Πολλά και ποικίλα συμπεράσματα όσον αφορά το συγκοινωνιακό έργο του ΟΑΣΘ προκύπτουν από τη σύγκριση των βασικών παραμέτρων για τη διετία 2019 – 2020. Παρότι οι δύο χρονιές δεν είναι ευθέως συγκρίσιμες, για διαφορετικούς λόγους, ωστόσο, η αποκρυπτογράφηση αυτών των στοιχείων προσφέρει μια καθαρή εικόνα για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο Οργανισμός, καθώς και για τις επιπτώσεις από την πανδημία.
Οι βασικότερες διαφορές μεταξύ των δύο τελευταίων χρόνων είναι κυρίως δύο. Η πρώτη αφορά ασφαλώς την πανδημία, γεγονός που επηρέασε αρνητικά τη λειτουργία του ΟΑΣΘ, κυρίως κατά τους τέσσερις μήνες των lockdown. Το δεύτερο έχει να κάνει με τη συμμετοχή στο συγκοινωνιακό έργο των ΚΤΕΛ τα οποία, σταδιακά από τον Μάρτιο του 2020, και σε πλήρη ανάπτυξη από τον Μάιο, ανέλαβαν το συγκοινωνιακό έργο σε συνολικά 31 λεωφορειακές γραμμές εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος. Το γεγονός αυτό επέτρεψε στις δημόσιες συγκοινωνίες να διατηρήσουν αμείωτο το σύνολο του συγκοινωνιακού έργου στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης το 2020, παρά τα lockdown, ωστόσο, από τη δεύτερη ανάγνωση προκύπτει ότι εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος υπήρξε σημαντική μείωση του συγκοινωνιακού έργου.
Η διαφορά πόλης – υπαίθρου
Από τα στοιχεία της τηλεματικής τα οποία έχει στη διάθεσή του ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ) προκύπτει ότι το 2019 το σύνολο των λεωφορείων ΟΑΣΘ και ΚΤΕΛ (τότε τα ΚΤΕΛ είχαν μόνον εννέα γραμμές, ουσιαστικά από τον Ιούνιο και μετά) διέτρεξαν 27.798.702 οχηματοχιλιόμετρα (25.862.510 ο ΟΑΣΘ και 1.936.192 τα ΚΤΕΛ).
Το 2020, με βάση τα στοιχεία της τηλεματικής, το σύνολο των οχηματοχιλιομέτρων ανήλθε σε 27.703.910 (16.126.571 ο ΟΑΣΘ και 11.577.339 τα ΚΤΕΛ), δηλαδή λιγότερα κατά 55.502 σε σχέση με το 2019. Ωστόσο η εικόνα αυτή δεν είναι πραγματική καθώς, τα δεκάδες μισθωμένα, μεταχειρισμένα λεωφορεία τα οποία προστέθηκαν στο στόλο του ΟΑΣΘ, σταδιακά μετά τον Σεπτέμβριο, δεν είχαν για αρκετό καιρό σύστημα τηλεματικής και κατά συνέπεια δεν καταγράφονταν το συγκοινωνιακό έργο τους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΣΕΘ Γιάννη Τόσκα, «το 2020 το σύνολο των οχηματοχιλιομέτρων είναι στην πραγματικότητα περισσότερα σε σχέση με το 2019».
Αυτό οφείλεται βεβαίως, κυρίως, στο γεγονός ότι στις 31 λεωφορειακές γραμμές τις οποίες ανέλαβαν τα ΚΤΕΛ εκτελέστηκε σχεδόν το 100% των δρομολογίων (εκτιμάται κοντά στο 98%), ενώ το 2019 στις ίδιες γραμμές τις οποίες είχε τότε ο ΟΑΣΘ γινόταν το 60% έως 65% των δρομολογίων. Είναι ενδεικτικό ότι στο διάστημα Μάιος – Σεπτέμβριος 2020, κατά το οποίο δεν υπήρξε lockdown, αλλά ούτε είχαν προστεθεί στο στόλο του ΟΑΣΘ τα μισθωμένα λεωφορεία, ΚΤΕΛ και ΟΑΣΘ έκαναν πάνω κάτω το ίδιο συγκοινωνιακό έργο, από περίπου 1,2 έως 1,3 εκατ. οχηματοχιλιόμετρα μηνιαίως.
Πάντως, οι δύο περίοδοι της καραντίνας συρρίκνωσαν σε μεγάλο βαθμό το συγκοινωνιακό έργο του ΟΑΣΘ, σε αντίθεση με τα ΚΤΕΛ τα οποία εκτελούσαν σχεδόν το σύνολο των δρομολογίων. Συγκεκριμένα, το τρίμηνο Μάρτιος – Μάιος του 2020 ο ΟΑΣΘ έκανε περίπου 4 εκατ. οχηματοχιλιόμετρα, ενώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019 είχε κάνει 9,3 εκατ. Αντίστοιχη μείωση υπήρξε και το δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου.
Η μείωση της επιβατικής κίνησης
Η σημαντική μείωση του συγκοινωνιακού έργου εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος, σε συνδυασμό και με το τετράμηνο lockdown είχε ως συνέπεια την δραματική συρρίκνωση της επιβατικής κίνησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΣΕΘ το 2019 οι «οικονομικοί επιβάτες», ένα μέγεθος το οποίο προσεγγίζει την επιβατική κίνηση (εξαιρείται η συντριπτική πλειονότητα όσων δεν πληρώνουν εισιτήριο), ανέρχονταν σε 102.612.781, ενώ το 2020 μειώθηκαν στα 39.633.997, μείωση της τάξης του 61,5%.
Όλοι οι μήνες του 2020 ήταν χειρότεροι από αυτούς του 2019, ωστόσο, η μεγαλύτερη πτώση των «οικονομικών επιβατών» παρατηρείται κατά τους μήνες της καραντίνας. Είναι ενδεικτικό ότι τον Απρίλιο του 2019 υπήρχαν 9,6 εκατ. «οικονομικοί επιβάτες» έναντι μόλις 1,2 εκατ. τον αντίστοιχο μήνα του 2020. Συνολικά για το τετράμηνο του lockdown (Μάρτιος, Απρίλιος, Νοέμβριος, Δεκέμβριος) οι «οικονομικοί επιβάτες υπολογίζονται σε 8,9 εκατ. ενώ το αντίστοιχο τετράμηνο του 2019 ήταν 36,5 εκατ.
Οι ακυρώσεις των εισιτηρίων
Αντίστοιχη μείωση παρατηρείται και στις ακυρώσεις εισιτηρίων στα ακυρωτικά μηχανήματα εντός των λεωφορείων. Το 2019 αυτές ανήλθαν σε 22.352.202 έναντι 8.373.402 το 2020, μείωση της τάξης του 62,5%. Ο χειρότερος μήνας για το 2020 ήταν ο Απρίλιος (μήνας lockdown) με μόλις 140.233 ακυρώσεις όταν τον αντίστοιχο μήνα του 2019 είχαν ανέλθει σε 2.134.406 (μείωση 93,4%).
Πηγή: https://www.voria.gr/article/oasth-poso-epirease-i-pandimia-sigkinoniako-ergo-ke-epivatiki-kinisi