Το 1871 στην Ελλάδα είχαν μεσολαβήσει μόλις 50 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 και μόλις 41 από την ανεξαρτησία της χώρας. Η επίδραση της τουρκοκρατίας ήταν έντονη. Κοντά σε όλα τα άλλα καθορίζει και τη θέση της γυναίκας. Έπρεπε να είναι κλεισμένη στο σπίτι. Δεν μπορούσε να κυκλοφορεί μόνη, ενώ ήταν αδιανόητο να σπουδάσει!
Τον Ιούνιο του 1871 ιδρύθηκε το Ωδείο Αθηνών. Χωρίς να είναι στους σκοπούς του έγινε το πρώτο σύμβολο χειραφέτησης. Ήταν το πρώτο ίδρυμα που δέχτηκε γυναίκες στις τάξεις του. Οι γυναίκες,πλέον, μπορούσαν να βγαίνουν από το σπίτι να συναθροίζονται και με την αποφοίτησή τους να παρουσιάζουν το έργο τους στο κοινό.
Είναι μια άγνωστη ιστορία στη γυναικεια χειραφετηση στην Ελλάδα.
Σκεφτείτε τις προκαταλήψεις της εποχής, αλλά και την ψυχική δύναμη που θα πρέπει να είχαν οι πρώτες αυτές Ελληνίδες.
Στις 28 Ιανουαρίου 1878 η Κ. Βλάχου και η Β. Σερβίου γίνονται οι πρώτες γυναίκες που πήραν δίπλωμα διδασκαλίας.
Πέντε χρόνια αργότερα, το 1879 διορίζεται η πρώτη καθηγήτρια πιάνου. Ήταν η Σοφία Δούδου – Τσίλερ. Κόρη του Κοζανίτη εμπόρου Κωνσταντίνου Δούρου και σύζυγος από το 1876 του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ στον οποίο ανήκουν πολλά από τα κτίρια που θαυμάζουμε στην Αθήνα.
Όλα αυτά συνέβαιναν παρά τις αντιδράσεις μέρους της κοινής γνώμης. Όταν δόθηκαν οι πρώτες παραστάσεις του Ωδείου με συμμετοχή κοριτσιών πολλοί γονείς έσπευσαν να αποσύρουν από το Ωδείο τις κόρες τους για να μη θεωρηθούν «θεατρίνες», χλευαστικός χαρακτηρισμός που συνόδευε τα χρόνια εκείνα τις ηθοποιούς.
Υπήρχαν και οι εξαιρέσεις. Ο Βλάσης Γαβριηλίδης από τις στήλες της εφημερίδας «Ακρόπολις» δημοσιεύει άρθρο με τίτλο: «Τι τις φυλάττε;»
Κι αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Πρόοδος. Πατέρες ανοίχτε τις πόρτες των σπιτιών σας. Γυναίκες ξεχυθήτε στους δρόμους. Παύσατε πλέον να καμαρώνετε τους καναπέδες των σαλονιών σας περιμένουσαι τον άνθρωπον εις τον οποίον θα πληρώσετε το αντίτιμον της νέας σας δουλείας. Γιατί ουσαστικώς περί αλλαγής καταστάσεως πρόκειται. Από κορίτσια δουλεύοντα στις προλήψεις θα προαχθήτε εις υπάνδρους κυρίας δουλεύούσας εις νέας προλήψεις….»
Σιγά σιγά οι πρώτες γυναίκες γράφονται στο Πανεπιστήμιο. Στη Νομική και στην Ιατρική Σχολή. Νέος σάλος. Δεν είναι μόνο οι καθηγητές που διαμαρτύρονται, αλλά και οι φοιτητές!
Το ποτάμι, όμως, δεν γυρίζει πίσω. Ακολουθεί η πρώτη γυναίκα δραματική συγγραφέας που εμφανίζεται επί σκηνής. Είναι η Ευγενία Ζωγράφου (1878-1963). Ήταν διευθύντρια του περιοδικού «Ελληνική Επιθεώρησις», ενώ συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Σκριπ, Ακρόπολις, Άστυ, Εμπρός και Ατλαντίς.
Η Ευγενία Ζωγράφου
Το 1887 εκδίδεται από την Καλλιρρόη Περεv η πρώτη γυναικεία εφημερίδα. Λέγεται «Εφημερίς των Κυριών».
Το τέλος του 19ου αιώνα φέρνει και το τέλος της απόλυτης κυριαρχίας του πατέρας και αργότερα του συζύγου. Οι γυναίκες αρχίζουν αργά, αλλά σταθερά να διεκδικούν τη θέση τους στην κοινωνία. Εργάζονται, κάποιες γίνονται οικονομικά ανεξάρτητες.
Οι πολεμικές περιπέτειες του Έθνους ενισχύουν τη θέση τους. Ο ρόλος τους δεν περιορίζεται στο να γίνονται αδελφές νοσοκόμες, να πλέκουν ρούχα για τους στρατιώτες και να διενεργούν εράνους. Αναπληρώνουν τους άνδρες στην εργασία. Χειραφετούνται.
Μπορεί ακόμα ο δρόμος για την ισότητα και τον σεβασμό να είναι μακρύς, να μην τολμάμε να δεχτούμε ακόμη και τον όρο «γυναικοκτονία», αλλά σύντομα η 8η Μαρτίου θα είναι απλά μια γιορτή για να δείχνουμε τον σεβασμό μας στη μητέρα, τη σύζυγο, την αδελφή,.τη φίλη. Μακάρι όλα τα άλλα να έχουν λυθεί…