Του Κώστα Βαξεβάνη
Μια βασική αρχή προπαγάνδας (ρωτήστε και τον Άδωνη) είναι να θέτεις μπροστά στα μάτια της κοινής γνώμης όλα τα επικίνδυνα και τρομερά και να απαντάς με όλα τα ασφαλή και καλά.
Έτσι συμβαίνει αυτές τις μέρες. Όλα τα άσχημα και τρομερά που συνοδεύουν την επαγγελματική ομάδα των ταξιτζήδων (αλήθεια πόσοι παρ’ ολίγον βιασμένοι εμφανίστηκαν ξαφνικά στα social media), μαζί με τις στερεοτυπίες και τη φαντασία του καθενός επιστρατεύτηκαν για να απαντήσει ο πολύπαθος (από τους ταρίφες ντε) κόσμος πως η λύση είναι η εφαρμογή taxibeat. Φυσικά όλα αυτά δεν έγιναν με αυτοματισμό, αλλά με μπόλικη διαφήμιση στα ΜΜΕ (για κάποιο λόγο δεν έδωσαν στο Documento ίσως επειδή θεωρούν ότι το κοινό του σκέφτεται λίγο παραπάνω απ όσο θέλουν) και με όλες τις ντουντούκες της «επιχειρηματικότητας» στη διαπασών.
Ας επιχειρήσουμε να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει. Κατ αρχήν να δηλώσω πως έχω την εφαρμογή taxibeat, έχω χρησιμοποιήσει αρκετές φορές ταξί μέσω της εφαρμογής, έχω βαθμολογήσει την πλειοψηφία των οδηγών με άριστα, αλλά έχω επίσης αναρωτηθεί, πού πάει αυτό το αρχείο που δείχνει πού πήγα και πότε πήγα, το οποίο υπάρχει στην εταιρεία.
Η ιστορία ξεκίνησε όταν τα ΝΕΑ δημοσίευσαν ένα ρεπορτάζ με βάση το οποίο η κυβέρνηση καταργεί το taxibeat προς όφελος του Λυμπερόπουλου και των (βιαστών, κλεφτών, σίγουρα βρώμικων) ταξιτζήδων. Δεν υπήρχε ούτε νομοσχέδιο, ούτε θέσεις του Υπουργείου Μεταφορών, ούτε καν σχετικές αναφορές του Υπουργού Χρήστου Σπίρτζη. Η εταιρεία όμως σαν έτοιμη από καιρό, άρχισε να βγάζει προς τα έξω την επιχειρηματολογία της προσπάθειας καταστροφής της επιχειρηματικότητας μαζί φυσικά με τις έμμεσες ισοπεδωτικές αναφορές στους χλεμπονιάρηδες, βρωμιάρηδες και σίγουρα εν δυνάμει βιαστές ταρίφες. Έχουμε λοιπόν τη στερεοτυπική αντίληψη για τον ταξιτζή, ίσως πολλές φορές δικαιολογημένη κατά το παρελθόν, απέναντι στην επιχειρηματικότητα που λάμπει και ζουζουνίζει από το smartphone. Υπάρχει αλήθεια σύγκριση; Καμία
Το κράτος όμως δεν μπορεί να αντιμετωπίζει όσα συμβαίνουν με επικοινωνιακούς όρους, ούτε πολύ περισσότερο μέσα από συμπάθειες που προκύπτουν από το μοίρασμα κολαριστών ευρώ σε δημοσιογράφους για να παρουσιάσουν την κολαριστή λειτουργία μιας εφαρμογής. Για να το πω παραστατικά, το κράτος δεν μπορεί για παράδειγμα να επιτρέψει την εργασία δούλων στα νοσοκομεία, μόνο και μόνο κρίνοντας το καλό αποτέλεσμα στη νοσηλεία. Είναι υποχρεωμένο να προστατεύει τους εργαζόμενους, την κοινωνία και φυσικά να εισπράττει αναλογικά από όσους συμμετέχουν σε αυτό που λέγεται επιχειρηματική δραστηριότητα για να χρηματοδοτεί την Υγεία, την Παιδεία και ό,τι άλλο πρέπει να προσφέρει ένα σύγχρονο κράτος.
Αυτό που με βεβαιότητα γνωρίζουμε, είναι πως το Υπουργείο ετοιμάζει νομοσχέδιο με τους κανόνες που θα διέπουν τη λειτουργία αυτών των εταιρειών γιατί πρόκειται για εταιρείες και όχι εφαρμογές όπως θέλουν να παρουσιάζουν. Τα υπόλοιπα είναι προκαταβολική επίθεση ως η πιο αποτελεσματική άμυνα. Στα πέντε χρόνια λειτουργίας του Beat, ο επικεφαλής Νίκος Δρανδάκης σε ομιλία του είχε πει πως: “Το όραμά μας στο Taxibeat είναι να εξελιχθούμε σε μία εταιρεία η οποία θα παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες μεταφορών, προσώπων και αντικειμένων και θα προσαρμόζεται δυναμικά στις ανάγκες της αγοράς”. Δεν είναι λοιπόν εφαρμογές σε ένα τηλέφωνο, αλλά μεταφορικές εταιρείες χωρίς νομικό πλαίσιο αφού δημιουργήθηκαν με χρήση νέων ηλεκτρονικών μέσων για τα οποία δεν υπήρχαν προβλέψεις.
Συνεπώς το πραγματικό δίλημμα δεν είναι καθαρός ή βρώμικος οδηγός, αξιολόγηση ή μη αξιολόγηση, καλό ή κακό ταξί, αλλά αν τελικώς θα υπάρχουν κανόνες σε αυτό που λέγεται μεταφορές μέσω των ταξί είτε ανήκουν στο Λυμπερόπουλο, είτε σε εταιρεία. Το θέμα είναι επίσης πώς λειτουργεί αυτή, αν εκμεταλλεύεται την ανάγκη των οδηγών, αν τους δίνει όσα δικαιούνται, πώς φορολογείται. Είτε αρέσει είτε όχι, στα σύγχρονα κράτη, τα καπιταλιστικά μάλιστα, η επιχειρηματική δραστηριότητα δεν έχει ως μοναδικό κριτήριο την “καλή προσφορά υπηρεσιών”, αλλά (νομικά τουλάχιστον) τα δικαιώματα των ανθρώπων, τον σεβασμό στο περιβάλλον, τις σχέσεις με το κράτος.
Αυτός που σήμερα προτάσσει ως κριτήριο επιχειρηματικότητας τις “καλές υπηρεσίες” χωρίς κανένα άλλο κριτήριο, προφανώς θα συμφωνεί και με την παιδική εργασία στις Φιλιππίνες μέσω της οποίας παιδιά οκτώ ετών, κατασκευάζουν υπό συνθήκες δουλείας, πολύ καλά προϊόντα εταιρειών υψηλής επιχειρηματικότητας. Να την καταργήσουμε και να καταργήσουμε επιχειρηματικότητα τόσο υψηλών δεικτών κέρδους;