Αν και η σημερινή τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ ήταν προγραμματισμένη να συζητήσει την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και άλλα διεθνή ζητήματα, όπως το Ναγκόρνο Καραμπάχ, δεν αποκλείεται τελικώς να επισκιαστεί σχεδόν αποκλειστικά από τον κορονοϊό.
Το δεύτερο κύμα του ιού “παραλύει” το σύστημα υγείας σε όλη την Ευρώπη και προκαλεί συνθήκες πολιτικής αποσταθεροποίησης, ακόμα και στην ηγέτιδα χώρα της ΕΕ, την Γερμανία.
«Όποιος κάνει επαίσχυντες συγκρίσεις λοιδορεί τα θύματα του εθνικοσοσιαλισμού και δεν έχει μάθει τίποτα από την ιστορία», ήταν το οργισμένο tweet του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών στις αιτιάσεις της “Εναλλακτικής για την Γερμανία” για το νομοσχέδιο της γερμανικής κυβέρνησης, που δίνει έκτακτες εξουσίες στην καγκελάριο Μέρκελ για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.
Η αναφορά του ακροδεξιού κόμματος, που προκάλεσε την αντίδραση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών, ήταν στην “Επιτρεπτική νομοθετική πράξη” του 1933, η οποία είχε δώσει ολοκληρωτικές εξουσίες στον Αδόλφο Χίτλερ. Σύμφωνα με την “Εναλλακτική για την Γερμανία” η Μέρκελ εκμεταλλεύεται τον κορονοϊό προκειμένου να επιβάλει ένα είδος “υγειονομικής δικτατορίας” στην χώρα, όπως είχε κάνει ο Χίτλερ με την πυρκαγιά στο Ράϊχσταγκ!
Ουσιαστικά βλέπουμε την τρίτη ιδεολογική “μετάλλαξη” του κόμματος “Εναλλακτική για την Γερμανία”, το οποίο ιδρύθηκε στις απαρχές της οικονομικής κρίσης ως ευρωσκεπτικιστικό, έχοντας στις τάξεις του και μέλη της οικονομικής ελίτ, που υποστήριζαν την επαναφορά του μάρκου. Από το 2015, μετά την πολιτική των “ανοιχτών θυρών” της Μέρκελ για το προσφυγικό, το κόμμα υιοθέτησε μία σκληρή αντιμεταναστευτική ρητορική, σε σημείο που να λειτουργεί ως “χώρος υποδοχής” για στελέχη της εξτρεμιστικής άκρας δεξιάς.
Από το περασμένο καλοκαίρι παρατηρούνταν κάμψη των ποσοστών του κόμματος στις δημοσκοπήσεις, ένα δείγμα πως το μεταναστευτικό άρχιζε να “ξεφουσκώνει”. Πλέον, η αντίδραση στα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας γίνονται το νέο ιδεολογικό σημείο αναφοράς της, όπως και για αντίστοιχα ακροδεξιά κόμματα ανά την Ευρώπη.
Αντιδράσεις για την «σαλαμοποίηση» των μέτρων
Όμως η αντίδραση σε αυτό που η “Εναλλακτική για την Γερμανία” αποκαλεί «δικτατορία του κορονοϊού», δεν περιορίζονται μόνο σε ακροδεξιούς λαϊκιστές, συνωμοσιολόγους αντιεμβολιαστές και αρνητές της πανδημίας, που ως πολιτικό παράδοξο αποκτούν διευρυμένη δυναμική σε Γερμανία και Ευρώπη, την στιγμή που κρούσματα και οι θάνατοι σημειώνουν τρομακτική άνοδο. Το επίμαχο νομοσχέδιο έχει προκαλέσει αντιδράσεις και σε διαπρεπείς νομικούς κύκλους.
Στην γνωμοδότηση που απέστειλε στο γερμανικό κοινοβούλιο καθηγητής συνταγματικού δικαίου, έκανε αναφορά «για εξαιρετικά προβληματική, από άποψη συνταγματικού δικαίου, κατάσταση εκτάκτου ανάγκης». Μάλιστα η πρωθυπουργός του Μεκλεμβούργου, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα της τηλεδιάσκεψης των πρωθυπουργών των γερμανικών κρατιδίων με την Μέρκελ της περασμένης Δευτέρας, σχεδόν κατηγόρησε την Γερμανίδα καγκελάριο ότι τους έφερε προ τετελεσμένων.
