Κάποτε όταν υπήρχε ακόμη η Αγροτική Τράπεζα, έτσι όπως την ξέραμε, ένας διευθυντής συνοικιακού υποκαταστήματος απαντώντας σε ερώτηση πελάτη-δημοσιογράφου με «κόκκινο» δάνειο σχετικά με τον σκανδαλώδη τρόπο δανεισμού των κομμάτων είχε δηλώσει… αφοπλιστικά:
«Δεν χρειαζόταν καν την έγκρισή μας, άνοιγαν το συρτάρι και έπαιρναν τα δάνεια μόνοι τους»! Αυτή βέβαια είναι η απόδειξη ενός στρεβλού συστήματος κρατικής επιρροής σε τράπεζες που ανήκαν στο δημόσιο και που οδήγησαν και κόμματα σε χρεοκοπία και τράπεζες στην… αγκαλιά των funds!
Η ιστορία με τα τραπεζικά χρέη του ΠΑΣΟΚ είναι γνωστή όπως και της ΝΔ. Με τη διαφορά ότι στο τέλος του 2011, επί προεδρίας Γιώργου Παπανδρέου ακόμη, το ΠΑΣΟΚ βάρεσε κανόνι! Βρέθηκε σε απόλυτη αδυναμία να αποπληρώνει τους προμηθευτές του, τις πάγιες υποχρεώσεις του σε ενοίκια και μισθούς εργαζομένων, ενώ δεν μπορούσε καν να εισπράξει την κρατική χρηματοδότηση που του αναλογούσε λόγω χρέους στις τράπεζες. Τον Παπανδρέου διαδέχθηκε στην προεδρία ο Βαγγέλης Βενιζέλος, ο οποίος ανέθεσε σε ορκωτούς λογιστές να βγάλουν πόρισμα για τα χρέη του ΠΑΣΟΚ –το οποίο ουδέποτε δημοσιοποιήθηκε– και κατόρθωσε με τη συμβολή του Νίκου Σαλαγιάννη, διαδόχου του Ροβέρτου Σπυρόπουλου στη θέση του διευθυντή, να συμμαζέψει κάπως τα οικονομικά του κόμματος, πετυχαίνοντας μεταξύ των άλλων και κουρέματα από προμηθευτές αλλά και από δεδουλευμένα υπαλλήλων…
Και μπορεί τα τελευταία χρόνια το ΠΑΣΟΚ να δηλώνει ότι εξυπηρετεί κανονικά τα χρέη του, ωστόσο βρήκε έναν έξυπνο και βολικό τρόπο να αποφεύγει τις παρακρατήσεις από την κρατική επιχορήγηση (για οφειλές προς το δημόσιο, τράπεζες κ.λπ.), συμμετέχοντας συστηματικά στις εκλογές μέσα από «ευρύτερα» πολιτικά σχήματα. Και αυτό επιτυγχάνεται επειδή οι συνασπισμοί κομμάτων, σύμφωνα με τον νόμο, διακρίνονται από τα κόμματα που τους συναποτελούν και έχουν διαφορετικό ΑΦΜ και διαφορετικό τραπεζικό λογαριασμό (ΙΒΑΝ).
Για παράδειγμα, το ΠΑΣΟΚ συμμετείχε στις ευρωεκλογές του 2014 μέσα από την ΕΛΙΑ. Η ΕΛΙΑ – Δημοκρατική Παράταξη ήταν συνασπισμός ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ του Βαγγέλη Βενιζέλου, τη Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα του Ανδρέα Λοβέρδου, την Πρωτοβουλία των 58 του Γιάννη Βούλγαρη, τη Δυναμική Ελλάδα του Ηλία Μόσιαλου, την κίνηση Μπροστά του Παναγιώτη Βλάχου, την Πρωτοβουλία Β του Νίκου Διακουλάκη, την Πολιτεία 2012 του Γιάννη Τούντα και την πρωτοβουλία Νέοι Μεταρρυθμιστές του Γιάννη Ράπτη.
