτία.
Τέλος, ο πρωθυπουργός έκανε δύο διαψεύσεις, οι οποίες δεν έχουν καμία σημασία: διέψευσε ότι θα κάνει ανασχηματισμό και εξέπεμψε μάλιστα ισχυρό εκνευρισμό όταν του έθεσε με ένταση το ζήτημα φιλική μέχρι προχθές σε αυτόν εφημερίδα. Θα γίνει ανασχηματισμός, το πιθανότερο μετά τις περιφερειακές εκλογές. Διέψευσε επίσης κάτι που γράψαμε εμείς και μόνο εμείς, ότι τον ενδιαφέρει ευρωπαϊκή θέση, και συγκεκριμένα η θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Και το έκανε αυτό χρησιμοποιώντας ένα τραγούδι του Βορειοελλαδίτη λαϊκού βάρδου Βασίλη Καρρά, το οποίο φέρει τον τίτλο «Δεν πάω πουθενά, εδώ θα μείνω».
Η διάψευση… απορρίπτεται ως ανειλικρινής για έναν απλό λόγο: ουδέποτε στη ζωή του ο πρωθυπουργός έχει ακούσει Καρρά, ουδέποτε στη ζωή του πήγε στο Avantage του Γκόγκου στη Θεσσαλονίκη για να τον παρακολουθήσει (μέχρι… Πορτοκάλογλου φτάνει) και, βεβαίως, είναι σίγουρο ότι δεν γνώριζε καν μέχρι προχθές αυτό το τραγούδι. Κάποιος τού το είπε. Πρόκειται, λοιπόν, για διάψευση για τα μάτια του κόσμου. Κι εσείς το ξέρετε, κύριε πρόεδρε, κι εμείς το ξέρουμε. Αν σας βγει το σχέδιο, άλλο θέμα. Ψάχνεστε, όμως. Εν πάση περιπτώσει, δεν θα μπορούσατε να πείτε και κάτι διαφορετικό. Αυτό ας το αναγνωρίσουμε, κύριε Νίξον.