Μέχρι πριν από λίγα χρόνια ο διορισμός στο Δημόσιο ήταν όνειρο ζωής για τα παιδιά πολλών οικογενειών. Μονιμότητα, δουλειά συνήθως χωρίς μεγάλη πίεση, καλοί μισθοί, καλύτερη περίθαλψη από το ΙΚΑ των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα και καλύτερες συντάξεις έκαναν τις θέσεις στο Δημόσιο περιζήτητες. Στόχο και όνειρο ζωής για κάποιους.
Πολλοί γονείς έλεγαν στα παιδιά τους: μπες στο Πανεπιστήμιο, σπούδασε κάτι, οτιδήποτε δεν έχει σημασία, και θα σε βολέψω εγώ με τις γνωριμίες μου, θα βρω μια θέση στο Δημόσιο για σένα. Η πίεση σε βουλευτές και λοιπούς πολιτικούς για μια θέση στο Δημόσιο, έφερε τη μεγάλη διόγκωση του Δημόσιου τομέα.
Τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ γέμιζαν φοιτητές, όπου και αν βρίσκονταν. Κανείς δεν αντιδρούσε, λοιπόν, όταν ιδρύονταν ΤΕΙ σε κωμοπόλεις. Το θεωρούσαν μέρος του παιγνιδιού. Θα πάει το παιδί στην επαρχία να σπουδάσει κάτι και μετά θα του βρούμε μια θέση στο Δημόσιο. Δεν σκέφτονταν όλοι έτσι, αλλά σίγουρα μια μεγάλη μερίδα γονέων.
Και μετά ήρθε η κρίση. Οι μισθοί μειώθηκαν, σε πολλούς δημοσίους υπαλλήλους μέχρι και 40%. Οι καλές συντάξεις καταργήθηκαν, όπως και η έξτρα περίθαλψη. Η αλλαγή στο συνταξιοδοτικό έφερε την πρόωρη έξοδο σε πολλούς, ώστε να προλάβουν τους δυσμενέστερους όρους που έρχονταν. Η κρίση έφερε και την απαγόρευση διορισμών, ακόμη και εκεί που ήταν απαραίτητοι. Απογυμνώθηκε από υπαλλήλους ο δημόσιος τομέας. Δεν υπάρχουν αρκετοί νέοι υπάλληλοι να δώσουν τη ζωντάνια τους.
Φτάσαμε να έχουμε γερασμένο προσωπικό στα σχολεία. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί ξεπέρασαν, για πρώτη φορά φέτος, τους 50.000 εκπαιδευτικούς. Καταργείται έτσι η έννοια της αναπλήρωσης κάποιου που δεν μπορεί να είναι στη θέση του. Με γυρολόγους από σχολείο σε σχολείο και από νομό σε νομό δεν γίνεται εκπαίδευση. Με αναπληρωτές που περιμένουν μέχρι και 10 χρόνια να διοριστούν δεν μπορεί να λειτουργήσει η Εκπαίδευση.
Λιγότερο προσωπικό περισσότερη δουλειά. Η αξιολόγηση στα σχολεία, ο προγραμματισμός δράσεων πρόσθεσαν γραφειοκρατία, χωρίς να μειωθεί στο ελάχιστο η ήδη υπάρχουσα ανόητη γραφειοκρατία. Με τα πραγματικά προβλήματα, που είναι η βία ανηλίκων και η εκπαιδευτική διαδικασία δεν ασχολείται κανείς, αφού την ενέργεια κλέβει η γραφειοκρατία, που διεκπεραιώνουν οι εκπαιδευτικοί, καθώς δεν υπάρχουν διοικητικοί υπάλληλοι στα σχολεία. Μέρος του χρόνου τους απορροφά η γραφειοκρατία και το υπόλοιπο η διδασκαλία. Όταν μεγαλώσει το πρώτο θα μειωθεί το δεύτερο.
Περάσαμε, λοιπόν, στο επόμενο στάδιο. Όσοι μπορούν να ζήσουν αλλιώς φεύγουν από το Δημόσιο, μην αντέχοντας πια τις κακές συνθήκες εργασίας και τους πενιχρούς μισθούς.
Πρόσφατα μία γιατρός κατέρρευσε εν ώρα εργασίας από την υπερκόπωση. Γιατροί παραιτούνται από το ΕΣΥ, μη μπορώντας να αντεπεξέλθουν στα ωράρια εργασίας και τις εφημερίες που γίνονται όλο και πιο εξοντωτικά, όσο μειώνεται το προσωπικό και πρέπει να μοιραστούν οι ίδιες εφημερίες μεταξύ λιγότερων γιατρών. Φεύγουν για να εργαστούν στον ιδιωτικό τομέα, με πολύ καλύτερα χρήματα και πιθανόν χωρίς καθόλου εφημερίες.
