Σε 8 χρόνια ο μαθητικός πληθυσμός της Ελλάδας θα συρρικνωθεί κατά 12% και έως το 2040 σχεδόν κατά 20% , είναι η «μαύρη» πρόβλεψη η οποία προέρχεται από σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση στην Ελλάδα. Και βέβαια δεν μιλάμε για ένα μακρινό μέλλον αλλά για την επόμενη εικοσαετία όπου ο αριθμός των μαθητών σχολείου στην Ελλάδα ενδέχεται να μειωθεί σχεδόν κατά το ένα πέμπτο, εικόνα που ήδη έχει αρχίσει να σχηματίζεται. Αρκεί να κάνει κάποιος μια επίσκεψη σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας για να διαπιστώσει ότι υπάρχουν εκατοντάδες κλειστά σχολεία τα οποία έχουν μετατραπεί σε ερείπια. Ποια είναι η αιτία; H μείωση των γεννήσεων, η οικονομική κρίση και τώρα η πανδημία που πλήττουν ανελέητα τη μικρή χώρα μας.
Όπως τονίζει σε σχετική ενημέρωση του ο εκπαιδευτικός και αιρετός του ΚΥΣΔΕ Νεκτάριος Κορδής «αρχικά εξακολουθεί να εμφανίζεται μια σοβαρή μείωση του αριθμού των γεννήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) από 114.766 γεννήσεις το 2010, το 2018 είχαμε μια μείωση κατά 28.326 δηλαδή σε ποσοστό 24,6% φτάνοντας στις 86.440. Το 2018 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 33.857! Η διαφορά γεννήσεων θανάτων μεταξύ 2011 και 2018 έχει επταπλασιαστεί!
Το 2011 η διαφορά γεννήσεων- θανάτων ήταν 4.671 για να φτάσουμε το 2018 στους 33.857 περισσότερους θανάτους! Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 στο ξεκίνημα της κρίσης οι γεννήσεις ήταν 5.682 περισσότερες από τους θανάτους! Μεταξύ 2017 και 2018 είχαμε μια μείωση των γεννήσεων κατά 2,4% και μια μείωση των θανάτων κατά 3,4%. Οι γάμοι το 2018 παρουσίασαν μια μείωση κατά 5,4% σε σχέση με το 2017, ενώ στα σύμφωνα συμβίωσης το αντίστοιχο διάστημα είχαμε μια αύξηση κατά 29,4%!».
Τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε. (Eurostat)
Ο πληθυσμός της Ελλάδας την περίοδο 2011-2018 σημείωσε μείωση κατά 401.092 άτομα (ποσοστό 3,6%) , το οποίο φέτος βέβαια αυξήθηκε ακόμη περισσότερο . Την 1-1-2019 ο πληθυσμός της χώρας ήταν 10.722.300 κάτοικοι ενώ την 1-1-2011 ήταν 11.123.392 κάτοικοι. Η μείωση αυτή οφείλεται στη διαφορά θανάτων από γεννήσεις που την περίοδο 2011-2018 ήταν 145.103 και στη μετανάστευση που έφτασε τις 255.989. Είναι χαρακτηριστική η πρόβλεψη της Eurostat ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2080 θα είναι 7,2 εκατομμύρια κάτοικοι.
Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού από 132,9 το 2011 παρουσίασε μια αύξηση 13,9% για να φτάσει το 2018 στο 151,3 Ο δείκτης γήρανσης είναι η αναλογία γεροντικού πληθυσμού (ηλικίας 65 ετών και άνω) προς τον ηλικιακά νεότερο (0-14 ετών). Παράλληλα αυξήθηκε ο δείκτης εξάρτησης από 53,7 το 2013 σε 56,5 το 2017. Δείκτης εξάρτησης είναι η αναλογία του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού (ηλικίας 0 – 14 και 65 ετών και άνω) προς τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό (15 – 64 ετών).
Γερασμένοι είναι και οι εκπαιδευτικοί μας
Σε σχέση με την ηλικιακή επιβάρυνση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα, είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία στοιχεία της EUROSTAT στην Ελλάδα το 47,3% των εκπαιδευτικών είναι άνω των 50 ετών! Εξ αυτών το 59,5% έχει ηλικίες από 50-54 ετών, το 30,5% από 55-59, το 8,5% από 60-64 ετών και το 0,95% πάνω από 65 ετών! Η Τουρκία έχει το χαμηλότερο Μ.Ο ηλικίας αφού μόνο το 11% είναι άνω των 50 ετών και στην πρώτη θέση η Ιταλία με το 53,5% των εκπαιδευτικών της να είναι άνω των 50 ετών! Ο Μ.Ο. για τις χώρες της Ε.Ε είναι στο 36,4% Οι εκπαιδευτικοί στην Ε.Ε. το 2017 ήταν 5,8 εκατομμύρια. Από αυτούς το 72% ήταν γυναίκες και το 28% άνδρες. Εξ αυτών το 9% ήταν κάτω των 30 ετών και το 36% άνω των 50 ετών!
Στην Ελλάδα οι άνδρες εκπαιδευτικοί είναι κάτω από 34%. Το 9% των εκπαιδευτικών στην Ε.Ε. είναι πάνω από 60. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση της σχετικής κατάταξης με τους πιο ηλικιωμένους εκπαιδευτικούς! Ενδιαφέρον, τέλος, παρουσιάζει και η μεταβολή αυτού του ποσοστού από τις προηγούμενες μετρήσεις της Eurostat που χρονολογούνται στο 2014. Εδώ παρατηρούμε πως η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση με διαφορά (16 μονάδες αύξηση σε σχέση με το 2014)! Το 2014 το 31,6% των εκπαιδευτικών ήταν πάνω από 50 ετών και σήμερα το 47,3%! Είναι προφανές ότι η χρόνια αδιοριστία και οι ασφαλιστικές ρυθμίσεις που οδηγούν τους εκπαιδευτικούς να εργάζονται μέχρι και τα 67 έτη, θα επιβαρύνουν συνεχώς τα μεγέθη αυτά.