Ο συχωρεμένος ο πατέρας μου ήταν δασοφύλακας. 37 χρόνια έκανε αυτή τη δουλειά. Έζησε άπειρες φωτιές από κοντά, θυμάμαι χαρακτηριστικά μια φορά που έλειψε 3-4 μέρες και όταν γύρισε στο σπίτι δεν τον αναγνώρισα απ’ τη κάπνα στο πρόσωπο. Όλα του τα χρόνια τα υπηρέτησε στα δασαρχεία Αμαλιάδας και Πύργου, στην πολύπαθη από πυρκαγιές Ηλεία.
Κατά διαβολική σύμπτωση πήρε τη σύνταξή του τη χρονιά που η κυβέρνηση Σημίτη είχε τη φαεινή ιδέα (την οποία πληρώνουμε ως σήμερα) να αφαιρέσει τη δασοπυρόσβεση από τα Δασαρχεία και να την εντάξει στην Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Με απλά λόγια, οι δασοφύλακες, οι δασολόγοι, οι δασοπυροσβέστες, οι επαγγελματίες δηλαδή που απασχολούνταν για χρόνια με τα δάση θα έπαιρναν εντολές από αξιωματικούς που η εμπειρία τους αφορούσε πυρκαγιές του αστικού ιστού.
Τα γράφω αυτά διαβάζοντας διάφορα τις τελευταίες μέρες για τις φωτιές. Βλέπω π.χ. για την Βαρυμπόμπη ( ακούσαμε ότι δεν ήταν προσβάσιμα τα μέρη) για να επιχειρήσουν τα επίγεια μέσα. Το χθεσινό μου οδοιπορικό στη Βαρυμπόμπη που δημοσιεύεται σήμερα στην ΕΦ.ΣΥΝ. διαψεύδει αυτούς τους ισχυρισμούς. Μια χαρά δρόμοι και τα καμένα ήταν όχι απλώς προσβάσιμα σε πυροσβεστικά οχήματα αλλά υπήρχε επαρκώς η δυνατότητα να προλάβουν τη φωτιά αν υπήρχε σχέδιο.
Σχέδιο δεν υπήρχε
Όταν δηλαδή σου λένε οι κάτοικοι ότι επικρατούσε άπνοια και η φωτιά ξεκίνησε ως μια απλή στήλη καπνού (σαν να καίει κάποιος χορτάρια, έτσι μου ειπώθηκε) και ο κ. Χαρδαλιάς την Τρίτη το βράδυ μας έλεγε ότι υπήρχαν δυναμεις της Π.Υ. στο σημείο, το ερώτημα που κυριαρχεί είναι ένα
Πώς φτάσαμε λοιπόν στο παρανάλωμα;
Ο πατέρας μου και οι συνάδελφοί του πέρασαν όλη τους την επαγγελματική ζωή στα δάση. Είχε ο καθένας στην ευθύνη του 7-8 χωριά και σε συνεργασία με τους αγροφύλακες τότε, είχαν σχεδόν καθημερινή εικόνα για όλη τη μορφολογία της περιοχής ευθύνης τους.
Γνώριζαν κάθε μονοπάτι και κάθε ιδιομορφία του δάσους. Γνώριζαν τους υλοτόμους, τους ρητινοσυλλέκτες (έχουν χαθεί σχεδόν όλοι), τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, γνώριζαν προσωπικά τους εποχικούς δασοπυροσβέστες που εκπαίδευαν, διαπίστωναν σχεδόν άμεσα την όποια αλλαγή στην περιοχή, είτε γινόταν με φυσικό τρόπο, είτε δόλια. Και επίσης, επειδή ζούσαν εκεί και γνώριζαν το μέρος ήταν και οι πρώτοι στη μάχη αν καθόταν η στραβή.
Και η στραβή καθόταν γιατί οι φωτιές στα δάση υπάρχουν πριν τον άνθρωπο. Και θα υπάρχουν επειδή αποτελούν ένα φυσικό τρόπο ανανέωσης του περιβάλλοντος μέσω του τρίπτυχου γέννηση-θάνατος-αναγέννηση.
