Η γεωγραφία δεν αλλάζει. Το θέμα μερικές φορές είναι πώς «διαβάζει» κάποιος τον χάρτη. Η Τουρκία προσπαθεί, για παράδειγμα, να καταστήσει προτεκτοράτο της τη Λιβύη, να κάνει γεωτρήσεις νοτίως της Κύπρου, νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Το δικό της αφήγημα, αν και παράλογο, εξελίσσεται, υλοποιείται και φέρει τον κωδικό «Γαλάζια Πατρίδα». Όταν δε αυτός ο σχεδιασμός αποτυπωθεί στον χάρτη, όλα γίνονται «τουρκικά». Μια τρομακτική εικόνα.
Το ζητούμενο είναι γιατί αυτό το επεκτατικό, παράνομο, παράλογο αφήγημα δεν αποτρέπεται, δεν ανατρέπεται. Γιατί, μεγάλες και μη δυνάμεις, το ανέχονται; Προφανώς είναι τα πολλά και διαφορετικά συμφέροντα αλλά και προτεραιότητες. Κάποια στιγμή, βέβαια, θα βρεθούν κι όλοι αυτοί που υποβαθμίζουν την επιθετικότητα της Τουρκίας, μέσα σε ένα σχέδιο, επέκτασης ενδεχομένως της «Γαλάζιας Πατρίδας». Και τότε;
Το θέμα δεν είναι να αναζητούνται οι λόγοι και να εξηγείται η συμπεριφορά άλλων χωρών στην περιοχή -που είναι χρήσιμο- αλλά ποια θα είναι η απάντηση που πρέπει να δοθεί από ελληνικής πλευράς, από Ελλάδα και Κύπρο.
Και σε αυτό το σημείο μπαίνει -από κάποιους- το θέμα της γεωγραφίας. Συνήθως, τα μεγάλα και βαρύγδουπα λόγια έχουν αποθηκευτεί στο τελευταίο σύνθημα πριν από τις εκλογές. Αυτό που έχει σημασία, όμως, δεν είναι οι δημόσιες δηλώσεις αλλά οι πράξεις. Η παράταξη, η οποία κυβερνά σήμερα την Ελλάδα, έχει διαμορφώσει δόγματα σε σχέση με την Κύπρο, τα οποία παραμένουν αναλλοίωτα: Το «Κύπρος είναι μακριά» και το «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται», αποτελούν εδραιωμένα εργαλεία μιας επιδερμικής προσέγγισης, κοσμοπολίτικης για τα εθνικά θέματα. Αυτά τα δόγματα, συνιστούν εθνική πολιτική του αθηναϊκού κράτους και αυτά υλοποιούνται. Κι αυτό έχει επιβεβαιωθεί από τη στάση παρατηρητή, που τήρησε η Αθήνα έναντι των παράνομων ενεργειών της κατοχικής Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.
Είναι σαφές πως με λόγια παρηγοριάς προς τη Λευκωσία, δεν αποτρέπεται η επιθετικότητα της Άγκυρας αλλά αποθρασύνεται. Το έχουμε βιώσει διαχρονικά και στο Κυπριακό με τις πολλές -ενίοτε επικίνδυνες υποχωρήσεις- και στα ελληνοτουρκικά. Έχει αναφερθεί πολλές φορές πως εάν η Αθήνα εκινείτο εγκαίρως, ενδεχομένως να απέτρεπε τώρα τις σεισμικές έρευνες της Τουρκίας στην ελληνική θαλάσσια περιοχή.
Δυστυχώς, όταν τουρκικές σημαίες κυματίζουν στα σημεία των γεωτρήσεων, τότε τα τετελεσμένα μπορεί να είναι μη ανατρέψιμα.
Είναι σοβαρές οι εξελίξεις που ενδεχομένως να οδηγήσουν σε πολύ αρνητικές επιπτώσεις, ισοδύναμες εκείνων που προκάλεσε η τουρκική εισβολή του 1974. Αυτή τη φορά η τουρκική επιθετικότητα θα επεκταθεί και στην ελλαδική πλευρά. Γι’ αυτό και πρέπει να υπάρξει επειγόντως επανακαθορισμός πολιτικής.
Τι πρέπει να γίνει;
Ο Ερντογάν σέρνει ήδη τον χορό ενός θερμού επεισοδίου, το οποίο θα χρησιμοποιεί και ως μπαμπούλα για τον τουριστικό σχεδιασμό του καλοκαιριού. Εάν η Αθήνα συνειδητοποίησε πως η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην επιβολή τετελεσμένων, τότε κανονικά θα έχει προετοιμαστεί. Αλλά αυτό δεν φαίνεται. Είναι σαφές πως χρειάζονται κινήσεις σε διάφορα επίπεδα.
Πρώτο, αποτρεπτικά σε στρατιωτικό επίπεδο. Με μηνύματα αποφασιστικότητας και όχι ρητορικής πλαδαρότητας.
Δεύτερο, σε πολιτικό και διπλωματικό ενίσχυση συμμαχιών και εργαλειοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η ιδιότητα του κράτους-μέλους της Ε.Ε. ( αυτό αφορά και την Κύπρο), με την επιμονή για κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Αυτή τη φορά, όμως, η Αθήνα πρέπει να το εννοεί όταν θα ζητήσει κυρώσεις. Βεβαίως η Ε.Ε. φάνηκε αδύναμη και απούσα από τα διαδραματιζόμενα στην ανατολική Μεσόγειο. Πρόσφατο παράδειγμα οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής επιχείρησης IRINI, που αναλώνονται σε ρόλο παρατηρητή. Δεν απέτρεψε τουρκικό πλοίο που μετέφερε πολεμικό υλικό στη Λιβύη.
Τρίτο, καθορισμό ΑΟΖ Ελλάδος και Κύπρου.
Τέταρτο, ενίσχυση της συνεργασίας Αθήνας και Λευκωσίας σε όλα τα επίπεδα.