Η αποχώρηση έφτασε και στον στρατό. Άρχισαν οι παραιτήσεις των αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού. Οι άνθρωποι ξέρουν ότι μπορούν να έχουν πολύ καλούς μισθούς στον ιδιωτικό τομέα προσφέροντας τις γνώσεις τους εκεί και έτσι πολλοί σκέφτονται να φύγουν και να εργαστούν στο Εμπορικό Ναυτικό· αρκετοί, μάλιστα, το έχουν ήδη κάνει. Σε λίγο τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού μπορεί να μείνουν χωρίς προσωπικό.
Προσπαθούν με αυξήσεις στις εφημερίες των γιατρών και αφορολόγητα τα επιπλέον χρήματα από τις ημέρες πλεύσης των πλοίων να φρενάρουν το ρυθμό των παραιτήσεων, αλλά αυτά είναι ασπιρίνες μπροστά σε σοβαρό πρόβλημα.
Αυτή η αλλαγή έφερε, σταδιακά, και την αλλαγή του τρόπου σκέψης των μαθητών και των γονέων τους. Παρατηρήσαμε, από την καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) την ύπαρξη εκατοντάδων κενών θέσεων στις Στρατιωτικές Σχολές. Οι κενές θέσεις οφείλονται στην ΕΒΕ, αλλά οφείλονται και στο ότι μειώνεται η ζήτηση γι’ αυτές τις σχολές. Οι κενές θέσεις εμφανίζονται στις πιο δύσκολες από πλευράς ζωής στρατιωτικές σχολές: Την Ευελπίδων – Όπλα, τη Ναυτικών Δοκίμων και τη ΣΜΥ – Όπλα. Αν υπήρχε μεγάλη ζήτηση γι’ αυτές τις σχολές θα ελκύονταν και καλοί μαθητές, που ξεπερνούν την ΕΒΕ και δεν θα έμεναν κενές θέσεις. Η βάση της Ευελπίδων – Όπλα ήταν φέτος 12.220 μόρια και έμειναν και 70 κενές θέσεις. Πριν από 10 χρόνια το 2014 η βάση ήταν 16.890 μόρια. Είναι προφανές, πιστεύω ότι ήταν ελκυστικότερη στο παρελθόν η σχολή.
Φυσικά οι σχολές των ενστόλων ανήκουν ακόμη στις περιζήτητες με τη σχολή των αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, για παράδειγμα, να έχει βάση 18.070 μόρια το 2023, με 100 θέσεις εισακτέων και αποτέλεσε την πρώτη επιλογή 1.058 υποψηφίων. Απλά μειώθηκε η ζήτηση για τις σχολές που έχουν πιο δύσκολη ζωή.
Οι σχολές οι απόφοιτοι των οποίων κατευθύνονταν σε μεγάλο ποσοστό στην Εκπαίδευση γνωρίζουν και αυτές τη δραστική μείωση της ζήτησης και έχουν και αυτές εκατοντάδες κενές θέσεις. Τμήματα Μαθηματικών, Φυσικής, Φιλολογίας και Ιστορίας και Αρχαιολογίας γνωρίζουν πολύ μεγάλη μείωση των πρώτων προτιμήσεων των υποψηφίων. Ως παράδειγμα να αναφέρουμε ότι το Τμήμα Μαθηματικών Αθήνας αποτελούσε την πρώτη επιλογή 489 υποψηφίων το 2014 και μόλις 58 το 2023. Η παύση διορισμών στην Εκπαίδευση για μια δεκαετία, οι αναπληρωτές που παραμένουν αναπληρωτές και γυρνούν ανά την Ελλάδα με χαμηλούς μισθούς έκαναν τους υποψηφίους να στραφούν αλλού.
Είναι απαραίτητο να καταλάβουν όσοι γονείς και μαθητές δεν το έχουν ακόμη αντιληφθεί ότι πρέπει να επιλέξουν τις σπουδές τους, όχι με την προοπτική μιας θέσης στο Δημόσιο, διότι ακόμη και αν καταφέρουν να βρουν μια θέση στο Δημόσιο θα τους δίνει μια κακοπληρωμένη δουλειά σε κακές εργασιακές συνθήκες. Πρέπει οι υποψήφιοι να επιλέξουν σπουδές που θα τους δώσουν εφόδια για να βγουν στην αγορά εργασίας και να αναζητήσουν μία αξιοπρεπή εργασία στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό αν στην Ελλάδα δεν υπάρχουν καλοπληρωμένες θέσεις. Διότι όσο δεν θα υπάρχουν καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα τα παιδιά μας θα φεύγουν στο εξωτερικό και οι επιχειρηματίες θα διαμαρτύρονται διότι δεν θα βρίσκουν τους κατάλληλους εργαζόμενους. Αναμενόμενο είναι να μη βρίσκουν τους κατάλληλους εργαζόμενους αφού οι καλύτεροι φεύγουν.
www.stadiodromia.gr