Άλλο πράγμα όμως η στραβή κι άλλο πράγμα το περιβαλλοντικό έγκλημα με τη συμμετοχή ή την ανικανότητα του ανθρώπινου παράγοντα.
Έχω μπόλικες φωτογραφίες από παλιές φωτιές που συμμετείχε ο πατέρας μου, όπου εκείνα τα παλιά Steyr πυροσβεστικά έμπαιναν ΜΕΣΑ στο δάσος χωρίς να καταλαβαίνουν τίποτα προκειμένου να ανακόψουν ένα πύρινο μέτωπο και δεν το περίμεναν στην εθνική οδό ή στην ασφάλεια του επαρχιακού δρόμου.
«Τη φωτιά πρέπει να την προλάβεις, να μην σου φύγει». Ήταν η πιο χαρακτηριστική ατάκα που θυμάμαι να επαναλαμβάνει για χρόνια. Και θυμάμαι επίσης πως είχε τσακωθεί με έναν αξιωματικό της Π.Υ. Πύργου σε μια φωτιά που έφτανε στις παρυφές της πόλης και είχε επιστρατευτεί και η Πυροσβεστική για βοήθεια.
Οι χριστοπαναγίες του είχαν πάει σύννεφο διαπιστώνοντας την ανικανότητα του εντελώς τυπικά ανώτερου να καταλάβει που έπρεπε να βοηθήσει, γιατί πολύ απλά δεν είχε εικόνα τι σημαίνει μια ανεξέλεγκτη δασική φωτιά και που την πάει ο άνεμος. Ο αξιωματικός του είχε κάνει αναφορά, είχε πάρει μάλιστα τηλ. και έναν βουλευτή για να… μεταθέσει τον πατέρα μου στον Έβρο, αλλά τον έσωσαν δύο πράγματα. Ότι ο τότε δασάρχης ακολούθησε τη λογική του και η κατάσταση σώθηκε και πως επίσης έβαλε πλάτη και κατάφερε να κόψει τη μετάθεση.
Μετά όμως ήρθαν οι εκσυγχρονιστές και τα πράγματα γίνανε ρόιδο. Και μια απλή ανάγνωση των πυρκαγιών, πριν και μετά το 1998 και τα ποιοτικά στοιχεία των περιστατικών αυτών βεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Προφανώς είναι ηλίθιοι σε άλλες χώρες με δασικό πλούτο που η δασοπυρόσβεση αποτελεί ξεχωριστή υπηρεσία από την Πυροσβεστική.
Με τούτα και με κείνα καταλήξαμε ώστε μια μερίδα έμπειρου στελεχιακού δυναμικού να παροπλιστεί ουσιαστικά και να καταγράφει πλέον τις παρανομίες στα δάση και να συντάσσει μελέτες.
Αδελφικός μου φίλος που σπούδασε δασοπόνος και είχε το μεράκι ν’ ακολουθήσει το επάγγελμα απηύδησε από την ανυπαρξία ουσιαστικής πολιτικής και σήμερα φτιάχνει ωραιότατα παγωτά. Ένας, ένας έφυγαν και οι συνάδελφοι του πατέρα μου, άνθρωποι της πράξης και όχι της θεωρίας.
Απέμειναν κάποιοι νεότεροι συνάδελφοί του που τώρα απολαμβάνουν τη σύνταξή τους παρατηρώντας τα δάση να καίγονται όμορφα επειδή κάποιοι (και δεν αναφέρομαι στους πυροσβέστες που είναι ήρωες) νομίζουν ότι η δασοπυρόσβεση είναι άσκηση στο χάρτη και όχι μάχη στο πεδίο για το οποίο πολλοί δεν γνωρίζουν την τύφλα τους.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην προσωπική του σελίδα, στο Facebook.
O Δημήτρης Τερζής είναι συνεργάτης της ΕΦΣΥΝ