Της Νικόλ Λειβαδάρη
nleivadari@naftemporiki.gr
Στις Βρυξέλλες η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν άνοιξε θέμα υποχρεωτικού εμβολιασμού, σε επίπεδο πανευρωπαϊκής πλέον, κοινής προσέγγισης. Στην Ιταλία η κυβέρνηση Ντράγκι ανακοίνωσε υποχρεωτικό εμβολιασμό σε αστυνομία, στρατό και εκπαιδευτικούς και αποκλεισμό από τα μέσα μαζικής μεταφοράς όλων όσοι δεν διαθέτουν «πράσινο πάσο». Στη Γερμανία ο επόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς πρότεινε καθολικό υποχρεωτικό εμβολιασμό και οι μόνοι που διαφώνησαν ήταν οι ακροδεξιοί του AfD. Η πλέον ανεπιφύλακτη δε, και ίσως απροσδόκητη, στήριξη της πρότασής του ήρθε από το κόμμα της Αριστεράς, το Die Linke.
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση πρότεινε και νομοθέτησε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για τους πολίτες άνω των 60 ετών επί ποινή προστίμου 100 ευρώ. Θα μπορούσε να είναι ένα προωθημένο βήμα προς την πλευρά του ορθολογισμού και της επιστήμης, εάν δεν ερχόταν ως το υστερόγραφο ενός αντιφατικού αφηγήματος που μέχρι πρότινος ξόρκιζε την υποχρεωτικότητα γιατί «γεννά αντίδραση». Εάν επίσης δεν συνοδευόταν από παράλληλα άλματα ανορθολογισμού του τύπου ότι η θνησιμότητα εντός και εκτός ΜΕΘ είναι η ίδια. Κι εάν δεν προσέκρουε σε ηθικά πρωτίστως και νομικά δευτερευόντως ζητήματα ηλικιακής διάκρισης των πολιτών, όπως επισημαίνει ο συνταγματολόγος Ξενοφών Κοντιάδης.
Η αντιπολίτευση καταψήφισε και εστίασε την κριτική της στην ποινή των 100 ευρώ. Θα μπορούσε να είναι μια συζητήσιμη διαφωνία εάν συνοδευόταν από καθαρή θέση για τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά υποχρεωτικό εμβολιασμό σε ένστολους και εκκλησία – δεν λέει όμως εάν ζητά ή όχι καθολική υποχρεωτικότητα. Λέει ότι οι ανεμβολίαστοι αστυνομικοί μπορεί να είναι υπερμεταδότες του ιού, δεν λέει όμως εάν ισχύει το ίδιο και για τους ανεμβολίαστους δημοσίους υπαλλήλους, για παράδειγμα. Και ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να καλεί άπαντες να εμβολιαστούν – ο Παύλος Πολάκης όμως επιλέγει να πει, χωρίς αναλογικά στοιχεία, από το βήμα της Βουλής πως το ένα τρίτο των θυμάτων του τελευταίου μήνα ήταν εμβολιασμένοι. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δημιουργία εμβολιαστικής κουλτούρας.
Η συζήτηση για την υποχρεωτικότητα δεν είναι μια εύκολη συζήτηση. Και η σύγκρουση προσωπικών ελευθεριών και δημόσιας υγείας είναι μια σύγκρουση που γεννά σκληρά διλήμματα. Στην Ελλάδα όμως αυτή τη συζήτηση την ανοίγουν ντε φάκτο οι 18.000 νεκροί κι ένας από τους υψηλότερους δείκτες θνησιμότητας στην Ευρώπη. Και δεν μπορεί παρά να γίνει με όρους ορθολογισμού και όχι ελάχιστου πολιτικού κόστους. Διότι οι μεγαλύτερες συλλογικές ήττες είθισται να γράφονται στο όνομα του ανορθολογισμού.