Με πακέτο που θα περιλαμβάνει στοχευμένα μέτρα για ευάλωτα νοικοκυριά, χαμηλά εισοδήματα και νέες παρεμβάσεις για την ακρίβεια θα ανέβει στη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Πρόκειται για έκτακτα και μόνιμα μέτρα, συμβατά με τις αντοχές του προϋπολογισμού, με τον βασικό κορμό του πακέτου της ΔΕΘ να έχει ήδη νομοθετηθεί με το οικονομικό νομοσχέδιο που ψήφισε η κυβέρνηση τον Ιούλιο. Στα μέτρα ύψους 1,1 δισ. ευρώ που έχουν θεσμοθετηθεί και αναμένεται να εφαρμοστούν από το 2024 περιλαμβάνονται:
• Το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων που προβλέπει αύξηση του βασικού μισθού κατά 70 ευρώ, αύξηση οικογενειακού επιδόματος και του επιδόματος θέσης καθώς και σειράς επιδομάτων για τα ειδικά μισθολόγια.
• Η αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για τις οικογένειες με παιδιά.
• Η θεσμοθέτηση του Youth Pass to οποίο θα χορηγηθεί για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο σε όσους συμπληρώνουν φέτος τα 18 τους χρόνια. Θα πιστωθεί στο ψηφιακό τους πορτοφόλι ή στον τραπεζικό τους λογαριασμό επίδομα 150 ευρώ, το οποίο εφεξής θα χορηγείται στους 18άρηδες κάθε χρονιάς, σε ετήσια βάση.
• Τη μείωση κατά 10% του ΕΝΦΙΑ από το 2024 για όσους έχουν ασφαλίσει ή θα ασφαλίσουν έως το τέλος του έτους τα σπίτια τους.
Στο παραπάνω πακέτο θα προστεθούν μέτρα τα οποία επεκτείνονται και τον επόμενο χρόνο όπως είναι:
• Η 3η ετήσια αύξηση του κατώτατου μισθού με τις διαδικασίες να ξεκινούν -όπως και φέτος- από τις αρχές του 2024, για να ολοκληρωθεί τον Μάιο με την εισήγηση του υπουργού Εργασίας στο Υπουργικό Συμβούλιο. Με βάση τα μέχρι τώρα οικονομικά δεδομένα, εκτιμάται ότι ο νέος κατώτατος μισθός θα διαμορφωθεί στην περιοχή των 810 ευρώ.
• Η δεύτερη συνεχόμενη ετήσια αύξηση των συντάξεων. Το ύψος της αύξησης θα διαμορφωθεί από το μισό του αθροίσματος του πληθωρισμού και της ανάπτυξης. Προς το παρόν, ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός τρέχει με ποσοστό της τάξεως του 6,2%, αλλά η τάση θα είναι πτωτική. Εκτιμάται ότι στο τέλος της χρονιάς ο μέσος δείκτης τιμών καταναλωτή, ο οποίος θα ληφθεί υπόψη, θα κινηθεί στο 4,5%-5%. Στο δε μέτωπο της ανάπτυξης, τα στοιχεία για το β’ τρίμηνο αναμένονται στις αρχές Σεπτεμβρίου. Η χρονιά εκτιμάται ότι θα κλείσει στο 2,5%-3%, άρα το τελικό ποσοστό αύξησης των συντάξεων θα είναι της τάξεως του 3,7% με 3,9%.
• Μείωση του «πέναλτι» για τους εργαζόμενους συνταξιούχους. Σε ό,τι αφορά τους 40.000 με 50.000 συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται θα έχουμε τη μείωση του πέναλτι του 30% της σύνταξης που ίσχυε μέχρι τώρα, το οποίο θα αποτελέσει άλλη μια εισοδηματική ενίσχυση για τη συγκεκριμένη κατηγορία.
