Yποχρεωτικές σε όλους τους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους είναι από σήμερα οι μάσκες στην Ελλάδα, ενώ στα σουπερμάρκετ και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς είναι πλέον υποχρεωτικές οι ενισχυμένες μάσκες υψηλής προστασίας ή η διπλή μάσκα.
Τι είναι όμως οι μάσκες υψηλής προστασίας FFP2 ή Ν95 ή ΚΝ95 και πόσο περισσότερο προστατεύουν από τις απλές χειρουργικές;
Το FFP (Filtering Face Piece) είναι ένα ευρωπαϊκό πρότυπο προδιαγραφών για τις μάσκες υψηλής προστασίας, με την αποτελεσματικότητά τους να κλιμακώνεται σε τρεις βαθμούς προστασίας, από το ένα (χαμηλότερο) έως το τρία (υψηλότερο), με άλλα λόγια δεν έχουν όλες οι μάσκες αυτού του είδους ακριβώς τις ίδιες προδιαγραφές. Οι μάσκες FFP2 φιλτράρουν τουλάχιστον το 94% όλων των σωματιδίων, περιλαμβανομένων των μεταφερόμενων με τον αέρα ιών όπως ο κορονοϊός. Παρόμοια επίπεδα προστασίας παρέχουν το αμερικανικό πρότυπο προδιαγραφών Ν95 και το κινεζικό πρότυπο ΚΝ95. Οι μάσκες αυτές διαθέτουν αρκετά στρώματα διαφορετικών υφασμάτων, μεταξύ των οποίων ένα φίλτρο από πολυπροπυλένιο που μπορεί να παγιδέψει τα μικρότερα σωματίδια στον αέρα.
Οι μάσκες αυξημένης προστασίας FFP2 ή Ν95 ή KN95, ιδίως αν εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπο χωρίς να αφήνουν αέρα να μπαίνει και να βγαίνει από τις άκρες τους, μπορούν να μειώσουν δραστικά κάτω από 1% τον κίνδυνο μόλυνσης από κορονοϊό, έδειξε μια πρόσφατη γερμανική επιστημονική έρευνα. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Δυναμικής Μαξ Πλανκ στο Γκέτινγκεν, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), διαβεβαίωσαν ότι οι μάσκες FFP2 ή KN95 είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στο να φιλτράρουν τα μολυσμένα σωματίδια του αέρα. Υπολόγισαν ότι μια καλά εφαρμοσμένη μάσκα FFP2 ή KN95 παρέχει έως 75 φορές μεγαλύτερη προστασία σε σχέση με μια καλά εφαρμοσμένη χειρουργική μάσκα.
Στην περίπτωση δύο ατόμων χωρίς μάσκες που μιλάνε σε απόσταση τριών μέτρων και ο ένας έχει κορονοϊό με τυπικό ιικό φορτίο, ο κίνδυνος μόλυνσης του δεύτερου σε λίγα λεπτά είναι έως 90%. Αν βρίσκονται σε απόσταση ενάμισι μέτρου και μόνο ο άνθρωπος χωρίς ιό φορά χειρουργική μάσκα, ο κίνδυνος μόλυνσης του θα είναι πάλι έως 90% αλλά σε περισσότερο χρόνο (μετά από 30 λεπτά). Αλλά αν αυτός φορά μάσκα FFP2, ο κίνδυνος μόλυνσης του δεν θα ξεπεράσει το 20% ακόμη και μετά από μία ώρα συζήτησης. Όταν και οι δύο μιλάνε φορώντας χειρουργικές μάσκες, ο κίνδυνος μόλυνσης του δεύτερου δεν ξεπερνά το 30% μετά από μια ώρα, ενώ αν και οι δύο φοράνε μάσκες αυξημένης προστασίας, ο κίνδυνος μόλυνσης είναι 0,4% (τέσσερις πιθανότητες στις χίλιες).
Η μελέτη υπολόγισε ότι αν τόσο ένας άνθρωπος μολυσμένος με κορονοϊό όσο και ένας χωρίς τέτοια λοίμωξη φορούν καλά εφαρμοσμένες μάσκες αυξημένης προστασίας, ο μέγιστος κίνδυνος μόλυνσης μετά από 20 λεπτά ακόμη και σε μικρή απόσταση μεταξύ τους είναι περίπου ένα τοις χιλίοις (0,1%), δηλαδή μία πιθανότητα στις χίλιες ο ένας να κολλήσει τον άλλο. Αν οι μάσκες τους δεν εφαρμόζουν καλά, τότε η πιθανότητα μόλυνσης είναι γύρω στο 4%. Αν και οι δύο φοράνε καλά εφαρμοσμένες απλές ιατρικές (χειρουργικές) μάσκες, μέσα σε ένα 20λεπτο η πιθανότητα μετάδοσης του κορονοϊού είναι έως 10%.
Όπως επισημαίνει το διεθνούς κύρους βρετανικό περιοδικό «Economist», οι μάσκες υψηλής προστασίας έχουν γίνει υποχρεωτικές σε μερικές χώρες της Ευρώπης, ενώ γενικότερα στην «γηραιά» ήπειρο λίγοι άνθρωποι πια φοράνε υφασμάτινες μάσκες ως προστασία κατά της Covid-19, αντίθετα με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, όπου οι ενισχυμένες μάσκες είναι πιο σπάνιες. Μελέτη στο περιοδικό «Journal of Education and Health Promotion» έδειξε ότι οι χειρουργικές μάσκες έχουν τριπλάσια αποτελεσματικότητα από τις υφασμάτινες χειροποίητες, αλλά υστερούν έναντι των μασκών υψηλής προστασίας, γι’ αυτό και η σύσταση στην Ελλάδα είναι πλέον να φοριούνται δύο απλές μάσκες ταυτόχρονα, αν κάποιος δεν φοράει μάσκα FFP2, N95 ή KN95.