Η αξιωματούχος ανέφερε τον αιφνιδιασμό των τοπικών αρχών που είχαν μείνει με την εντύπωση πως το θέμα της τηλεδιάσκεψης θα ήταν η αξιολόγηση του μερικού lockdown και όχι η επιβολή μέτρων, όπως τους ζήτησε αιφνιδίως η Μέρκελ! Η πρωθυπουργός του Μεκλεμβούργου μίλησε για τακτική «σαλαμοποίησης» που ακολουθεί η γερμανική κυβέρνηση, ζητώντας ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο, όχι την σταδιακή ανακοίνωση επιμέρους περιοριστικών μέτρων.
Το επίμαχο νομοσχέδιο, που τελικώς πέρασε εν μέσω μια θυελλώδους αντιπαράθεσης μέσα και έξω από την Βουλή, με εικόνες που θύμιζαν τις ημέρες των “Αγανακτισμένων” στην Ελλάδα, εξουσιοδοτεί τον υπουργό Υγείας να προχωρά σε κλείσιμο καταστημάτων, στην υποχρεωτική επιβολή της μάσκας και στις κοινωνικές συναναστροφές, χωρίς όμως να απαιτείται η έγκριση του κοινοβουλίου, που είναι το επίμαχο σημείο που έχει προκαλέσει τις περισσότερες αντιδράσεις.
«Κόπωση της πανδημίας»
Από τον περασμένο Οκτώβριο έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο που ο διεθνής τύπος ονόμασε ως «κόπωση της πανδημίας», δηλαδή την αντίδραση μέρους των ευρωπαϊκών κοινωνιών και ειδικά τον πληττόμενων επαγγελματικών στρωμάτων στα νέα lockdown που άρχισαν να επιβάλουν μία σειρά από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που προκαλούν πλέον αντιδράσεις, όπως έδειξε η πρόσφατη διαδήλωση των εργαζομένων στην εστίαση στην Λισαβόνα, με κυρίαρχο σύνθημα «αφήστε μας να εργαστούμε» και αντίστοιχες που πραγματοποιήθηκαν στις αρχές Νοεμβρίου στην Νάπολη και στην Μαδρίτη.
Όμως τα συνεχή περιοριστικά μέτρα που επιβάλουν ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μετά το δεύτερο κύμα της πανδημίας, αρχίζουν να προκαλούν έναν ευρύ προβληματισμό για το μέλλον των συνταγματικών ελευθεριών. Αυτός δεν περιορίζεται στην Γερμανία. Τον βλέπουμε στην Γαλλία, με τον Μακρόν να επικρίνεται ότι με το νομοσχέδιο ασφαλείας δίνει υπερεξουσίες στην αστυνομία, όπως και στην χώρα μας, καθώς η τριήμερη «απαγόρευση των συναθροίσεων» που επιβλήθηκε εν όψει της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, έβαλε “φωτιά” στο πολιτικό σκηνικό.
Πάντως μέχρι στιγμής οι κοινωνικές αντιδράσεις στην Ελλάδα μάλλον ως συγκρατημένες μπορούν να χαρακτηριστούν, ειδικά αν τις συγκρίνουμε με το τι συνέβη στην Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι δε κυβερνήσεις συνιστούν υπομονή, επισημαίνοντας τις ανακοινώσεις της επιστημονικής κοινότητας για την κυκλοφορία του εμβολίου, που θα σημάνει την αρχή του τέλους για τον περιορισμό του ιού. Αν όμως συναντήσουμε κάποια τυχόν επιπλοκή στην κυκλοφορία του και η Ευρώπη έρθει αντιμέτωπη με ένα ενδεχόμενο “τρίτο κύμα” κορονοϊού, τότε η “κόπωση της πανδημίας” θα οδηγήσει σε οριακές καταστάσεις.