Αλεξάνδρα Φωτάκη
Μία σύγκρουση στο πεδίο Ελλάδας – Τουρκίας δεν συμφέρει κανέναν ειδικά στη σημερινή συγκυρία
Μήνυμα και στην Ελλάδα» προσπαθούν να δουν ορισμένα τουρκικά ΜΜΕ και αναλυτές στην επιχείρηση «Γαμψό Ξίφος» με στόχο τη Συρία. Ωστόσο το «μπορεί να έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ» του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όσον αφορά την Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο να αποφασιστεί, παρότι η Αγκυρα επενδύει σημαντικά στην πολιτική κλιμάκωση της έντασης απέναντι στην Αθήνα. Με στρατιωτικούς και διπλωμάτες να εκτιμούν όμως ότι μία σύγκρουση στο πεδίο Ελλάδας – Τουρκίας δεν συμφέρει κανέναν. Και δη σε αυτή τη συγκυρία. Που οι «σύμμαχοι» θα πρέπει να αποδείξουν όσα έχουν δεσμευτεί «απέναντι στον αναθεωρητισμό» με αιχμή και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ακόμα και αν το ΝΑΤΟ στα ζητήματα Αθήνας – Αγκυρας παραμείνει παγερά «ουδέτερο».
Ακόμα και ένα «ατύχημα» που μπορεί να αποτελεί επιδίωξη για τον Ερντογάν και πειρασμό ίσως για κάποιους στην Αθήνα, έχει σημασία σε ποιον θα καταλήξει τελικά η ευθύνη. Καθώς η συγκυρία του Ουκρανικού έχει δημιουργήσει εξαιρετικά λεπτές ισορροπίες στην περιοχή και παρά τη μεγάλη ισχύ της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και τον σημαντικό ρόλο της, μία δεύτερη εστία πολέμου στην Ευρώπη δεν είναι επιθυμητή. Πολλώ δε μάλλον σε μία χώρα-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Οπως έλεγε υψηλόβαθμη διπλωματική πηγή, «η Ελλάδα δεν είναι Ουκρανία και δεν μπορεί να συγκριθεί με τη Συρία».
Οι απειλές Ερντογάν και τα σενάρια πολέμου απασχολούν έντονα πλέον και τον διεθνή Τύπο, που υπογραμμίζει τον ρόλο της Τουρκίας ως αποσταθεροποιητικού παράγοντα. Με την «Ουάσιγκτον Ποστ» να σημειώνει πρόσφατα με αιχμή τα ελληνοτουρκικά «αν έχεις τέτοιους συμμάχους, τι τους θέλεις τους εχθρούς». Τον δικό τους ρόλο έχουν αναλάβει και διαδραματίζουν ήδη τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Γαλλία. Οι παρεμβάσεις του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στον Ερντογάν άλλωστε για την ανάγκη αποκλιμάκωσης της έντασης απέναντι στην Αθήνα είναι σαφείς με κάθε ευκαιρία, ενώ τα δικά της μηνύματα στέλνει και η Ουάσιγκτον.
Ο παράγοντας «λάθος»
Ακόμα και αν ο παράγοντας «λάθος» δεν μπορεί να αποκλειστεί, όλοι εκτιμούν ότι μπορεί να ελαχιστοποιηθεί. Σημαντικό στοιχείο της θωράκισής της για την Αθήνα είναι η διεθνοποίηση των προκλήσεων. Και η δημιουργία ενός ισχυρού πλέγματος συμμαχιών, που θα δώσει δυνατότητα καλύτερης διαχείρισης της κατάστασης ώστε να μη φτάσουμε σε «επεισόδιο». Ανώτερες διπλωματικές πηγές τονίζουν σε αυτή την κατεύθυνση τη σημασία της ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, την έμφαση που δίνουν οι ΗΠΑ σε Αλεξανδρούπολη, Σούδα και όχι μόνο. Ιδιαίτερης σημασίας χαρακτηρίζεται η συμφωνία με τη Γαλλία και η ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής, την οποία επικαλέστηκε και κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα η γαλλίδα ΥΠΕΞ Κατρίν Κολονά. Στον τομέα της διπλωματίας ηχηρή και η αλλαγή στάσης της Γερμανίας, με την Αγκυρα να αναζητά τον ισορροπισμό της Μέρκελ. Στη φαρέτρα της Αθήνας και οι στρατηγικές συμμαχίες με Ισραήλ και Αίγυπτο, αλλά και με ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία. Πάντα με γνώμονα την αποτροπή της κλιμάκωσης στο πεδίο. 
Τον δικό τους ρόλο στην αποτροπή έχουν και τα εξοπλιστικά. Ανώτατη στρατιωτική πηγή υπογράμμιζε στα «ΝΕΑ» την ταχύτητα με την οποία προχωρά το σύνολο του εξοπλιστικού προγράμματος, σε μία στιγμή κρίσιμη, που ο εκσυγχρονισμός ήταν απαραίτητος. «Το νόημα των εξοπλισμών είναι η αποτροπή. Εξοπλιζόμαστε για να μην πάμε σε πόλεμο» σημείωνε η ίδια πηγή τονίζοντας πως αν δημιουργηθεί ένταση στο πεδίο έχει σημασία να «μην είναι η Ελλάδα εκείνη που θα τραβήξει τη σκανδάλη». Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επιμένει σε κάθε αναφορά του στην Τουρκία να δίνει έμφαση στο διεθνές δίκαιο και την ψυχραιμία, επικαλούμενος παράλληλα τόσο τη διπλωματική όσο και την αμυντική ισχύ της χώρας. Εάν αυτά δεν λειτουργήσουν άλλωστε το αφήγημα της Αθήνας καταρρέει…
«Δεν είναι στη στρατηγική της Τουρκίας η προοπτική ενός πολέμου, γιατί ξέρει το τεράστιο κόστος που θα έχει από αυτό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος (ΕΡΤ), ενώ την εκτίμηση ότι ένας πόλεμος με την Ελλάδα δεν είναι κάτι που μπορεί να διαχειριστεί η Αγκυρα εξέφρασε και ο πρώην υπουργός Αμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης. Δένδιας και Παναγιωτόπουλος παραμένουν σε επικοινωνία με τους ομολόγους τους, Τσαβούσογλου και Ακάρ, με τους διαύλους να διατηρούνται ανοιχτοί παρά τις δυσκολίες. Και τα τηλέφωνα να είναι έτοιμα να λειτουργήσουν. Και λειτουργούν ακόμα και κάτω από τα ραντάρ της δημοσιότητας. Για να διαχειριστούν το «λάθος» ή το «απρόοπτο».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