Ένα non paper (άτυπο έγγραφο) που έστειλε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο Γενικό Γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών και αναφέρεται στο σχέδιο του αγωγού φυσικού αερίου East Med, προκάλεσε σύγχυση και μεγάλη αναταραχή σε δημοσιογράφους και κάθε είδους αναλυτές στην Αθήνα και τη Λευκωσία, που επιχείρησαν να το ερμηνεύσουν.
Γράφτηκε και ειπώθηκε ότι: «οι Αμερικανοί τελειώνουν τον East Med», «οριστικό τέλος στον αγωγό», «τέλος στο εθνικό αφήγημα», «τέλος εποχής», «θρίαμβος της τουρκικής πολιτικής», «ολόκληρη μυθολογία κατέρρευσε», «οι Αμερικανοί ενταφιάζουν τον East Med εις βάρος των εθνικών συμφερόντων», «μπήκε τέλος στη νέα μεγάλη ιδέα» κ.α. Λίγη ψυχραιμία παιδιά δε θα σας βλάψει.
Στο άτυπο έγγραφο που προέρχεται από τη γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρεται ότι δεν είναι ενδεδειγμένη η κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού για λόγους περιβαλλοντικούς και οικονομικούς, λόγω υψηλού κόστους, καθώς και ότι προκαλεί εντάσεις στην περιοχή (προφανώς υπονοεί τις αντιδράσεις της Τουρκίας). Σημειώνεται ότι η προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση του Ντ. Τραμπ είχε στηρίξει τον αγωγό με δηλώσεις του τότε υπουργού Εξωτερικών Μ. Πομπέο και όχι με non paper.
Μόνο που οι Αμερικανοί δεν εμπλέκονται πρακτικά με το συγκεκριμένο σχέδιο. Η κατασκευή του αγωγού East Med έχει αποφασιστεί με Διακρατική Συμφωνία μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ που υπογράφτηκε στις 21-1-2020.
Επίσης η ΕΕ, θεωρώντας το έργο στρατηγικής σημασίας, το έχει χαρακτηρίσει «κοινού ενδιαφέροντος» (Project of Common Interest) και έχει χρηματοδοτήσει τις μελέτες υλοποίησής του, οι οποίες πρακτικά έχουν ολοκληρωθεί. Αν αποφασιστεί η υλοποίηση του αγωγού, η χρηματοδότησή του θα γίνει από τις εταιρείες που θα αναλάβουν την κατασκευή και εκμετάλλευσή του, οι οποίες δε θα είναι κατ’ ανάγκην αμερικανικές.
Το non paper των Αμερικανών δεν αποσκοπεί στο να ενισχύσει τις τουρκικές θέσεις για τις θαλάσσιες ζώνες στη Μεσόγειο (όπως γράφτηκε κατά κόρον), αλλά, στο να ευνοήσει τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη. Γι’ αυτό και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους για τη δημιουργία σταθμού φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη.
Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ενώ με το non paper αποσύρουν τη διπλωματική και μόνο στήριξή τους στον East Med, παράλληλα, στηρίζουν την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδος-Κύπρου-Αιγύπτου (Euro-Asia & Euro-Africa Interconnectors). Αμφότερα αυτά τα δύο ηλεκτρικά καλώδια θα διέλθουν από την ίδια περιοχή με τον East Med. Περιοχή που η Τουρκία θεωρεί ότι αποτελεί μέρος της υφαλοκρηπίδας της στην Α. Μεσόγειο, τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Ο East Med μπορεί να μην υλοποιηθεί αλλά αυτό δεν θα οφείλεται στην απόσυρση τού αμερικανικού ενδιαφέροντος. Εξ’ άλλου, δε ζούμε στις δεκαετίες του «ψυχρού πολέμου» ή στη δεκαετία του ’90 οπότε μικρές χώρες, όπως η Ελλάδα, ήταν αναγκασμένες να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων στο μπλοκ των οποίων ανήκαν. Τώρα ο κόσμος έχει γίνει περισσότερο πολυπολικός και κάθε χώρα, μικρή ή μεσαία, μπορεί να διεκδικεί βαθμίδες εθνικής αυτονομίας.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ΗΠΑ δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την κατασκευή του Nord Stream-2 στη Βαλτική, ούτε την παραχώρηση του λιμανιού τού Πειραιά στην COSCO (τώρα, σε κάθε ευκαιρία γκρινιάζουν), ούτε την εγκατάσταση των Κινέζων στη Χάϊφα.
Στην προοπτική του East Med δεν αντιδρά μόνο η Τουρκία αλλά και η Ρωσία που δε θα ήθελε έναν επιπλέον αγωγό που θα μείωνε το μερίδιό της στην τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Τώρα οι Αμερικανοί δεν ενθαρρύνουν τον αγωγό γιατί η άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου διεθνώς έχει καταστήσει ανταγωνιστικό το δικό τους σχιστολιθικό αέριο που μέχρι πρόσφατα ήταν ακριβότερο.
Στο εσωτερικό κάποιοι δημοσιογράφοι και αναλυτές είναι πανευτυχείς, άλλοι γιατί είναι ενδοτικοί και δε θέλουν να προκαλούμε τον «αγαθό γίγαντα», την Τουρκία. Άλλοι γιατί είναι φιλορώσοι.
Άλλοι γιατί είναι αντίθετοι με το σιωνιστικό Ισραήλ. Κάποιος, μάλιστα, ευχαρίστησε την Αμερική για τη «σφαλιάρα» που μας έδωσε και έτσι θα απαλλαγούμε από αυτόν τον «τρισκατάρατο» αγωγό. Παιδιά ψυχραιμία, γράψτε και καμιά ανάλυση για το εθνικό συμφέρον της Ελλάδας μας.
Ο East Med είναι ένα στρατηγικό γεωοικονομικό σχέδιο υψηλού κόστους, αλλά, για να πραγματοποιηθεί πρέπει να επιβεβαιωθεί ότι υπάρχουν ικανά κοιτάσματα φυσικού αερίου να τον γεμίσουν. Εξ’ αρχής βασιζόταν όχι μόνο στα πεδία της ισραηλινής και κυπριακής ΑΟΖ, αλλά και στο δυναμικό των πεδίων νοτιoανατολικά της Κρήτης και στο Ιόνιο Πέλαγος. Η εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου και στον ελλαδικό χώρο θα καθιστούσε τον East Med οικονομικά αποδοτικό, που είναι το ζητούμενο.
Δυστυχώς, η ελληνική κυβέρνηση έχει προσχωρήσει στο αφήγημα της «ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής» που επιβάλλει την «πράσινη μετάβαση». Αντί να ασχολείται με την εξεύρεση και εκμετάλλευση των ελληνικών υδρογονανθράκων, ώστε η Ελλάδα να μην είναι μόνο διαμετακομιστικός κόμβος αλλά και παραγωγός φυσικού αερίου, ασχολείται με ανεμόμυλους (ανεμογεννήτριες κλπ).
Με το λάβαρο της «πράσινης μετάβασης» που έχει υψώσει η κυβέρνηση, αποθαρρύνει ουσιαστικά τις ξένες εταιρείες που έχουν αναλάβει την εξερεύνηση των ελληνικών θαλασσίων οικοπέδων. Αν κάποιος θέλει να σκοτώσει τον East Med αυτός είναι η κυβέρνηση του Κ.Μητσοτάκη και το non paper των Αμερικανών θα αποτελέσει τη δικαιολογία της.
