Ενώ η ζήτηση οδηγών στην Ευρώπη έχει ήδη αυξηθεί κατά 44% από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2022, νέα έκθεση της IRU δείχνει ότι οι ελλείψεις οδηγών φορτηγών και λεωφορείων στην Ευρώπη θα τριπλασιαστούν έως το 2026.
Βασικές αιτίες της έλλειψης αυτής είναι η αυξημένη ζήτηση οδικών μεταφορών και η γήρανση του πληθυσμού των οδηγών. Το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ συνταξιοδοτούμενων και νέων οδηγών πρόκειται να τριπλασιάσει το ποσοστό των ακάλυπτων θέσεων οδηγών φορτηγών, σε πάνω από 60% έως το 2026, και να υπερπενταπλασιαστεί για τους οδηγούς λεωφορείων και πούλμαν, σε σχεδόν 50% έως το 2026.
Η έκθεση περιγράφει ανησυχητικά δεδομένα σχετικά με τις δυσκολίες πρόσβασης στο επάγγελμα του οδηγού για τους νέους, και την ελκυστικότητά του ειδικά για τις γυναίκες, παρά το γεγονός ότι οι μισθοί των οδηγών, όπως υποστηρίζει, είναι έως και πέντε φορές υψηλότεροι από τους μέσους κατώτατους μισθούς.
Ο γενικός γραμματέας της IRU Umberto de Pretto δήλωσε: «Η κρίση έλλειψης οδηγών στην Ευρώπη επιταχύνεται με ταχείς ρυθμούς, αποτελώντας σημαντική απειλή για την ήπειρο εάν δεν γίνει τίποτα. Τα φορτηγά μεταφέρουν το 75% των φορτίων της Ευρώπης κατ’ όγκο και το 85% των ευπαθών, υψηλής αξίας και ιατρικών αγαθών της, όπως εμβόλια και τρόφιμα. Οι υπηρεσίες λεωφορείων και πούλμαν, ο πιο χρησιμοποιούμενος τρόπος συλλογικής μεταφοράς στην ΕΕ, είναι κεντρικός στους στόχους της Ευρώπης για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα. Χωρίς οδηγούς, η οικονομία, η κοινωνική κινητικότητα και το σχέδιο για το κλίμα της Ευρώπης θα σταματήσουν».
Υπάρχει χαμηλό ποσοστό νέων οδηγών (6% για τις εμπορευματικές μεταφορές και 5% για τις μεταφορές επιβατών), παρά τους καλούς μισθούς των οδηγών και τη σταθερά υψηλή ανεργία των νέων σε πολλές χώρες. Οι γυναίκες αποτελούν επίσης μόνο ένα μικρό ποσοστό των οδηγών φορτηγών, παρά τα σημαντικά επίπεδα γυναικείας ανεργίας σε ορισμένες χώρες.
Το υψηλό κόστος άδειας και εκπαίδευσης αποτελεί επίσης εμπόδιο. Στη Γαλλία, μια άδεια φορτηγού κοστίζει 5.300 ευρώ, περισσότερο από τρεις φορές τον μέσο ελάχιστο μηνιαίο μισθό, ενώ στη Γερμανία, μια άδεια λεωφορείου και πούλμαν κοστίζει 9.000 ευρώ κατά μέσο όρο, πάνω από το τετραπλάσιο του κατώτατου μηνιαίου μισθού.
Επιπλέον, η ασφάλεια, ιδιαίτερα για τις γυναίκες οδηγούς, είναι ζωτικής σημασίας για να γίνει το επάγγελμα πιο ελκυστικό, καθώς το 95% των οδηγών φορτηγών και το 94% των μεταφορικών εταιρειών το βάζουν ως κορυφαία προτεραιότητά τους. Ωστόσο, μόνο το 3% των υφιστάμενων χώρων στάθμευσης φορτηγών στην ΕΕ είναι πιστοποιημένες ως ασφαλείς.
Ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, αναφέρει η IRU, πρέπει να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις οδηγών. Η έκθεση περιγράφει 20 λύσεις που εφαρμόζονται επί του παρόντος από ενώσεις οδικών μεταφορών, εταιρείες και φορτωτές.
Οι δημόσιες αρχές πρέπει επίσης να λάβουν μέτρα για να αποτρέψουν την κλιμάκωση της έλλειψης, συμπεριλαμβανομένων:
- Καθορισμός της ελάχιστης ηλικίας οδήγησης στα 18, με εκπαίδευση από τα 17
- Επιδότηση δαπανών άδειας και εκπαίδευσης νέων οδηγών
- Δημιουργία περισσότερων ασφαλών χώρων στάθμευσης.