Στο τραπέζι βοήθεια 350-550 εκατ. ευρώ
Εκτός από τα παραπάνω μέτρα, που είναι γνωστά και τα οποία έχουν ήδη θεσμοθετηθεί, εξετάζονται κι άλλες παρεμβάσεις, παρότι έχει μπει φρένο στην παροχολογία που υπάρχει παραμονές της ΔΕΘ κάθε χρόνια. Μάλιστα, πηγές του υπ. Οικονομικών και Οικονομίας τόνιζαν στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, ότι δεν αλλάζει το γεγονός ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες όταν οι συνθήκες το απαιτήσουν προσθέτοντας, όμως ότι αυτό θα γίνεται στο πλαίσιο της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων που έχουν τεθεί τόσο φέτος όσο και το 2024.
Προς το παρόν τα μηνύματα από την εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι θετικά και με τα έως τώρα δεδομένα στο τέλος Αυγούστου αναμένεται να υπάρχει ένα δημοσιονομικό απόθεμα εσόδων μεγαλύτερο από 1-1,2 δισ. ευρώ, από τα οποίο ένα μέρος θα παραμείνει ως απόθεμα για τη διασφάλιση των δημοσιονομικών στόχων και ένα μέρος θα διατεθεί για την επέκταση μέτρων στήριξης. Μάλιστα, με βάση τους υπολογισμούς, το πακέτο των πρόσθετων μέτρων, ανάλογα με τις αποφάσεις που θα ληφθούν της επόμενες μέρες, δεν θα υπολείπεται των 350 εκατ. ευρώ και δεν θα υπερβαίνει τα 550 εκατ. ευρώ.
Αντιμετώπιση της ακρίβειας
Τα δεδομένα θέλουν τις αυξήσεις στα τρόφιμα να επιμένουν τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του χρόνου ενώ αυξητικά θα κινηθούν οι τιμές στα υγρά καύσιμα και στο φυσικό αέριο εν όψει του φθινοπώρου. Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, στην κατεύθυνση αντιμετώπισης των συνεπειών της ακρίβειας και της ενίσχυσης των οικονομικά ευάλωτων στο τραπέζι υπάρχουν σχέδια για:
• Επέκταση του Market Pass για άλλους δύο μήνες, δηλαδή έως το τέλος του χρόνου: Η πλατφόρμα για τους νέους δικαιούχους του Market Pass για την παράταση του μέτρου μέχρι και τον Οκτώβριο θα ανοίξει στα μέσα Σεπτεμβρίου. Το μέτρο θα χρηματοδοτηθεί από την υπεραπόδοση της οικονομίας.
• Στοχευμένη επιδότηση των τιμολογίων του ρεύματος: Συγκεκριμένα, σχεδιάζεται η κατάργηση των επιδοτήσεων ιδιωτών με μεγάλες καταναλώσεις (πάνω από 500 KWh) και η συνέχιση της υψηλής επιδότησης για τους οικονομικά ευάλωτους. Τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Ενέργειας εξετάζουν διάφορα σενάρια για παράταση του μηχανισμού μέχρι το τέλος του χρόνου, κάτι που θα προσφέρει κάποια σταθερότητα σε ενδεχόμενη αύξηση της χρηματιστηριακής τιμής.
• Ενισχυμένο επίδομα θέρμανσης: Αν οι αυξήσεις στα υγρά καύσιμα συνεχιστούν και η τιμή του πετρελαίου παραμείνει στα περυσινά επίπεδα (πάνω από 1 ευρώ), είναι πιθανό το επίδομα θέρμανσης να έχει άλλη μια χρονιά ως βάση υπολογισμού του τα 800 ευρώ.
• Επιταγή ακρίβειας: Το μέτρο αφορά στην επανάληψη της καταβολής επιδόματος 200-250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, άτομα με αναπηρία και μακροχρόνια άνεργους. Αν πάρει το «πράσινο φως», τότε θα χορηγηθεί τα Χριστούγεννα. Πέρυσι, είχε δοθεί σε 1,3 εκατ. νοικοκυριά και το συνολικό ύψος του έφτασε τα 300 εκατ. ευρώ, έναντι 174 εκατ. ευρώ το 2021.
