H πυρκαγιά στα Βίλια αρχικά εξαπλώθηκε καθοδηγούμενη από τον συνοπτικό άνεμο που έπνεε στην περιοχή
Αιτία για αυτό, σύμφωνα με το meteo, αποτέλεσε η μεταβολή των ατμοσφαιρικών συνθηκών, η οποία σε συνδυασμό με την πλούσια και ξηρή καύσιμη ύλη οδήγησαν τελικά στην μεταβολή των διεργασιών που καθοδηγούν την εξάπλωση των πύρινων μετώπων.
Ειδικότερα, η πυρκαγιά στα Βίλια αρχικά εξαπλώθηκε καθοδηγούμενη από το συνοπτικό άνεμο που έπνεε στην περιοχή (wind-driven πυρκαγιά).
Κατά τη διάρκεια της Τετάρτης, η επικράτηση ασθενέστερων ανέμων και αστάθειας στην ατμόσφαιρα βοήθησε ώστε η πυρκαγιά να αναπτύξει ισχυρή επαγωγική στήλη (ισχυρά ανοδικά ρεύματα εξαιτίας της πολύ ισχυρής θέρμανσης του αέρα από την καύση της καύσιμης ύλης), οδηγώντας τελικά στην εμφάνιση πυροσωρείτη.
Κατά τον τρόπο αυτό, η αρχικά καθοδηγούμενη από τον άνεμο (wind-driven) πυρκαγιά κατέστη «αυτοκαθοδηγούμενη» (plume-driven), όπως αντίστοιχα συνέβη κατά διαστήματα στις καταστροφικές πυρκαγιές του προηγούμενου διαστήματος σε Βαρυμπόμπη, Εύβοια, Ηλεία, Λακωνία, και Μεσσηνία.