Ως συνασπισμός που συμμετείχε στις ευρωεκλογές η ΕΛΙΑ έλαβε κρατική χρηματοδότηση. Στο ιδιωτικό συμφωνητικό που υπεγράφη μεταξύ ΠΑΣΟΚ και των υπόλοιπων κομμάτων και κινήσεων δεν προβλεπόταν ο τρόπος κατανομής της κρατικής χρηματοδότησης. Τα μέρη όμως συμφωνούν στην εκχώρηση της κρατικής χρηματοδότησης στην ΕΛΙΑ. Ετσι το ΠΑΣΟΚ έλαβε εμμέσως ολόκληρη την επιχορήγηση, χωρίς το υπουργείο Εσωτερικών να μπορέσει να κάνει τις νόμιμες παρακρατήσεις και αποδόσεις!
Στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, το ΠΑΣΟΚ συμμετείχε μέσα από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΔΗΣΥ), που τότε αποτελούσε συνασπισμό ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ και πλαισιώθηκε και από τις Κινήσεις Πολιτών με επικεφαλής τον Γιάννη Τούντα. Και πάλι ως συνασπισμός που συμμετείχε σε εθνικές εκλογές η ΔΗΣΥ λαμβάνει κρατική χρηματοδότηση. Στο ιδιωτικό συμφωνητικό που υπεγράφη ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και στη ΔΗΜΑΡ προβλέφθηκε η κατανομή της χρηματοδότησης ως εξής:
- Το 40% της χρηματοδότησης το παίρνει η ΔΗΣΥ.
- Το 51% της χρηματοδότησης το παίρνει το ΠΑΣΟΚ.
- Το 9% της χρηματοδότησης το παίρνει η ΔΗΜΑΡ.
Ετσι, οι παρακρατήσεις που υφίσταται το ΠΑΣΟΚ υπολογίζονται πάνω σε ένα ποσοστό της κρατικής χρηματοδότησης και όχι πάνω στο πραγματικό ποσό το οποίο λαμβάνει.
Νέος φορέας… νέα πατέντα
Εάν ο νέος φορέας, που πήρε προσωρινά το όνομα Κίνημα Αλλαγής και αναμένεται να διαδεχθεί τη ΔΗΣΥ στις επόμενες εθνικές εκλογές συνεχίσει ως συνασπισμός κομμάτων, μπορεί με νέο συμφωνητικό να εκχωρηθεί από το ΠΑΣΟΚ μεγάλο ποσοστό ή το σύνολο της κρατικής χρηματοδότησης που λαμβάνει στον συνασπισμό-νέο φορέα. Σε αυτή την περίπτωση το ΠΑΣΟΚ θα αποπληρώνει σε μικρό ποσοστό ή και καθόλου τις οικονομικές του υποχρεώσεις.
Εάν τελικά δημιουργηθεί νέο κόμμα, έχοντας προηγηθεί η διάλυση των κομμάτων που σήμερα συγκροτούν τον νέο φορέα, άρα και του ΠΑΣΟΚ, το νέο κόμμα δεν έχει καμιά υποχρέωση να αποπληρώσει απαιτήσεις του δημοσίου και των τραπεζών κατά του ΠΑΣΟΚ, εκτός αν προβλεφθεί ότι αποτελεί καθολικό διάδοχο των παλαιών κομμάτων. Η αλήθεια είναι ότι στην πορεία για τις εκλογές επικεφαλής του νέου φορέα, όπου εξελέγη η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και επικεφαλής της ΔΗΣΥ Φώφη Γεννηματά, σχεδόν ο μόνος που είπε καθαρά ότι ο νέος φορέας θα κληρονομήσει και τα χρέη του ΠΑΣΟΚ ήταν ο Γιάννης Ραγκούσης! Οι υπόλοιποι αρκούνται σε δεσμεύσεις κατόπιν δημοσιογραφικών ερωτημάτων και πιέσεων πως το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να χρεώσει τους πολίτες με τα… χρέη του!
Για την ιστορία πάντως, καλό είναι να θυμηθούμε και τις ρυθμίσεις Βενιζέλου για το ανώτατο ποσοστό επιχορήγησης των κομμάτων επί του οποίου μπορεί να γίνει παρακράτηση, την κατανομή της χρηματοδότησης των κομμάτων το 2013 όχι με βάση τα ποσοστά των εκλογών του 2012, αλλά με βάση αυτά των εκλογών του 2009, καθώς και την τροπολογία με την οποία ΝΔ και ΠΑΣΟΚ εξασφάλισαν ασυλία στους τραπεζίτες που τους εκχώρησαν τα δάνεια…