• Επίδομα προσωπικής διαφοράς: Αφορά τη χορήγηση επιδόματος 200-300 ευρώ σε περίπου 300.000 συνταξιούχους οι οποίοι λόγω προσωπικής διαφοράς δεν πήραν την αύξηση του 7,75% που δόθηκε για το 2023 στις υπόλοιπες συντάξεις.
• Παράταση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ: Αφορά μια νέα επέκταση για έξι μήνες (έως τον Ιούνιο του 2024) των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στον τουρισμό, στις μεταφορές, στην εστίαση (καφές, μη αλκοολούχα ποτά), στα θέατρα, στους κινηματογράφους, στα γυμναστήρια και στις σχολές χορού. Το κόστος υπολογίζεται στα 250 εκατ. ευρώ.
Λαϊκά ομόλογα
Σχέδιο «αναβίωσης» των «λαϊκών ομολόγων», επεξεργάζεται το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης των «μικρών» αποταμιευτών οι οποίοι σε μια περίοδο υψηλού πληθωρισμού βλέπουν να πλήττεται ισχυρά η αγοραστική τους δύναμη και παράλληλα να μην αποδίδουν ουσιαστικά τίποτα οι καταθέσεις τους.
Η απόδοση θα είναι υπερδιπλάσια των επιτοκίων καταθέσεων και έπειτα από σχετική νομοθετική ρύθμιση θα είναι και αφορολόγητη
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζεται να δοθεί μέσω των ομολόγων μια εναλλακτική για τους αποταμιευτές στις πολύ χαμηλές αποδόσεις που δίνουν για τις απλές ή ακόμη και τις προθεσμιακές καταθέσεις οι εμπορικές τράπεζες. Η έκδοση ομολόγων ειδικού χαρακτήρα θα γίνει μόλις η χώρα κλειδώσει την επενδυτική βαθμίδα. Αρχικά για ποσό έως 1 δισ. ευρώ -μόνο για ιδιώτες- οι οποίοι θα έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στις δημοπρασίες ακόμη και με 1.000 ευρώ. Η απόδοση των ομολόγων αυτών θα είναι υπερδιπλάσια των επιτοκίων καταθέσεων και μετά τη σχετική νομοθετική ρύθμιση θα είναι και αφορολόγητη.
Μεταρρυθμίσεις σε Υγεία, Παιδεία, μεταφορές, Δημόσιο
Σύμφωνα με πληροφορίες του Ελεύθερου Τύπο, ο πρωθυπουργός θα εξαγγείλει την προώθηση μεταρρυθμίσεων που θα βελτιώσουν τη ζωή των πολιτών αυξάνοντας έτσι τον λεγόμενο «κοινωνικό μισθό». Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ενδεικτικά ότι ανάμεσα σε αυτά που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός θα είναι:
• Η βελτίωση των αστικών μεταφορών με την ανανέωση του στόλου των οχημάτων και την αναβάθμιση του συστήματος διαχείρισης της κυκλοφορίας τους.
• Η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας με προώθηση προσλήψεων.
• Η επιτάχυνση της ενεργειακής αναβάθμισης, ειδικά των παλαιότερων κτιρίων, με νέους κύκλους του προγράμματος «Εξοικονομώ» για ιδιώτες και επιχειρήσεις.
• Η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος με την ενίσχυση με πόρους των ΑΕΙ και προεργασία για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων.
• Επιτάχυνση της ψηφιοποίησης του Δημοσίου ώστε οι πολίτες να μπορούν να διεκπεραιώνουν περισσότερες εργασίες μέσα από την οθόνη εξοικονομώντας χρόνο και μειώνοντας τη γραφειοκρατία. Παράλληλα, θα εξαγγείλει και την έναρξη της αξιολόγησης του Δημοσίου σε όλα τα επίπεδα ώστε να γίνει ταχύτερη και πιο αποτελεσματική η λειτουργία του.