Του Πολύκαρπου Αδαμίδη
Η αποτυχία είναι το ορφανό τέκνο. Το απευκταίο διαπιστευτήριο. Σαν σε προσπάθεια συμβιβασμού με την πραγματικότητα που διαμορφώνει, την έχουν βαφτίσει και ως το σπουδαιότερο μάθημα. Μια προσέγγιση ευφημισμού, που υπαγορεύεται από τη θεμελιώδη ενσυναίσθηση πραγματισμού. Όταν την αγνοείς την αποτυχία και στρουθοκαμηλίζεις σε σχέση με την αντιμετώπισή της, είσαι καταδικασμένος να την επαναλάβεις. Με συνέπειες κατά τεκμήριο, πολλαπλασιαστικά επώδυνες.
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, οι Έλληνες αναμετριόμαστε με το παρελθόν μας. Που με βάση τη μακραίωνη και πυκνή σε γεγονότα ιστορία μας, φορτίζει και ονοματίζει τους μήνες, με τα πιο ηχηρά από αυτά. Κάπως έτσι, κοντά στα Δεκεμβριανά, τους Απριλιανούς και τα Σεπτεμβριανά, έχουμε και τα Ιουλιανά. Που όποια ανάγνωση της Ιστορίας να επιλέξει κανείς έχουν ως απότοκό τους τη συμφορά και την Ήττα στην Κύπρο.
Γιατί όπως και να επιλέξουμε να χαρακτηρίσουμε για να ξορκίσουμε τα όσα συνέβησαν στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974, πρέπει κατ’ αρχήν να συνειδητοποιήσουμε, ότι ηττηθήκαμε. Με τη θεμελιώδη αυτή παραδοχή, θα μπορέσουμε και την κατάσταση να αξιολογήσουμε και τις συνέπειες της ήττας να διαχειριστούμε. Τα αίτια και οι υπαίτιοι, είναι ένα άλλο σημαντικό κεφάλαιο, που πρέπει να διερευνηθεί σε όλες του τις πτυχές.
Εν πρώτοις κανείς δεν έχει την αποκλειστικότητα της ευθύνης. Αξιολογώντας τα όσα προηγήθηκαν της Τουρκικής εισβολής, το μεν είναι αδιαμφισβήτητος ο υπονομευτικός ρόλος, επηρμένων προσώπων που αναζήτησαν στο Κυπριακό, τη νομιμοποίηση της πολιτικής τους περιουσίας, το δε ήταν πρόδηλο ότι προβεβλημένα πρόσωπα του Κυπριακού πολιτικού σκηνικού υπέκυψαν στις σειρήνες της ανθρώπινης ματαιοδοξίας. Και σε μια περίοδο που βυσσοδομούσε ο ψυχρός πόλεμος αναζήτησαν περπατησιά στον δρόμο των λεγόμενων αδεσμεύτων, που κατέστησε τη μεγαλόνησο βορά των Τουρκικών αρπακτικών.
Επί του πεδίου της μάχης, υπήρχαν εγκληματικά λάθη, δολιότητα και ανεπάρκεια. Πρώτιστα η ευθύνη ήταν των στρατιωτικών και της κλίκας Ιωαννίδη, που δεν είχαν το στοιχειώδες θάρρος να επωμισθούν τις συνέπειες των πράξεών τους. Η κατάπτυστη εντολή περί αυτοσυγκράτησης που δόθηκε τις πρώτες ώρες της Τουρκικής εισβολής ισοδυναμούσε με προδοσία. Ψελλίσματα περί διαβεβαιώσεων που είχαν δοθεί από ξένους παράγοντες και δήθεν συμπεφωνημένες λύσεις περί ελεγχόμενης απόβασης και εν συνεχεία Ένωσης, μόνο ως τίτλοι αποδεδειγμένης βλακείας-για την πλέον μεγάθυμη αντιμετώπιση των υπαιτίων- μπορούν να θεωρηθούν. Κι αν ακόμη οι ‘υπεύθυνοι στρατιωτικοί’ εξαπατήθηκαν, θα έπρεπε σε ελάχιστη ένδειξη αξιοπρέπειας και ανδρισμού να αυτοκτονήσουν. Και όχι να μηρυκάζουν ως πλανηθείσες παρθένες, περί δήθεν εξυπηρέτησης εθνικών συμφερόντων! Τα περί ‘αυτοσυγκράτησης΄ μόνο ο εγκληματικά ενεργών Στεργιάδης, τόλμησε να ισχυριστεί και να εφαρμόσει, στην περίοδο της Ελληνικής Διοίκησης της Σμύρνης και τα αποτελέσματα, ήταν ολέθρια. Αλλά και για να μην ξεχνιόμαστε ακόμα και οι ηγεσίες των δύο μοιρών καταδρομών, για διαφορετικούς λόγους και φερόμενες αιτίες, ήταν απούσες, όταν η Πατρίδα τις χρειάστηκε.
Στο πεδίο της μάχης, οι Τούρκοι βρήκαν ουσιαστικά μια ανοχύρωτη Πολιτεία. Ο ηρωισμός του Κατούντα, του Κατσάνη, του Κουρούπη, του Σταυριανάκου και όλων των Ελδυκάριων και Εθνοφρουρών, που δώσανε τον υπέρ Πατρίδος αγώνα είναι διαχρονικό ορόσημο ανδρείας. Δεν αλλάζει όμως το αποτέλεσμα. Που είναι πικρό. Και που με τη σειρά του δε νομιμοποιεί τυχοδιωκτικά διαβήματα περί δήθεν συλλογικής Ελληνικής ευθύνης και διαχρονικού χρέους στον Κυπριακό Ελληνισμό. Με τη διχαστική και υποβολιμαία αυτή ρητορική δε θα τελειώναμε με τους απογόνους των τμημάτων του Ελληνισμού, που κατά καιρούς σφαγιάσθηκαν και πήραν τον δρόμο της Προσφυγιάς. Η μάνα Ελλάς, μέσα από το αίμα των μαρτύρων και των ηρώων μας αναδείχθηκε. Και ο Ελληνισμός, δεν περικλείεται και δεν περιορίζεται σε κρατικά όρια. Σήμερα είναι ένα έθνος σε δύο κράτη. Οι ήττες αποτελούν στην Ιστορία μας σταθμό. Αλλά και πηγή διδαγμάτων για τους αγώνες, για την ανάπτυξη την πρόοδο και την προάσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας, που ακολουθούν. Και τους οποίους πρέπει να κερδίσουμε.