Κοινό στοιχείο σε όλες αυτές τις τραγωδίες—η φωτιά στο Μάτι, το έγκλημα στα Τέμπη, το δυστύχημα στη ντισκοτέκ στη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και γενικότερα η διαφθορά, η πολιτική ανάμειξη, η αδιαφορία και οι σκοπιμότητες—είναι η αποτυχία του κράτους και των θεσμών να προστατεύσουν τους πολίτες και να αποδώσουν δικαιοσύνη.
Γράφει ο Γιώργος Αθανασίου
Ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους γιατί νιώθει ότι δεν ακούγεται, ότι η αδικία επαναλαμβάνεται και ότι τα ίδια λάθη συνεχίζονται χωρίς συνέπειες.
Τι πρέπει να γίνει;
Ανεξάρτητη και γρήγορη απόδοση ευθυνών
Ο κόσμος δεν αντέχει άλλο να βλέπει τραγωδίες να κουκουλώνονται. Πρέπει να επιταχυνθούν οι δικαστικές διαδικασίες, να υπάρξουν πραγματικές τιμωρίες και να μην λειτουργούν οι μηχανισμοί ως μέσα συγκάλυψης.
Διαφάνεια και λογοδοσία
Να υπάρχει ανεξάρτητη επιτήρηση στα μεγάλα έργα και στη λειτουργία κρίσιμων υποδομών (τρένα, πυρόσβεση, νοσοκομεία κ.λπ.).Οι πολιτικοί και οι κρατικοί λειτουργοί να είναι υπόλογοι για τις αποφάσεις και τις παραλείψεις τους.
Ενίσχυση της πολιτικής προστασίας και των ελεγκτικών μηχανισμών
Δεν μπορεί οι υποδομές και τα συστήματα ασφαλείας να είναι ξεπερασμένα ή να υπολειτουργούν. Χρειάζονται αυστηρά πρότυπα ασφαλείας και ελέγχους από ανεξάρτητες αρχές.
Απαγόρευση της πολιτικής κάλυψης υπευθύνων
Δεν γίνεται κάθε φορά να βλέπουμε κυβερνητικούς αξιωματούχους να αποποιούνται ευθυνών ή να προσπαθούν να «θάψουν» υποθέσεις μέσω πολιτικών πιέσεων.
Πραγματική αλλαγή νοοτροπίας
Η ατιμωρησία και η διαφθορά πρέπει να σταματήσουν να θεωρούνται «κανονικότητα». Οι πολίτες πρέπει να απαιτήσουν πραγματικές μεταρρυθμίσεις, όχι απλώς επιφανειακές αλλαγές.
Τι θέλουν οι πολίτες;
Οι πολίτες θέλουν ένα κράτος που να λειτουργεί προς όφελός τους και όχι ως μηχανισμός εξυπηρέτησης συμφερόντων. Θέλουν:
- Να μην πεθαίνουν άνθρωποι επειδή κάποιος δεν έκανε σωστά τη δουλειά του.
- Να αποδοθεί δικαιοσύνη σε κάθε περίπτωση εγκληματικής αμέλειας ή διαφθοράς.
- Να σταματήσουν να θρηνούν αθώους λόγω κρατικών παραλείψεων.
- Να μην νιώθουν πως είναι απλώς αριθμοί σε στατιστικές τραγωδιών.
Πώς θα μαζευτεί αυτή η κατάσταση;
Η κατάσταση αυτή δεν είναι ελληνικό φαινόμενο μόνο, αλλά παγκόσμιο. Όμως, μπορεί να βελτιωθεί εάν:
Υπάρξει πίεση από την κοινωνία
Οι πολίτες να μην σταματήσουν να απαιτούν απαντήσεις και αλλαγές. Οι κινητοποιήσεις να έχουν συνέχεια και να μην ξεχνιούνται οι υποθέσεις.
Γίνουν θεσμικές αλλαγές με πραγματική εφαρμογή
Πολλά λέγονται για νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, αλλά αν δεν εφαρμοστούν σωστά, δεν έχουν αξία.
Να καταρριφθεί το αίσθημα ατιμωρησίας
Όσο υπάρχει η αίσθηση ότι οι υπεύθυνοι δεν πληρώνουν, τόσο θα διαιωνίζεται το πρόβλημα. Οι πολιτικοί, οι κρατικοί αξιωματούχοι και οι ιδιώτες που ευθύνονται για τέτοιες καταστάσεις πρέπει να αντιμετωπίζουν αυστηρές συνέπειες.
Η νέα γενιά να απαιτήσει αλλαγή
Η κοινωνία πρέπει να εκπαιδεύσει τις επόμενες γενιές ώστε να μην αποδέχονται τη διαφθορά και την ανικανότητα ως δεδομένες.
Η οργή των πολιτών είναι δικαιολογημένη. Το ερώτημα είναι αν θα μετατραπεί σε μια πραγματική δύναμη αλλαγής ή αν θα ξεθυμάνει, αφήνοντας χώρο για την επόμενη τραγωδία.